Sosyal Politika 1

Yanıt Açıklaması: Orta çağ'da egemen güç hiyerarşisinde en tepede Hükümdarlıklar, İmparatorluklar yer almaktadır. Kilise İmparatorluğa bağlı bir kurumdur.

Yanıt Açıklaması: Geniş Anlamda Sosyal Politika, amacı sosyal adalet ve toplumların refahını sağlamak olan, kapsamı sosyal sorunlar ile paralellik gösteren, ekonomiye sosyal boyut katmak ve ekonominin işleyişindeki aksaklıkları düzeltici politikaların oluşmasını sağlayarak sosyal dengeyi gözetmek amacındaki hümaniter bir bilim dalıdır. Mevcut ekonomik sistemi korumak dar anlamda sosyal politikanın bir unsurudur. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Paternalizm: Yönetimde hiyerarşik bir yapının varlığını ve alınacak kararların da ideal kişi ya da kişiler tarafından alınması gerekliliğini savunan yönetim sistemidir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sanayileşen tüm ülkelerde dağınık bir yapıda başlayan işçi hareketlerinin, uluslararası karakteri 1864 yılında Londra’da yapılan I. Enternasyonel ile ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: 17. ve 18. yüzyıllar Avrupa’da sömürgeler yoluyla ticari faaliyetlerin geliştiği bir dönem olmuştur. Bu ticaret ülkeleri zenginleştirmiş ve yeni sanayi kollarının kurulmasına yardımcı olmuştur. Gelişen ticaret, yeni ihracat sanayinin yeni pazarlar bulmasına yol açarken sömürgelerden yapılan ucuz ithalat da rekabet edebilmenin bir gereği olarak ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: B şıkkında yer alan sanayileşme, 19. Yüzyılda yaşanan değişimlerin kaynağı olmuştur. Sanayileşme ile beraber gelen sosyal hayattaki değişiklikler ve ekonomik işleyiş, yaşanan değişimin kaynağıdır.

Yanıt Açıklaması: Saint Simon, Charles Fourier ve Robert Owen Ütopik sosyalizmin savunucuları iken Karl Marks ve Friedrich Engels bilimsel sosyalizm'in temsilcileri arasında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Bağımlı statüde çalışma kavramının içine yalnızca işçiler değil, sözleşmeli çalışanları, kamu görevlileri, memurlar ve başka statüler altında bağımlı olarak çalışanlar girmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yurt dışından ithal edilmekte olan malların sağlanan destek ve teşviklerle yurt içinde üretiminin sağlanmasına dayalı sanayileşme modeli ithal ikame modelidir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de modern sosyal politika kurumlarının ortaya çıkışının çok partili demokratik yaşama geçiş döneminde yapılandırıldığı görülmüştür. 1945 yılında “iş yaşamı ile ilgili hususları düzenleme, yürütme ve denetleme ile görevli” olmak  üzere 4763 sayılı yasa ile Çalışma Bakanlığı kurulmuştur. Ancak illerdeki yapılanmanın İktisat Bakanlığı’na bağlı olmasının ortaya çıkardığı ikili yapı ancak Ocak 1946’da çıkarılan 1945 sayılı yeni yasa ile giderilebilmiştir. Yeni yasa ile merkez örgütü ile taşra örgütü de kurulmaya başlanmıştır. İlk Çalışma Bakanı Ord. Prof. Dr. Sadi Irmak olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Sosyal adalet: Sosyal adalet, toplumdaki bireylerin sosyal haklara erişimindeki eşitliği şeklinde ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Gerek kamu müdahalesi gerekse kolektif kendi kendine yardım araçlarının gelişiminde sivil toplum anlayışının ya da sivil toplum kuruluşlarının rolü çok önemlidir. Bireylerin, kamusal alanda bir dizi hak ve yükümlülüklerle donatılması sivil toplum anlayışını ifade eder. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kamunun yetişemediği ya da kapsamına almadığı alanlar ve problemlere yönelik olarak halkın kendi özgür iradesi ile ortaya çıkardığı, tamamen dayanışma, merhamet, acıma ve yardımseverlik duygularını yansıtan yardımlaşma ve dayanışma araçları yer almaktadır. Bu araçların en önemlileri sendikalar, vakıflar, kooperatifler, dernekler ve diğer gönüllü yardım kuruluşları gibi tüzel kişilikleri olan kuruluşlardır.

Yanıt Açıklaması: Dünya tarihinde en önemli değişimlerden biri olarak görülen bu olayın 18. yüzyılın öncesine dayanan bir tarihsel arka planının olduğu da açıktır. Sanayi Devriminin ortaya çıkmasında rol alan unsurlar daha önceki dönemlerde ortaya çıkmış, çeşitli safhalardan geçerek ve birbirini tamamlayarak biriken bilimsel ve teknolojik bilgiler, iktisadi ve sosyal hayatı etkileyen bir güç haline gelebilmiştir. Bu çerçevede Haçlı Seferleri, Coğrafi Keşifler ile deniz ticaret yollarının keşfedilmesi, Rönesans ve Reform hareketleri 18. yüzyıldaki dönüşüme altyapı hazırlayan ve birbirini tamamlayarak ilerleyen bazı gelişmeler olarak değerlendirilebilir.

Yanıt Açıklaması: 1871 yılında İstanbul’da kurulan Ameleperver Cemiyetinin ve bundan bir yıl sonra 1872 yılında tersane işçilerinin grevinin patlak vermesi Türkiye’de sendikacılık hareketinin doğuş döneminin başlangıçları olarak kabul edilir. Sendikacılık hareketinin ortaya çıkışı ile birlikte Batı’dan gelen etkilerle işçi sınıfına siyasal bilinç verilmeye çalışılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Aynı bölgede yaşayan esnaf ve zanaatkarların örgütlendiği Orta Çağ üretim ve iş gücü yapısının temelini oluşturan meslek organizasyonlarına Lonca denirdi. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Orta Çağ'da emek sermaye ilişkilerini atölye-dükkan ilişkisi çerçevesi içinde karakterize eden kuruluşlar korporasyonlardır. Korporasyonlar aynı meslek ve sanat dalında faaliyet gösterenlerin üretim birlikleri şeklinde oluşturdukları yapılardır. Şehir ekonomilerinin temeli haline gelen bu yapılar muhafazakâr ve koruyucu özellikleri ile yaşadıkla­rı çağın sosyo-ekonomik hayatına önemli katkılar sağlamışlardır. Toplum haya­tı içerisinde emek­-sermaye, üretici­-tüketici ve fert­-devlet ilişkilerini düzenlemek gibi çok yönlü bir fonksiyona sahip olmuşlardır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: 19.yüzyılın en aşırı sosyal protesto hareketlerinden biri de anarşizmdir. Bireyin üstünlüğü düşüncesine dayanan yaklaşım, gücünü baskıcı otoriteden alan siyasi, sosyal, ekonomik ve dini bütün kurumlara karşıdır. Anarşistlere göre bu kurumların ortadan kalkmadan tam bir hürriyetin gerçekleşmesi mümkün değildir. Kendisini anarşist olarak niteleyen ilk düşünür Fransız Pierre Joseph Proudhon’dur. Proudhon sınıfsız bir toplumun esaslarını ortaya koymaya çalışmıştır. Mülkiyeti hırsızlık olarak değerlendiren Proudhon, rant, faiz gibi çalışılmadan elde edilen serveti ve özel mülkiyeti reddetmiş, bunların kendi kendilerine bir değer yaratma ve üretim yapma yeteneğinden yoksun olduğunu belirtmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sir William Beveridge’in 1942 yılında bir İngiliz Sosyal Güvenlik Sistemi kurulması hakkında hazırladığı rapor, II. Dünya Savaşı sonrasında tüm ülkelerdeki sosyal reformların da esin kaynağı olmuştur. Bu rapor modern refah devleti kuruluşunun temel ilkelerinin ilk defa dile getirilmesi bakımından büyük önem taşımaktadır. Beveridge’nin sosyal güvenlik rejimi; nüfusun tamamını kapsayan, tek primle sosyal risklerin ulusal telafisini öngören, tek ödenekli, merkezi bir sistemdir. Beveridge, raporunda üç amaçlı bir sosyal devlet politikası önermiştir. Bunlar aile ödenekleri ile ailelere yardım, ulusal sağlık merkezi kurularak kamu sağlığının iyileştirilmesi ve istihdamın düzenlenmesidir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal politikanın ilk konuları çalışma ilişkilerinde işçilerin korunması teması etrafında şekillenmiştir. Bu bağlamda en elzem olarak A, B, C ve D şıklarında yer alan konular ele alınmış; E şıkkında yer alan istihdam edilme konusu ise tarihsel gelişim sürecinde sonradan yer bulmuştur.