Sosyal Politika 1

Yanıt Açıklaması: II, III ve V seçeneklerindeki önermeler, sosyal politika bağlamında geleneksel bir koruyucu kurumda görmeyi beklediğimiz, dayanışma, destek, sorumlulukların paylaşılması gibi özellikleri doğrudan bünyelerinde taşırlarken I ve IV seçeneklerindeki önermeler salt kendi başlarına soru kökünde aranan özellikleri bünyelerinde taşımamaktadırlar. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Çalışma ilişkileri Sanayi Devriminden önce geleneksel mekanizmalarla düzenlenebiliyordu. Sanayi Devrimi beraberinde getirdiği karmaşık iş ilişkileri ile çağdaş mekanizmaların işe koşulmasını gerektiriyordu. B şıkkında yer alan çağdaş mekanizmalara duyulan ihtiyaç sosyal politikaların bilim olarak ortaya çıkmasını engellememiş, aksine bu süreci hızlandırmıştır.

Yanıt Açıklaması: Liberal düşüncenin temelinde yer alan bireycilik düşüncesine karşı toplumun bireye üstünlüğü düşüncesi sosyalizmin geliştirdiği bir düşünce şeklidir.

Yanıt Açıklaması: Sivil toplum örgütleri, sendikalar, üniversiteler ve kamu sosyal politikaların oluşturulma aşamasında katkı sağlarlar fakat denetleme hakkına sahip değildirler. Uygulayıcı ve denetleyici konumda olan devlettir.

Yanıt Açıklaması: Dar anlamda sosyal politika, kapitalist ekonomi düzeninden hareket eden, sadece işçi ve işveren veya sermaye ve emek sınıfı arasındaki mücadeleyi konu edinen, bu iki sınıf arasındaki mücadeleye sadece iş ilişkileri çerçevesinde yaklaşan, amacı toplum düzeninin korunması ve sürdürülmesi olan düzenlemeler bütünüdür.

Yanıt Açıklaması: 1845 yılında çıkarılan Polis Nizamı “beldede düzenin, halkın ve belde sahiplerinin güvenliğinin sağlanması” için birtakım genel kuralların bir araya getirilmesinden oluşmuştur.

Yanıt Açıklaması: I. Dünya Savaşı,2. Dünya Savaşı ve 20. Yüzyılda gerçekleşmiştir. Küreselleşme kavramı ise 2. Dünya Savaşı sonrası yıllarda ortaya atılmıştır. 1789 yılında gerçekleşen Fransız İhtilali, Sanayi Devrimi(1750’lerde İngiltere’de ortaya çıkmıştır) ve sonrasında ortaya çıkan ekonomik ve toplumsal ilişkilerin gelişmesine neden olan fikirlerin ortaya çıkmasını sağlamış ve siyasal yapıları değiştirmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1982 Anayasası “koruma” ilkesi” yerine “düzenleme” ilkesini ön plana çıkarmıştır. Sendika kurma ve grev hakkında önemli sınırlamalar getiren Anayasa, sendikaların faaliyetlerini de önemli ölçüde sınırlandırmıştır. Anayasa’da kamu görevlileri ile ilgili bir düzenlemeye yer verilmemiş, kamu görevlilerinin sendikal haklara sahip olması 2001 yılında yürürlüğe giren 4688 Sayılı Kanun ile mümkün olabilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Verilen seçeneklerden biri dışında toplumun değişik kesimleri arasındaki eğitim, sağlık, güvenlik, beslenme, barınma, korunma, istihdam, ücret ve gelir dağılımı gibi alanlarda ortaya çıkan farklılıkları, çatışmaları ve zıtlıkları giderme amacına dikkat çekilmektedir. Farklı olan seçenek sosyal adalettir ki bu amaç değil, sonuçtur. Dolayısı ile sorunun doğru cevabı D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimi ile birlikte kentlere akın eden grupların çalışmak zorunda olmaları emeklerini satarak geçinmeleri durumunu ortaya çıkarmıştır. Emeğin arz ve talep kanunları çerçevesinde bir mal sayılması düşüncesi ve arzın yüksek olması yeni emekçi sınıfın bu yasaların oluşturduğu kurallar bütününü kabul etmesini zorunlu kılmıştır. Devletin koruyucu düzenlemelerinin olmadığı, örgütlenme hakkının yasaklandığı bu ortamda işçi, kendisine teklif edilen ücreti kabul etmek zorunda kalmıştır (Talas, 1995: 67). Rekabetin yeni buluşlarla desteklenen sanayi sektöründe yoğunlaşması, ücretlerin giderek düşmesine ve sefalet ücretlerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Sanayi Devrimi’nin çalışma ilişkilerinde yarattığı bir diğer sorunda uzayan çalışma süreleridir. Üretimde yeni buluşların hızı ile paralel makine teknolojilerinin ilerleme göstermesi, bu yapının işsiz bıraktığı emek sınıfının sürekli büyümesine neden olmuştur. İşsiz kalanlara yönelik sigorta ve benzeri devlet korumalarının bulunmayışı, bu grubun kendi içerisindeki rekabeti artırmış ve çalışma sürelerinin 15­18 saate kadar uzadığı görülmüştür. Sanayi üretiminin yüksek, seri ve ucuz üretim anlayışının sermayeye tanınan ekonomik özgürlükler ile güvence altına alınması, çalışmanın insani karakterinin yok olmasına neden olmuştur. Uzun çalışma sürelerine 19.yüzyılın başından itibaren kadın ve çocukların da muhatap olması toplumsal yapıda kısa zaman da olumsuz etkiler ortaya çıkarmıştır (Talas, 1967: 17­18).

Yanıt Açıklaması: Temel ekonomi politikalarının belirlendiği 1923 yılındaki “İzmir İktisat Kongresi”ne işçi, işveren ve meslek gruplarından temsilcilerin davet edilmesi, sanayileşme düşüncesinin ortaya konulması bakımından önem taşımaktadır. Başlangıçta bu gelişimin, tüm dünyada olduğu gibi özel sektör eliyle gerçekleştirilmesine çalışılmış ancak sermaye yetersizliği ve 1929 Dünya Ekonomik Krizi nedeniyle bu mümkün olmamıştır.

Yanıt Açıklaması: Kurtuluş Savaşı döneminin bir diğer önemli gelişmesi de S¸ubat 1923’de İzmir’de toplanan Türkiye İktisat Kongresi’dir. İktisadi gelişmenin yollarının arandığı ve tüm kesimlerin temsilcilerinin davet edildiği kongrede işçi işveren ilişkilerinin çözüm bekleyen sorunları da değerlendirme konusu yapılmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimi’nin ortaya çıkardığı kötü çalışma koşullarına karşı ekonomik yönden bağımlı kesimleri sermayeye karşı korumak ve bu yolla toplumdaki sınıf çatışmalarını önleyerek toplumun ve devletin varlığını sürdürmesini sağlamaya yönelik uygulamalara dar anlamda sosyal politika denir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlılarda vakıfların çok daha büyük gelişmeler gösterdiği, toplumun eğitim, sağlık, sosyal güvenlik gibi en temel ihtiyaçlarının ötesinde son derece ayrıntılara dönük alanlara bile yöneldiği anlaşılmaktadır. Bu durumu ifade etmek için Batılı tarihçiler 16. yüzyıl Osmanlı toplumu için “vakıf cenneti” tabirini kullanmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Haçlı Seferleri, Coğrafi Keşifler ile deniz ticaret yollarının keşfedilmesi, Rönesans ve Reform Hareketleri 18. yüzyıldaki dönüşüme altyapı hazırlayan ve birbirini tamamlayarak ilerleyen bazı gelişmeler olarak değerlendirilebilir. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: 1982 Anayasası'nın sosyal politika alanına ilişkin olarak "koruma" ilkesi yerine "düzenleme" ilkesini benimsemesi neo-liberal yaklaşımın bir uzantısıdır ve devletin sosyal politika alanından çekilmese de bu alandaki aktif özne rolünü bırakma eğilimini göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Belirli bir sosyal ideale inanma temelinde güçlenen sınıf bilinci, çalışanların kurdukları sendikalar eliyle, mevcut düzen içerisinde ekonomik ve sosyal durumlarını düzeltme hareketi olarak güç kazanmıştır. Çalışanların kendi gelecekleri üzerinde söz sahibi olmaları ve amaçlarının gerçekleşmesine katkı sağlamaları, modern toplumun bir unsuru olarak da değer görmüştür.

Yanıt Açıklaması: Sosyal politikanın bilim dalı olarak diğer sosyal bilim dallarından temel farkı, sosyal refahı konu edinmesidir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimin’in başlangıcına ilişkin kesin bir tarih verilebilmesi mümkün değildir. Ancak 18. yüzyılın içinde barındırdığı birçok gelişme ile Sanayi Devriminin başladığı yüzyıl olarak tanımlanması literatürde de geçerli olan bir görüştür.

Yanıt Açıklaması: Ahi Teşkilatının Osmanlı İmparatorluğu’ndaki esnaf ve sanatka^rlar üzerindeki etkisinin 15. yüzyılın ortalarından sonra azaldığı görülmektedir. Doğru cevap B'dir.