Sosyal Politika 1

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimi’nin başlangıcına ilişkin kesin bir tarih verilebilmesi mümkün değildir. Ancak 18. yüzyılın içinde barındırdığı birçok gelişme ile Sanayi Devrimi’nin başladığı yüzyıl olarak tanımlanması literatürde geçerli olan bir görüştür.

Yanıt Açıklaması: Sosyal Politikanın ulusal araçları esas olarak iki grupta toplanmaktadır. Birinci grupta, sosyal politika bilim dalının temel özelliklerinden biri olan kamusal alanda yer alma özelliğine dayanan araçlar yer alır. Bunlar; kamu gücü ve otoritesini temsil eden yasal düzenlemeler, kamunun izlemiş olduğu eğitim, sağlık, güvenlik, adalet, istihdam ve ücret gibi kamusal politikalar ve yasaların ve politikaların uygulanmasından ve denetlenmesinden sorumlu kamusal kurumlardır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi devrimi ile tarıma bağlı olarak gerçekleşen üretim yerini kentlerde endüstriyel üretime bırakmıştır. Bu süreçte daha çok zanaatkarların bir örgütlenmesi olan loncalar etkisini yitirmeye başlamıştır. Zenginleşen burjuvazi Fransız Devrimi ve sonrasındaki süreçte maddi gücün yanına siyasal gücü de eklemiştir. Bu dönem toprağa bağlı üretimin ortaya çıkardı feodal yapının zayıflamasına bunun yerine ise ulusal dayalı devletlerin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Feodal üretim biçiminin bir sonucu olan kilise de bu yapıyla toplumsal, siyasal ve ekonomik yaşamdaki etkisini kaybetmeye başlamıştır. Bu sebeple doğru cevap C seçeceğidir.

Yanıt Açıklaması: Tatil-i Eşgal Kanunu I.ve II. Meşrutiyetin sağladığı haklar çerçevesinde yaygınlık kazanan grev eylemlerini yasaklayan, mevcut sendikaları feshederek sendikaların kurulmasını yasaklayan 1909 tarihli düzenlemedir.

Yanıt Açıklaması: Devamlılığı olmayan, acıma, merhamet, yardım ve dini duygularla yapılan uygulamalar, bireyleri başka bir bireyin insafına bırakmaktadır. Bu tip yardımlar, nasıl, ne zaman ve kimlere yapılacağına ilişkin kamusal bir çerçevenin bulunmaması nedeniyle sosyal politika tedbiri olarak değerlendirilemez. Bir uygulamanın sosyal politika tedbiri olarak değerlendirilmesi için düzenli, sürekli olması, bununla beraber, tesadüfî ve bir defalık olmaması gerekmektedir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal politikanın ortaya çıkışına yol açan ilk olay Fransız İhtilali'dir.

Yanıt Açıklaması: Asgari ücretin, iş süreleri ve koşullarının belirlenmesi, kadınların ve çocukların çalışma hayatına karşı özel olarak korunması, dinlenme sürelerinin düzenlenmesi gibi pek çok koruyucu önlem İş Kanunu’nda yer almaktadır. Görüldüğü üzere İş Kanunu, sosyal politikanın amacına ve ruhuna uygun olarak çalışma hayatına yapılacak müdahaleleri ve sınırlarını belirlemek bakımından önemli bir kamu müdahalesi aracıdır. Bu doğrultuda doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kurtuluş Savaşı döneminin bir diğer önemli gelişmesi de Şubat 1923’de İzmir’de toplanan Türkiye İktisat Kongresi’dir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: 19.yüzyılın en aşırı sosyal protesto hareketlerinden biri de anarşizmdir. Bireyin üstünlüğü düşüncesine dayanan yaklaşım, gücünü baskıcı otoriteden alan siyasi, sosyal, ekonomik ve dini bütün kurumlara karşıdır. Anarşistlere göre bu kurumların ortadan kalkmadan tam bir hürriyetin gerçekleşmesi mümkün değildir.

Yanıt Açıklaması: Leonard Simon de Sismondi’nin Ticari Zenginlik adlı eserinde mevcut ekonomik işleyiş ciddi eleştirilere tabi tutulmuştur. Liberalizm uygulamalarına teorik anlamdaki ilk tepki Sismondi’nin Müdahalecilik Okulu’ndan gelmiştir. Makinelerin çalışanları işsiz bırakarak sanayi toplumlarını iki sınıfa ayırdığı ve bu çatışmanın önlenmesinde devletçe uygulanacak sosyal politikaların önemi üzerinde durulmuştur. Sismondi, devlet müdahalesinin, üretim artış hızını kontrol eden, hızlı icatları önleyen ve gelişimi tehdit etmeyen bir niteliğe sahip olması gerekliliğini savunmaktadır (Talas, 1967: 34-35). Devletin müdahalesi ile yeni bir ekonomik örgütlenme tanımının ortaya çıkacağını iddia eden Sismondi, çalışma hayatında yapılacak bir dizi mevzuat düzenlemesi ile sorunların çözüleceğini savunmaktadır. Rekabetin olumsuz etkilerinin azaltılması, kadın ve çocukların fabrikalarda çalıştırılmasının yasaklanması, işçilere dinlenme hakkı verilmesi ve mesleki tehlikelerin önlenmesi, bu sosyal politika uygulamalarından bir kısmını ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Anadolu’da yaşayan Müslüman halkın sanat, ticaret ve ekonomi gibi mesleki alanlarda yetişmesini sağlayan, dinî, ticari ve mesleki örgütlenme ahi teşkilatı olarak adlandırılmaktadır. Ahi Teşkilatının başlıca amacı, karşılıklı yardımlaşma ve dayanışma düşüncesinin oluşturulması ve yaygınlaştırılmasıdır. Yoksula, yabancıya ve misafire sofra kurup onu beslemek ahilik ideolojisinin temelini karakterize etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal ilişki ve yapıları kapitalist dünya sistemi içindeki evrensel dinamikler belirler seçeneğinde diğer tüm seçeneklerin aksine bir sosyal politika uygulama örneği bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: 27 Mayıs 1960 askeri müdahalesinin ardından kabul edilen 1961 Anayasası, Türk sosyal politika tarihinde bir dönüm noktasını oluşturmaktadır. Bu dönemde, Türk endüstri ilişkileri sistemi bütün yetersizliklerine karşın çoğulcu kapitalist sistemin gerektirdiği çağdaş bir model üzerine oturtulmaya çalışılmıştır. Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren uygulanan sanayileşme politikaları sınırlı da olsa bir işçi grubu oluşturmuştur. 1961 Anayasası ile ilk kez Türk Anayasa sistemine giren “sosyal devlet” düşüncesi, endüstri ilişkileri sisteminin demokratik kurallar çerçevesinde oluşumuna katkılar sağlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal politika bilim dalının teorisi Alman bir bilim adamı olan Otto Von Zwideneck Südenhorst tarafından ortaya atılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sanayileşmenin kötü yüzü olarak ortaya çıkan uzun çalışma saatleri, parçalanan aile yaşamı, bireylerin sosyal hayattan uzaklaşması ve yabancılaşmaya karşı devletin önlem alma gerekliliğine olan inanç, sosyal politika biliminin temellerinin Almanya’da atılması için uygun ortamı yaratmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal politika kurumu olarak vakıfların en önemli fonksiyonu, sosyal güvenlik ve sosyal yardımdır. Servet sahiplerinin sosyal sorumluluklarını artırma da gelirin ve servetin yeniden dağılımını sağlamada vakıfların önemi yüksektir. Bu doğrultuda doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Konularının dinamik yapısı ve sosyal yapılardaki sürekli meydana gelen değişikliklerden dolayı sosyal politika çok hızlı değişen bir strateji ve metoda sahiptir. Doğru cevap B'dir

Yanıt Açıklaması: Fabrika sistemleri kitlesel üretim anlamına gelen fordist anlayışıyla çalışmaktadır. Fordist üretim anlayışı ve sanayi devrimi, fabrika sistemini gerekli kılmaktadır ve bu anlayışın temelinde makinelerin belirlediği çalışma ritmi yatmaktadır. Dolayısıyla insan unsuru makinelerin çalışma ritmine uymak zorunda kalmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Orta Çağ'da aynı meslek ve sanat dalında faaliyet gösterenlerin üretim birlikleri şeklinde oluşturdukları yapılara korporasyon adı verilirdi.Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Liberalizmin ekonomik ve sosyal etkilerine karşı bir fikir olarak ortaya çıkan sosyalizm, özellikle Sanayi Devrimi’nin sonuçlarına yönelik olarak gelişme göstermiştir. Sanayi Devrimi’nin başlangıcındaki emek-sermaye ilişkisinde emeğin zayıf konumu (ücretlerin düşüklüğü, ağır çalışma koşulları, kadın ve çocukların çalıştırılması vb) sefalete mahkûm olarak yaşayan büyük bir sınıfın ortaya çıkmasına neden olmuştur. Sosyalist düşünce, liberal düşüncenin temelinde yer alan bireycilik düşüncesine karşı toplumun bireye üstünlüğü düşüncesini geliştirmiştir. Sosyalist düşünce sistemi içinde farklı ekollerden bahsetmek mümkün olsa da genel ilkeler itibarıyla bir ortaklık söz konusudur. Üretim araçlarının bireylere ait olmasının emek sahipleri için bir sömürü unsuru olacağı düşüncesinden hareketle özel mülkiyet anlayışı reddedilmekte, yerine kolektif mülkiyet hakkı ikame edilmektedir. Bireyciliğin yerine toplumun önceliği, rekabet fikri yerine kolektif ya da devlet teşebbüsü ve işçi sınıfının çıkarlarına uygun bir yapılanmanın kurulması, sosyalist düşünce sisteminin yaklaşımları içerisindedir