Sosyal Politika 1

Yanıt Açıklaması: 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı, 1930’lı yıllar boyunca devam eden sanayileşen ülkeler başta olmak üzere tüm dünyada yıkıcı etkiler yaratan ekonomik krizdir.

Yanıt Açıklaması: 1947 yılında kabul edilen 5018 Sayılı İşçi ve İşveren Sendikaları ve Sendika Birlikleri Hakkındaki Kanun’un belirlediğI çerçeve içerisinde 1947-1960 yılları arasında çok sayıda sendikanın kurulmuştur. 1952 yılında ilk işçi sendikası konfederasyonu olan Türk-İş (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu) kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme sürecinde yaşanan sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçiş, emek yoğun istihdamın yoğun olduğu sanayi sektörünün güç kaybetmesine, buna karşın hizmetler sektörünün genişlemesine neden olmuştur. Hizmetler sektöründeki genişlemenin teknoloji ağırlıklı olması, nitelikli istihdamın değerini artırmış, buna karşın niteliksiz işgücünde arz fazlalığı oluşmuştur.

Yanıt Açıklaması: Sınıflı toplum yapısının belirgin şekilde ortaya çıkması Sanayi Devrimi öncesi sosyal politikanın bir bilim dalı olarak ortaya çıkmasını engelleyen nedenlerden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Marshall Yardımı, II. Dünya Savaşı sonrasında aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 16 ülkeye yönelik olarak ABD kaynaklı ve ekonomikkalkınmanın gerçekleştirilmesi amaçlı yardım programı'na verilen addır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal yapının en önemli kurumlarından biri olan aile, varlığını insanlık tarihi boyunca koruyup sürdürebilen sosyal kurumların başında gelmektedir. Yapısı ve fonksiyonları itibarıyla aile, toplumların değişik sosyo kültürel yapılarına göre farklı görünümlere sahip olsa da daima varola gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kurtuluş Savaşı yıllarında özellikle yabancı işverenlere karşı yürütülen grevlerle, milli mücadeleye katkı sağlamak hedeflenmiştir. 1923 yılının ilk aylarında Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkasına üye aydınlar, İstanbul ve yurdun diğer bölgelerindeki işçi örgütlerini bu örgüt altında toplayarak Türkiye Dernek Birlikleri İttihadı adı altında sendikaları temsil eden bir yapı oluşturmuşlardır.

Yanıt Açıklaması: Devlet çalışma hayatını özel sektöre bırakmamış aksine müdahalelerde bulunarak özel sektörün önem vermediği birçok Anadolu şehrinde sanayi işletmelerinin kurulması mümkün olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal hayatta bazı kesimler özel olarak korunmaya muhtaçtırlar. Bu kesimlerin toplum içerisinde var olmaları ve toplumla bütünleşmeleri kolay olmamaktadır. Bu nedenle, bu kesimlere ilişkin sosyal politikalar üretilmek durumunda kalınmaktadır. Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, eski hükümlüler, gençler, kadınlar, göçmenler ve tüketiciler olarak toplumun tamamı bu grupta yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sanayileşen tüm ülkelerde dağınık bir yapıda başlayan işçi hareketlerinin, uluslararası karakteri 1864 yılında Londra’da yapılan Birinci Enternasyonel ile ortaya çıkmıştır. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Ahi Teşkilatı, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Anadolu’da yaşayan Müslüman halkın sanat, ticaret ve ekonomi gibi mesleki alanlarda yetişmesini sağlayan, dinî, ticari ve mesleki örgütlenmedir. 18. yüzyılın ortalarına kadar Osmanlı toplum yaşantısının düzenlenmesinde önemli tesirlere sahip olan Ahi Teşkilatları çok yönlü sosyal yapılardır. Ahi Teşkilatının sosyal yapı ve çalışma hayatı üzerinde çeşitli etkilerinden söz edebilmek mümkündür. İlk olarak usta-kalfa-çırak şeklinde kurulan mesleki hiyerarşi Ahi Teşkilatı içerisinde yapılandırılmış, mesleki ve ahlaki temele dayalı güçlü bir niteliğe sahip olmuştur. Esnaf ve sanatkârlıkta önemli bir sorun olan üretici-tüketici çıkar ve ilişkileri, birbiriyle çatışmadan bu teşkilatlar içersinde çözümlenebilmiştir. Yine Ahi teşkilatlarınca oluşturulan konuk evleri Anadolu’nun her köşesinde her türlü konuğa kucak açarak önemli bir sosyal fonksiyonu yerine getirmiştir. Osmanlı sanayi ve iç ticaret kesimleri esnaf birlikleri halinde teşkilatlanmıştır. Esnaf birlikleri, rekabete değil, işbirliği, karşılıklı kontrol ve tahsis ilkelerine bağlı olarak çalışmışlardır. Bu şartlar altında iş ve çalışma hayatı belirli bir disiplin altına alınmış ve kapitalist anlayışta olduğu gibi herkesin istediği mesleği, istediği yerde ve istediği şekilde yapmasına imkân verilmemiştir. Mesleki eğitim, ustakalfa-çırak hiyerarşisi içinde gerçekleşmiş ve keyfi davranışlar önlenmiştir. Esnaf birliklerinde meslekteki beceriye ve tecrübeye dayanan bir kademeleşme mevcuttur. Fakat bu Avrupa’da daha sonra sendikacılığın temelini oluşturacak olan sınıflı bir yapılanma değildir. Ahi Teşkilatının başlıca amacı, karşılıklı yardımlaşma ve dayanışma düşüncesinin oluşturulması ve yaygınlaştırılmasıdır. Yoksula, yabancıya ve misafire sofra kurup onu beslemek ahilik ideolojisinin temelini karakterize etmektedir. Bu çerçevede ahiliğin sosyal karakteri doğruluk ve dayanışma noktalarında toplanmıştır. Bu birlikler Avrupa’daki benzerleri gibi üyeleri ve aile efradı için hastalık, evlenme, doğum, iş kurma, işsizlik, ölüm gibi bir takım sosyal risklere karşı ayni ve nakdi yardım sağlayan dayanışma sandıkları kurmuşlardır. Bu sandıklar muhtaç duruma düşmüş esnaf ve aileleriyle fakirlere de yardım etmişlerdir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzün sosyal politikalarının ilgilendiği konular arasında işsizlik, çalışma koşullarının iyileştirilmesi, düzgün iş, yoksulluk, işsizlik, yoksunluk, göç, sosyal dışlanma, gelir dağılımındaki adaletsizlikler, konut sorunu, çevre sorunları, ayrımcılık, çocuklar ve yaşlıların bakımı, kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın her türünün önlenmesi, çok uluslu şirketler, ırkçılık ve tüm bu riskleri önleyecek sistemin kurulmasıdır.

Yanıt Açıklaması: 1969 yılında Kooperatifler Kanunu’nun kabul edilmesi ile birlikte, üreticiler ve tüketiciler başta olmak üzere dar gelirli bütün toplum kesimleri, ekonomik güçlüklerle baş etmek amacı ile kooperatifler kurmaya başlamışlardır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal ve kültürel özellikleriyle tarihî bir derinliğe sahip olan Türk toplumsal yapısı içinde var olan vakıf kurumu, dünyadaki yönetici elitlerin henüz sosyal adalet, sosyal refah ve dengeli gelir dağılımı gibi konularla ilgilenmedikleri bir dönemde devletten bağımsız olarak bu işlevi yerine getirmiştir. Temelinde gönüllülük ve maddi fedakârlık düşüncesinin yattığı vakıf kurumu, sivil karakteriyle dinamik bir toplumsal yapının da hazırlayıcısı olmuştur

Yanıt Açıklaması: Sosyal politika kavramı ilk kez 19. Yüzyılın ilk yarısında Wilhelm Heinrich Riehl tarafından kullanılmıştır fakat sosyal politika bilim dalının teorisi ise Alman bir bilim adamı olan Otto Von Zwideneck Südenhorst tarafından ortaya atılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimi, nüfusun artması, topraktaki çözülme ile buradaki nüfusun sanayi merkezlerine yönelmesi ve fabrika üretimi ile başa çıkamayan zanaatkârların faaliyetlerini terk etmesi ile gittikçe büyüyen bir işçi sınıfının oluşmasına neden olmuştur .

Yanıt Açıklaması: Aynı meslek ve sanat dalında faaliyet gösterenlerin üretim birlikleri şeklinde oluşturdukları yapılara korporasyon denmektedir. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: 1961 Anayasası’nın ikinci maddesinde yerini bulan sosyal devlet ilkesi, o döneme kadar sosyal güvenlik, çalışma koşullarının iyileştirilmesi, parasız ilköğretim gibi konularla sınırlı kalan sosyal politika uygulamalarında bir genişleme yaratmıştır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal yapının en önemli kurumlarından biri olan aile, varlığını insanlık tarihi boyunca koruyup sürdürebilen sosyal kurumların başında gelmektedir. Yapısı ve fonksiyonları itibarıyla aile, toplumların değişik sosyo kültürel yapılarına göre farklı görünümlere sahip olsa da daima varola gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1977-1978 yıllarında alınan istikrar önlemlerinin yetersiz kalması üzerine hükûmet, 24 Ocak 1980’den başlayarak yeni bir ekonomik politikayı uygulamaya başlamıştır. 1970’lerin ithal ikameci sanayileşme ve birikim modeli 1980’den itibaren yerini dışa açık büyüme ve yeni liberal piyasacı uygulamalara bırakmıştır. Bu modelin işleyebilmesi için Türkiye’nin yeni bir kapitalist birikim stratejisi izlemesi ve bunun için de iç üretim maliyetlerinin yani ücretlerin düşük tutulması ve para politikaları izlemesi gerekmiştir. İthalatta koruma oranları düşürülerek yerli üretim dış rekabete açılmış, yabancı sermayenin ülkeye girişi kolaylaştırılmış ve kamu kesiminin ekonomideki yerinin küçültülmesi amaçlanmıştır. İhracata dayalı sanayileşme politikaları önemli bir ihracat artışını ortaya çıkarmıştır. 24 Ocak 1980 ekonomik kararları ile benimsenen neo-libereal politikalar ve 12 Eylül 1980 askeri darbesi Türkiye’de yeni bir dönemin başlangıcı olmuştur. Kamu kesimine yaklaşım açısından neo-liberal politika; ekonomide genel olarak kamu kesiminin, özelde KİT’lerin etkinliğini ve yerini azaltmak, yeni hukuki düzenlemelerle kamu kesimine geçmişten farklı fonksiyonlar yüklemek ve özel kesimin daha hızlı gelişmesini sağlamak amacını taşımıştır. 12 Eylül askeri müdahalesi ile siyasi partiler kapatılmış, sendika ve konfederasyonların bir bölümünün faaliyetleri durdurulmuş, grev ve lokavt yasaklanmıştır. Doğru cevap B'dir.