Sosyal Politika 1

Yanıt Açıklaması: Jean-Jacques Rousseau Toplum Sözleşmesi adlı eserinde, toplumda adalet ve eşitliğin sağlanmasında devletin yoksullukla mücadelesine ve özgürlüğün ve eşitliğin sağlanması anlamına gelen kamu yararı düşüncesine işaret etmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1952 yılında ilk işçi sendikası konfederasyonu olan Türk-İş (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu) kurulmuştur. Kurulan bu sendikaların mali imkânlar ve örgüt yapıları bakımından yetersiz kaldıkları görülmüştü. 1952 yılında kurulan Türk-İş’i, 1967 yılında Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), 1970 yılında Milliyetçi İşçi Sendikaları Konfederasyonu (MİSK) ve 1976 yılında da Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (HAK-İşi) kuruluşları izlemiştir.

Yanıt Açıklaması: Ülkeler benimsenen amaçları gerçekleştirebilmek için birtakım araçlar kullanacaklardır. Kullanılacak araçların seçiminde, ülkelerin içerisinde bulundukları ekonomik ve sosyal koşullar, hukuk anlayışı, yönetim biçimi, sosyal devlet anlayışı, sosyal politikanın kapsamında yer alanların büyüklüğü, sendikaların gücü, ücretli çalışma biçiminin yaygınlığı, demokrasi anlayışı, sivil toplum kuruluşlarının gücü ve toplumun bilinç düzeyi gibi unsurlar etkili olacaktır. Dış politika burada sayılan öncelikler arasında bulunmadığına göre, doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Klasik liberal düşüncede piyasa mekanizması ve fiyatlar sistemi her türlü ekonomik ve sosyal sorunu kendiliğinden çözümleyen gizli bir el işlevi görmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Devlet bütçesinin en önemli gelir kaynağı, halktan toplanan vergilerdir. Vergiler, harcama üzerinden veya gelir üzerinden alınabildiği gibi servet üzerinden de alınabilmektedir. Bu çerçevede ülke insanının geliri veya serveti oranında, ülkedeki sosyal politikaları finanse ettiği söylenebilir. Buna ek olarak, işçi ve işverenlerden alınan sigorta primleri ile bizzat devletin sigorta fonlarına yaptığı katkı, sosyal politikanın finansman kaynaklarındandır. Yerel yönetimlerin bütçeleri, parasal nitelikli yaptırımlar, belirli amaca yönelik düzenlenmiş tüm vergiler, harçlar, şans oyunlarının gelirlerinden özel olarak ayrılan paylar, bağışlar ve uluslararası kuruluşlardan alınan yardımlar sosyal politikanın finansman kaynaklarıdırlar.

Yanıt Açıklaması: Sefalet ücreti emek sahiplerinin elde ettiği ücret gelirinin temel ihtiyaçlar düzeyini karşılamakta yeterli olmadığı en düşük ücret düzeyidir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devriminin ortaya çıkmasında rol alan unsurlar daha önceki önemlerde ortaya çıkmış, çeşitli safhalardan geçerek ve birbirini tamamlayarak biriken bilimsel ve teknolojik bilgiler, iktisadi ve sosyal hayatı etkileyen bir güç haline gelmiştir bu çerçevede Haçlı Seferleri, Coğrafi Keşifler ile deniz ticaret yollarının keşfedilmesi,  Rönesans ve Reform hareketleri 18. yüz yıldaki dönüşüme alt yapı hazırlayan ve birbirini  tamamlayarak ilerleyen bazı gelişmeler olarak değerlendirilebilir. Ortaçağ süreci Sanayi Devrimi öncesine, I. Dünya Savaşı ise sonrasına rastlar.

Yanıt Açıklaması: Sosyal Devlet: Ekonomi politikalarını sosyal politikalarla birlikte düşünen, sosyal refahın artırılması ve toplumlaşmasını sağlama çabasında olan, sosyal adaletin sağlanması için piyasalara aktif ve kapsamlı bir müdahale öngören devlet anlayışı olarak tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Geniş anlamda sosyal politikalar, sadece çalışma ilişkileri ile sınırlı değildir. Bunun yanında siyasetle ilişkisi oy hakkı ile sınırlı değil, daha geniş anlamda siyasetle iç içedir. Dar anlamda sosyal politikaların kapsamı iktisatla sınırlı değildir ve ekonomi politikalarının sadece liberal politikalardan ibaret olduğunu varsaymaz.

Yanıt Açıklaması: Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin olan Orhun Abideleri, Göktürk devrinde yazılmış, içinde taşıdığı ekonomik, askeri^, kültürel ve toplumsal hayata ilişkin öğelerle, Türk toplum yaşantısını yansıtan en eski belgedir. Orhun Abideleri’nin bir diğer önemli özelliği de Türk devlet adamlarının milletine hesap verdi¤i ve devlet ile millet ilişkilerinin düzenlendiği bir sözleşme niteliğine sahip olmasıdır. Nitekim anıtın doğu cephesinde yer alan “... Tanrı bağışlasın, devletim var olduğu için, kısmetim var olduğu için, ölecek milleti diriltip besledim. C¸ıplak milleti elbiseli, fakir milleti zengin kıldım. Az milleti çok kıldım...” (Ergin, 1989: 25) ifadeleri, devlet başkanı olan hakanların topluma karşı sosyal politika sorumluluklarını nasıl gördüklerinin bir ifadesidir. Devlet yöneticilerinin topluma karşı olan sosyal görev bilincinin, en eski yazılı belgelerde dahi görülebilmesi Türk devlet anlayışının sosyal niteliğinin ifadesi açısından önem taşımaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik yönden güçsüz kesimler toplumda yeterli, düzenli ve sürekli bir gelir güvencesinden yoksun kesimler olarak tanımlanabilir. İşsizler, sermayeleri olmayan ya da sınırlı olan küçük esnaflar, bir sanatı ve becerisi olmayan sanatkârlar ve topraksız köylüler ekonomik yönden güçsüz kesimleri oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 2014 OECD istatistiklerine göre, Türkiye'de bağımlı statüde çalışanların nüfusa oranı (%) 49,5'tir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal kesimler arasındaki ilişkileri ve bu ilişkilerin nasıl kurulup geliştiğini incelemektedir. Sosyal kesimler arasındaki ilişki sosyal politikanın ortaya çıkışı noktasında oldukça önemlidir. Güç ilişkileri yaklaşımı çerçevesinde işçi - işveren ilişkilerinde sosyal politikanın doğuşundaki mücadele gerçekleşmeseydi, sosyal politikanın bilimsel temellerinin atılması söz konusu ol- mayabilirdi. Bu çerçevede sosyal kesimler ve aralarındaki ilişki, sosyal politikanın önemli bir ayağını oluşturmaktadır. Ancak sosyal politika ve sosyoloji arasındaki temel farklılık, sosyal politikanın bu ilişkileri düzenleyici politikalar ortaya koya- bilmesi ve bu yolla sosyal refahın ve barışın sağlanmasına çabalamasıdır.

Yanıt Açıklaması: Toprağın, temel değer olduğu Orta Çağ ekonomik yapısı ve onun şekillendirdiği sosyal yapı Sanayi Devrimi etkileri ile hızlı bir dönüşümün içerisine girmiştir. Yeni ticaret yollarının bulunmasından itibaren Avrupa’da nüfuzunu sürekli artıran burjuva sınıfı, Fransız İhtilali ile bu gücü siyasal alana taşıma imkânına da sahip olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Keynezyen iktisat anlayışının bir sonucu olarak devletin piyasada aktif rol alması, piyasa müdahalesi anlayışının güçlenmesine ve kamu harcamalarının artmasına neden olmuştur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlılarda vakıfların çok daha büyük gelişmeler gösterdiği, toplumun eğitim, sağlık, sosyal güvenlik gibi en temel ihtiyaçlarının ötesinde son derece ayrıntılara dönük alanlara bile yöneldiği anlaşılmaktadır. Bu durumu ifade etmek için Batılı tarihçiler 16. yüzyıl Osmanlı toplumu için “vakıf cenneti” tabirini kullanmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Kooperatifçilik hareketi de sendikalarda olduğu gibi ilk olarak İngiltere’de ortaya çıkmıştır. Sanayinin gelişmesi ve bunun sonucunda oluşan toplum grupları arasındaki aşırı gelir farklılaşması, sendikalarla birlikte kooperatiflerin doğumuna zemin hazırlamıştır. Robert Owen’in işçilerin kötüleşen durumlarını düzeltmeleri amacı ile kooperatifçiliği önermesi ile kooperatifler görülmeye başlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimi, nüfusun artması, topraktaki çözülme ile buradaki nüfusun sanayi merkezlerine yönelmesi ve fabrika üretimi ile başa çıkamayan zanaatkarların faaliyetlerini terk etmesi ile gittikçe büyüyen bir işçi sınıfının oluşmasına neden olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Leonard Simon de Sismondi’nin Ticari Zenginlik adlı eserinde mevcut ekonomik işleyiş ciddi eleştirilere tabi tutulmuştur. Liberalizm uygulamalarına teorik anlam- daki ilk tepki Sismondi’nin Müdahalecilik Okulu’ndan gelmiştir. Makinelerin çalışanları işsiz bırakarak sanayi toplumlarını iki sınıfa ayırdığı ve bu çatışmanın önlenmesinde devletçe uygulanacak sosyal politikaların önemi üzerinde durulmuş- tur. Sismondi, devlet müdahalesinin, üretim artış hızını kontrol eden, hızlı icatları önleyen ve gelişimi tehdit etmeyen bir niteliğe sahip olması gerekliliğini savunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İktisatçılar ve Sosyologların  etkili olmaya başlaması, yeni üretim düzenleri, sömürgeler yoluyla ticaretin ülkeri zenginleştirmesi 18. yüzyıl sanayii devriminin ekonomik yapısında meydana gelen değişimlerdir. Tarımda yaşanan dönüşümün bir sonucu olarak köylülerin topraklarını bırakarak ya da satarak şehirlere yöneldiği görülmüştür.