Yargı Örgütü Ve Tebligat Hukuku

Yanıt Açıklaması: B şıkkı doğrudur. Hâkim ve savcılarla ilgili olarak; mesleğe kabul etme, atama ve nakletme, geçici yetki verme, her türlü yükselme ve birinci sınıfa ayırma, kadro dağıtma, meslekte kalmaları uygun görülmeyenler hakkında karar verme, disiplin cezası verme, görevden uzaklaştırma işlemlerini yapar. Kanun’da belirtilen hâkim ve savcılar hariç olmak üzere, hâkim ve savcıların görevlerini; kanun ve diğer mevzuata (hâkimler için idarî nitelikteki genelgelere) uygun olarak yapıp yapmadıklarını denetler; görevlerinden dolayı veya görevleri sırasında suç işleyip işlemediklerini, hâl ve eylemlerinin sıfat ve görevleri icaplarına uyup uymadığını araştırır ve gerektiğinde haklarında inceleme ve soruşturma işlemlerini yürütür (Anayasa m. 159, IX; HSYKK m. 4).

Yanıt Açıklaması: iÖğretide, genel olarak kabul edilen biçimiyle, adlî  yargıdan, “idarî yargının görev alanı dışında kalan ve genel olarak hukuk mahkemelerinin özel hukuk alanındaki yargısal faaliyetleri ile ceza kanunlarına göre suç sayılan fiiller hakkında devletin cezalandırma yetkisini kullanması ile ilgili faaliyetler” anlaşılır.

Yanıt Açıklaması: Bölge idare mahkemelerinin görevlerinden ilki, yargı çevrelerinde bulunan idare ve vergi mahkemelerince verilen ve istinaf yolu açık olan nihai kararlara karşı yapılan istinaf başvurularını inceleyerek karara bağlamaktır. Ayrıca, bölge idare mahkemeleri, yargı çevrelerinde bulunan idare ve vergi mahkemeleri arasında çıkan görev ve yetki uyuşmazlıklarını da inceler ve kesin olarak karara bağlar. Bundan başka, ilk derece mahkemelerince yürütmenin durdurulması istemleri hakkında verilen kararlara karşı yapılan itirazları inceleyerek karara bağlamak; yargı çevresi içinde bulunan yetkili ilk derece mahkemesinin bir davaya bakmasına fiili veya hukuki bir engel çıktığı veya iki mahkemenin yargı çevresi sınırlarında tereddüt edildiği veya iki mahkemenin de aynı davaya bakmaya yetkili olduklarına karar verdikleri hâllerde; o davanın bölge idare mahkemesi yargı çevresi içinde bulunan başka bir mahkemeye nakline veya yetkili mahkemenin tayinine karar vermek ve kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak da bu mahkemelerin görevleri arasındadır (2576 s. K. m. 3/A; m. 3/D; 2577 s. K. m. 27/7). Birden çok idare veya vergi mahkemesinin yetki alanına giren işlere Danıştay bakmakla görevlidir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 09.07.1945 tarih ve 4788 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesi Kurulması Hakkında Kanun’un kabulü ile adli ve idari yargı yerleri arasında hukuk işlerinden doğan görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmeye yetkili olmak üzere Uyuşmazlık Mahkemesi kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Şahısvarlığına ilişkin davalarda da görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadıkça asliye hukuk mahkemesidir (HMK m. 2, 1).

Yanıt Açıklaması: Verilen görevler Cumhuriyet Başsavcılıklarına aittir.

Yanıt Açıklaması: Danıştay başkanı ve Danıştay Başsavcısı Danıştay Genel Kurulunca seçilir ve Danıştay üyeliğini 6 yıl yapmış olmaları zorunludur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kimi uyuşmazlık türleri için çözüm, Uyuşmazlık Mahkemesine bırakılmamış, Anayasa’da gösterilmiştir. Anayasa’nın 158. maddesinin üçüncü fıkrasına göre, “Diğer mahkemelerle, Anayasa Mahkemesi arasındaki görev uyuşmazlıklarında, Anayasa Mahkemesi’nin kararı esas alınır.”

Yanıt Açıklaması: İş durumunun gerekli kıldığı yerlerde, örneğin büyük şehirlerde, genel görevli hukuk mahkemelerinin birden fazla dairesi oluşturulabilir.Bu mahkemeler, aslında aynı hukuk mahkemesinin birer dairesi durumundadırlar. Bu nedenle, bu daireler arasındaki ilişki, “iş dağılımı” ilişkisidir. Özel kanunlarda başkaca hüküm bulunmadığı takdirde, ihtisaslaşmanın sağlanması amacıyla, gelen işlerin yoğunluğu ve niteliği dikkate alınarak, daireler arasındaki iş dağılımı Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından belirlenebilir. Bu kararlar Resmî Gazete’de yayımlanır. Daireler, tevzi edilen davalara bakmak zorundadır.

Yanıt Açıklaması: İdare mahkemeleri, bölgelerin coğrafi durumları ve iş hacmi göz önünde tutularak Adalet Bakanlığınca kurulur ve yargı çevreleri tespit olunur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Adli^ yargıda bölge adliye (istinaf) mahkemelerinin kararlarına karşı başvurulan üst derece mahkemesi Yargıtaydır. Yargıtay, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile bu Kanun ve diğer kanunların hükümlerine göre görev yapan bağımsız bir yüksek mahkemedir.

Yanıt Açıklaması: İdari dava türleri, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinde yer almakta olup, bu düzenlemede, “iptal davası”ndan, “tam yargı davasından” ve “idari sözleşmelerden doğan davalardan”dan söz edilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İdare mahkemeleri, bölgelerin coğrafi durumları ve iş hacmi göz önünde tutularak Adalet Bakanlığınca kurulur ve yargı çevreleri tespit olunur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Adlî ve idari yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözümlemeye yetkili mahkeme uyuşmazlık mahkemesidir.

Yanıt Açıklaması: Anayasamız da, kuvvetler ayrılığı ilkesini benimsemiştir. Bu ilke uyarınca, yasama fonksiyonu, Türk Milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisince (Anayasa m.7); yürütme fonksiyonu, Cumhurbaşkanınca (Anayasa m.8); yargı fonksiyonu da, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce (Anayasa m. 9) yerine getirilir.

Yanıt Açıklaması: Bölge idare mahkemelerinin  kaldırılmasına veya yargı çevrelerinin değiştirilmesine, İçişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığıın görüşleri alınarak, Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Hâkimler ve Savcılar Kurulunca karar verilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Fransa, Almanya, İtalya gibi kara Avrupası ülkelerinde görülen sistem, yargı ayrılığı sistemidir. Bu sistemde kamu hukuku-özel hukuk ayrımı vardır ve özel kişilere ayrı hukuk, devlete ayrı hukuk uygulanır. Türkiye’de yargı örgütü bakımından kabul edilen sistem, yargı ayrılığı sistemidir. Anayasa’nın 146-160. maddelerinde öngörülen yüksek mahkemelerden hareketle dört temel yargı kolunun varlığından söz edilebilir: 1. Anayasa Mahkemesi ve Anayasa Yargısı, 2. Yargıtay ve Adlî Yargı, 3. Danıştay ve İdarî Yargı, 4. Uyuşmazlık Mahkemesi ve Uyuşmazlık Yargısı. Hesap yargısı ise, kanunlarla belirlenen sorumluların hesap ve işlemlerinin mevzuata uygun olup olmadığının yargılama yoluyla kesin hükme bağlanmasını konu alan yargı koluna denir (Anayasa m. 160; 6085 s. K. m. 2, 1/e). Bu yargı kolunda görevli mercii, yüksek mahkemeler arasında sayılmamakla birlikte, Anayasa’nın “Yargı” başlığını taşıyan Üçüncü Bölümü’nde düzenlenmiş olan Sayıştaydır

Yanıt Açıklaması: Anayasa’nın 146-160. maddelerinde düzenlenen yüksek mahkemelerden hareketle, anayasa yargısı, adlî yargı, idarî yargı ve uyuşmazlık yargısı olmak üzere dört temel yargı kolunun varlığından söz edilebilir.

Yanıt Açıklaması: Sulh hukuk mahkemeleri, genel görevli, tek ha^kimli, ilk derece yargı yerleridir (5235 s. K. m.5, II). Sulh hukuk mahkemesinin görevleri, HMK’nda (5235 s. K. m. 6, I; HMK m. 4, 383) ve diğer bazı kanunlarda gösterilmiştir (örneğin, 1163 sayılı Kooperatifler K. m. 21, III; 634 sayılı Kat Mülkiyeti K. Ek Madde 1). HMK’nun 4. maddesine göre, sulh hukuk mahkemeleri, dava konusunun değer veya tutarına bakılmaksızın; kiralanan taşınmazların, İcra ve İfla^s Kanunu’na göre ila^msız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da da^hil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davaları; taşınır ve taşınmaz mal veya hakkın paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin davaları; taşınır ve taşınmaz mallarda, sadece zilyetliğin korunmasına yönelik olan davaları; HMK ile diğer kanunların, sulh hukuk mahkemesi veya sulh hukuk ha^kimini görevlendirdiği davaları görür. Bunun yanı sıra, çekişmesiz yargı işlerinde de görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadığı sürece sulh hukuk mahkemesidir (HMK m. 383). Sulh hukuk mahkemesinde, kural olarak basit yargılama usulü (HMK m. 316-322) uygulanır.

Yanıt Açıklaması: Mahkeme, dava dosyasını Yargıtaya gönderirken, temyiz dilekçesinde gösterilmiş olan daire ismi (numarası) ile bağlı kalmaksızın, dosyanın görevli daireye gönderilmesini sağlar. Dosya kendisine gönderilen ilgili hukuk dairesi, yapacağı ön inceleme sonucunda işbölümü bakımından kendisini görevli görmez ise gerekçesiyle birlikte dosyayı görevli olduğu kanısına vardığı ilgili hukuk dairesine gönderir. Gönderme kararı üzerine dosya kendisine gelen hukuk dairesi yapacağı ön inceleme sonucunda görevli olmadığı kanaatindeyse, varsa geçici hukuki koruma tedbirlerine dair talepler hakkında da karar vermek suretiyle dosyayı Hukuk İşbölümü İnceleme Kuruluna gönderir. Kurul tarafından yapılan ön inceleme sonunda verilen işbölümüne ilişkin karar kesindir.