Ceza Hukuku

Yanıt Açıklaması: Kanun koyucu hakaret suçları bakımından özel hukuka uygunluk nedeni düzenlemiştir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bir kişi gerek kendisinin gerekse başkasının herhangi bir hakkına yönelik olarak gerçekleştirilen saldırılara karşı meşru savunmada bulunabilir.

Yanıt Açıklaması: Kanunda açıkça ancak doğrudan kastla işlenebileceği belirtilmedikçe suçlar, hem doğrudan kastla hem de olası kastla işlenebilirler. Eğer bir suçun kanuni tarifinde “bilerek”, “bildiği hâlde”, “bilmesine rağmen”, “öğrenmesine rağmen” ve “karşılaşmasına rağmen” gibi ibarelere yer verilmişse, bu suçlar özel bir bilgiyle hareket edilmesini gerektirdiğinden ancak doğrudan kastla işlenebilirler. Buna karşılık, kanuni tarifinde bu tür ibarelerin geçmediği suçlar, doğrudan kastla işlenebileceği gibi olası kastla da işlenebilir.

Yanıt Açıklaması: Kişinin eylemi bakımından bir hukuka uygunluk sebebi bulunmadığından kişi kasten öldürmeden sorumludur.

Yanıt Açıklaması: Hırsızlık suçunun bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla işlenmesi”  halinde temel şekline göre daha az cezayı gerektirmektedir.

Yanıt Açıklaması: Netice sebebiyle ağırlaşmış suçlar, temel suç tipi ve bunun sebebiyet verdiği ağır veya başkaca neticenin birleşiminden meydana gelmektedir. Dolayısıyla netice sebebiyle ağırlaşmış suçlar, ilk kademede kural olarak kasten işlenen temel suç tipinin, ikinci kademede ise en azından taksirle sebebiyet verilen ağır neticenin yer aldığı (kast-taksir kombinasyonu) iki kademeli bir yapıya sahiptir. Kast-kast kombinasyonunda failin ağır netice bakımından kasten hareket etmesinin başlı başına kasten işlenen bir suçu oluşturmaması gerekir. Örnek 1: A, canını yakmak amacıyla ve ölebileceğini de düşünerek elindeki sopayla B’nin başına vurur. Beyin kanaması geçiren B hayatını kaybeder. Bu olayda A hareketinin sonucunda B’nin ölümüne yol açabileceğini ihtimal dâhilinde gördüğünden olası kastla hareket etmiştir. Dolayısıyla A, doğrudan kasten öldürme suçundan dolayı sorumlu tutulacaktır (m. 81). Bu ihtimalde, kasten yaralamanın neticesi sebebiyle ağırlaşmış hâlinden söz edilemez.

Yanıt Açıklaması: Taksir, kastın hafifletici bir şekli değildir. Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Taraflardan birisinin meşru savunma hâlinde olduğu muhakkak olduğuna göre, bu kişiyi işlenen fiilden dolayı mahkûm etmek adaletsiz bir uygulama olacağından her ikisinin de meşru savunmadan yararlanması gerekir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kanunilik ilkesine Avrupa’da ilk yer veren kanunun 1787 tarihli Avusturya Ceza Kanunu olduğu kabul edilmektedir. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ceza hukuku ile yakın ilişki hâlinde olan bir diğer hukuk dalı da devletler hukukudur. Günümüzde özellikle terör eylemleri, bilişim sistemlerine karşı veya bu sistemler aracılığıyla işlenen fiiller, uyuşturucu madde ticareti, fuhuş veya organların alınması maksadıyla insan ticareti, göçmen kaçakçılığı gibi suçlar çoğu zaman suç örgütleri tarafından birçok devleti ilgilendirecek şekilde işlenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Tamamlanması için neticenin aranmadığı suçlara sırf hareket suçları denir. Buna göre cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Refleks hareketleri, uyku hâlinde veya hipnotik telkin altında gerçekleştirilen davranışlar da ceza hukuku anlamında fiil özelliğini taşımazlar. Buna karşılık insanın iradesini yalnızca zorlayıcı nitelikteki cebir ve tehdit (vis compulsiva) altında gerçekleştirilen davranışlar fiil niteliğine sahiptirler.

Yanıt Açıklaması: Failin, hareketiyle hedeflediği doğrudan neticelerin yanı sıra, hareketinin zorunlu neticesi ya da kaçınılamaz yan neticesi olarak öngördüğü ve iradi olarak kabul ettiği her şey, bunları istemese dahi doğrudan kastın kapsamındadır.

Yanıt Açıklaması: Saldırının, kasten veya taksirle gerçekleştirilmesi mümkündür. Saldırı maddi nitelikte bir fiil şeklinde gerçekleşmesi gerektiğinden, mahiyetleri gereği maddi nitelikte olmayan, örneğin hakaret ve sövme gibi sözlü saldırılara karşı meşru savunma olmaz.

Yanıt Açıklaması: Bilinçli taksirde fail, suçun konusu bakımından somut bir tehlikenin varlığını öngörmesine rağmen, ya bu tehlikenin derecesini azımsamasından ya kendi yeteneğini abartmasından ya da şansına güvenmesinden dolayı kanuni tanıma uygun bir neticenin gerçekleşmeyeceğine güven beslemektedir. Örneğimizde de bu tanımdan yola çıkarak bilinçli taksir söz konusudur. Doğru cevap A' dır.

Yanıt Açıklaması: Suçun konusu

Yanıt Açıklaması: Karşılıklı çatışma ve kavga gibi hâllerde, ilk haksız saldırıya uğrayan kişi meşru savunmadan yararlanır. Saldırıyı kimin başlattığının belirlenemediği hâllerde her iki tarafı da savunma hâlinde kabul etmek ve meşru müdafaayı her ikisi bakımından uygulamak gerekir. Taraflardan birisinin meşru savunma hâlinde olduğu muhakkak olduğuna göre, bu kişiyi işlenen fiilden dolayı mahkûm etmek adaletsiz bir uygulama olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Bazı suçların kanuni tanımında, bu suçların ancak özel bir yükümlülük altında bulunan ve belli bir özelliğe sahip olan kişiler tarafından işlenebileceği kabul edilmektedir. Bu tür suçlara “özgü suçlar” adı verilir. Örneğin, görevi kötüye kullanma (m. 257) ve irtikâp (m. 250) suçlarının faili ancak bir kamu görevlisi olabilir. Özgü suçları da kendi içerisinde “gerçek özgü suçlar” ve “görünüşte özgü suçlar” şeklinde ikiye ayırmak mümkündür. Sadece belirli özelliklere sahip kişiler tarafından işlenebilen suçlara “gerçek özgü suçlar” denir. Örneğin, irtikâp ve görevi kötüye kullanma suçları sadece kamu görevlilerince işlenebilecek gerçek özgü suçlardandır. Temel şekli herkes tarafından işlenebilmekle beraber nitelikli şekli sadece belirli özelliklere sahip kişiler tarafından işlenebilen suçlara ise “görünüşte özgü suçlar” denir. Örneğin, resmî belgede sahtecilik suçunun (m. 204, f. 1) temel şekli herkes tarafından işlenebilir. Fakat bu suçun kamu görevlisi tarafından işlenmesi suçun nitelikli hâlini oluşturmaktadır (m. 204, f. 2). Dolayısıyla resmi belgede sahtecilik suçu görünüşte özgü suçtur. Yine herkes tarafından işlenebilen özel verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme (m. 136) suçunun kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi hâli ise “görünüşte özgü suçu” oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Faile karşı ''kişisel bir kınama'' olarak, işlediği fiille ilgili olarak iradenin oluşumunun kınanabilirliği kusur olarak ifade edilir. Kusur, işlediği fiilden dolayı failin kişilik olarak kınanıp kınanamayacağı ile ilgilidir. Doğru cevap A' dır.

Yanıt Açıklaması: Ceza hukukunun kaynakları doğrudan ve dolayısıyla kaynaklar şeklinde ikiye ayrılır. Anayasa, kanun ve uluslararası sözleşmeler doğrudan kaynakları; doktrin ve yüksek mahkeme içtihatları ise dolayısıyla kaynakları oluştururlar.