Ceza Hukuku

Yanıt Açıklaması: Kusurluluğu etkileyen hallerden biri de zorunluluk halidir. Zorunluluk hali, TCK' nın 25/2 maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, gerek kendisine gerek başkasına ait bir hakka yönelik olup, bilerek neden olmadığı ve başka surette korunma olanağı bulunmayan ağır ve muhakkak bir tehlikeden kurtulmak veya başkasını kurtarmak zorunluluğu ile ve tehlikenin ağırlığı ile konu ve kullanılan vasıta arasında orantı bulunmak koşulu ile işlenen fiillerden dolayı ceza verilmez. Doğru cevap D' dir.

Yanıt Açıklaması: Meşru savunma hâlinde bulunan kişi, bu hukuka uygunluk nedeninin maddi şartlarının gerçekleştiğinin de bilincinde olmalıdır. Somut olayda A'nın neticeye yönelik kastı yoktur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çocuk deyimi ile kanunda 18 yaşını doldurmamış kişiler belirtilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kusur yeteneği, failin işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama (algılama yeteneği) ve bu doğrultuda davranışlarını yönlendirme (irade yeteneği) yeteneğinden oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Suçun tipikliği, icrai veya ihmali bir davranışın icrası sırasında gerekli dikkat ve özeni göstermemek suretiyle bir kişinin ölümüne sebebiyet verilmesini gerektirmektedir. Dolayısıyla ölümü meydana getiren davranış taksirli olmalıdır. Taksirin temelini oluşturan dikkat ve özen yükümlülüğü, kişinin davranışının meydana getirebileceği neticeyi öngörme ve neticenin vuku bulmasından kaçınma, meydana gelmemesi için önleyici tedbirleri alma yükümlülüğüdür. Bir davranışın özen yükümlülüğüne uygunluğundan söz edildiğinde, neticenin meydana gelmemesi için gerekli tedbirlerin alındığı kabul edilmiş olur

Yanıt Açıklaması: Kusurluluğu etkileyen hâllerden bir diğeri de zorunluluk hâlidir. Zorunluluk hâli TCK’nın 25. maddesinin 2. fıkrasında düzenlenmiştir. Buna göre, “Gerek kendisine gerek başkasına ait bir hakka yönelik olup, bilerek neden olmadığı ve başka suretle korunmak olanağı bulunmayan ağır ve muhakkak bir tehlikeden kurtulmak veya başkasını kurtarmak zorunluluğu ile ve tehlikenin ağırlığı ile konu ve kullanılan vasıta arasında orantı bulunmak koşulu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.”

Yanıt Açıklaması: Kastın nedensellik bağını kapsaması gerekmediği için, failin bu konudaki yanılgısının bir önemi yoktur. Örneğin bir kimseyi öldürmek isteyen kişi, bu amaçla mağdura sert bir cisimle vursa ve onun öldüğünü sanarak yaksa, suya atsa, toprağa gömse veya yüksek bir yerden atsa ve mağdur bu hareketler sonunda ölse, nedensellik bağındaki yanılmanın sorumluluğa etkisi olmadığından, fail kasten öldürmeden dolayı cezalandırılır.

Yanıt Açıklaması: Verilen ilk iki madde müşterek failliğe ilişkin doğru bilgilerdir. Son maddedeki bilgi şu şekilde düzeltilmelidir: Suçun işlenişine olan fonksiyonel katkıların hem zaman olması şart değildir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kanunda bilinçli taksir “kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi

Yanıt Açıklaması: TCK’nın 35. maddesinde teşebbüs, “kişinin, işlemeyi kastettiği bir suçu elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp da elinde olmayan nedenlerle tamamlayamaması” şeklinde tanımlanmıştır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Tanımı yapılan hukuki terim kusur yeteneğidir.

Yanıt Açıklaması: Haksız tahrikten söz edilebilmesi için her şeyden önce, haksız bir fiilin varlığı gerekir. Ortada haksız bir fiil bulunmuyorsa, haksız tahrikten bahsedilemez. Tahriki oluşturan fiil haksız olmalıdır. Haksız fiil, failde hiddet veya şiddetli elem meydana getirmiş olmalıdır. Haksız tahrikin kusurluluğu etkileyen bir hâl olarak kabul edilmesinin sebebi, failin “hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında” suçu işlemesidir. O hâlde tahriki oluşturan haksız fiil hem failde böyle bir psikolojik hâl meydana getirecek hem de suç bu hâlin etkisi altında işlenmiş olacaktır. Suç, hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında işlenmiş olmalıdır. Haksız tahrikin varlığı için bulunması gereken diğer bir koşul da failin işlediği suçun kendisine karşı gerçekleştirilen haksız fiilin meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında işlenmesidir. Bir başka deyişle, haksız fiilin meydana getirdiği elem ve öfke ile işlenen suç arasında nedensellik bağı bulunmalıdır. Failin işlediği suç, haksız fiile bir tepki olarak ortaya çıkmalıdır. Suç, tahrik teşkil eden haksız fiili gerçekleştiren kişiye karşı işlenmiş olmalıdır. Şayet tahrik eden kişi ile suçun mağduru farklı kişiler ise haksız tahrik hükmü uygulanamaz. Örneğin babanın haksız fiiline öfkelenen kişinin baba yerine oğlunu dövmesi hâlinde, fail haksız tahrikten yararlanamayacaktır.

Yanıt Açıklaması: Meşru savunmanın sınırının heyecan, korku veya telaş nedeniyle aşılması haksızlık değil, ancak kusurluluk üzerinde etkili olan bir husustur. Zira burada fail hukuka uygunluk nedenlerinin sınırında bir yanılgıya düşmüş değildir. Fail, heyecan ve korku nedeniyle saldırgana karşı aşırı bir tepkide bulunduğunun bilincindedir. Ancak içinde bulunduğu ruhsal durum nedeniyle davranışlarını hukukun icaplarına göre yönlendirememektedir. Bu durumda hukuk düzeni de onun bu aşırı tepkisini mazur görmektedir.

Yanıt Açıklaması: Suçun konusunun somut olayda bulunmaması hâlinde suçun işlenmesi mümkün değildir. Bu durumda konu yokluğu nedeniyle işlenemez suç vardır. Bu gibi hâllerde, suçun konusu bakımından mutlak-nispi elverişsizlik ayrımının yapılarak, nispi elverişsizliğin bulunduğu hâllerde failin cezalandırılması yoluna gitmek doğru değildir. Örneğin hırsızlık için el sokulan cebin boş olması, girilen evde çalınacak bir şeyin bulunmaması, açılan kasanın boş çıkması hâlinde failin hırsızlığa teşebbüsten dolayı cezalandırılmaması gerekir. Ayrıca çalınan eşyanın sahte çıkmasında, artık hırsızlık eylemi gerçekleştiği için teşebbüs söz konusu olmaz, suç zaten gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Koşullu salıverilmeden yararlanabilmek için mahku^m olunan hapis cezasının belli bir kısmının ceza infaz kurumunda çekilmesi gerekir. Buna göre ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahku^m edilmiş olanlar otuz yılını, müebbet hapis cezasına mahku^m edilmiş olanlar yirmidört yılını, diğer süreli hapis cezalarına mahku^m edilmiş olanlar cezalarının üçte ikisini infaz kurumunda çektikleri takdirde koşullu salıverilmeden yararlanabilirler

Yanıt Açıklaması: Teşebbüste kast, kastın suç tipindeki hareketi, kullanılacak araçları, kanuni tanımda ayrıca öngörülmüşse neticeyi, fiil ile  netice arasındaki nedensellik bağını, mağdurun suç tipine uygun özelliklerini, suçun konusunu ve failin suç tanımına uygun   vasıflarını kapsaması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kolluk görevlileri, toplumda huzur ve güvenin sağlanması ve vatandaşların can ve mal güvenliğinin teminat altına alınması şeklindeki görevlerinin ifası kapsamında gerektiğinde zor kullanma yetkisine sahip kılınmışlardır.

Yanıt Açıklaması: TCK’nın 31. maddesinin ilk fıkrasına göre, fiili işlediği sırada on iki yaşını doldurmamış çocukların ceza sorumluluğu yoktur.  Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Cevap “e” şıkkı. Kusur, fail ile fiili arasındaki manevi bir bağı ifade etmemektedir. Diğer bir deyişle kusur, failin tipikliği gerçekleştirdiğini bilmesi değildir. Kusur, failin haksızlık teşkil eden fiili hakkındaki değer yargısını ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bir suçun işlenişine katılan, fakat gerçekleştirmiş olduğu katkıyla suçun kanuni tanımında yer alan fiil üzerinde hakimiyet kuramayanlara şerik denilmektedir. TCK, iştirakte şeriklik statüsü olarak azmettirme ve yardım etmeye yer vermiştir. Doğru cevap C'dir.