Ceza Hukuku

Yanıt Açıklaması: İstemeyerek sarhoş olan ve böylece kusur yeteneğini tamamen kaybeden kişiye ceza verilmeyeceği gibi, güvenlik tedbiri de uygulanmaz. Çünkü bu kişi akıl hastası değildir ve alkol ve uyuşturucu maddenin etkisinin ortadan kalkmasıyla normal kişiliğine yeniden dönecektir.

Yanıt Açıklaması: İlgilinin rızası, TCK’nin 26. maddesinin ikinci fıkrasında “Kişinin üzerinde mutlak surette tasarruf edebileceği bir hakkına ilişkin olmak üzere, açıkladığı rıza çerçevesinde işlenen fiilden dolayı kimseye ceza verilmez.” şeklinde düzenlenmiştir. Buna göre, şartlarının varlığı hâlinde ilgilinin rızası çerçevesinde işlenen fiil hukuka aykırı olmayacağı için suç teşkil etmeyecektir. Kanun’daki düzenlemeyi dikkate alarak ilgilinin rızasının geçerlilik şartlarını aşağıdaki şekilde sıralamak mümkündür: I. Kişinin üzerinde mutlak surette tasarrufta bulunabileceği bir hakkın varlığı II. Kişi rızaya ehil olmalıdır III. Rızanın Açıklanması Buna göre A, B’ye ihtiyacı olduğu takdirde kendi bahçesinden meyve ve sebze alabileceğini söyler. B, bu beyan üzerine zaman zaman A’nın bahçesinden meyve toplar. B’nın yararlandığı hukuka uygunluk nedeni ilgilinin rızasıdır.

Yanıt Açıklaması: Birçok milletlerarası sözleşmede de düzenlenen suçta ve cezada kanunilik ilkesi, ceza hukukunun güvence fonksiyonu açısından son derece önemlidir. Bu evrensel ilke Anayasa’nın 38. maddesinde şu şekilde ifade edilmiştir: “ (1)Kimse, işlediği zaman yürürlükte bulunan kanunun suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz; kimseye suçu işlediği zaman kanunda o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez. (2) Suç ve ceza zamanaşımı ile ceza mahkûmiyetinin sonuçları konusunda da yukarıdaki fıkra uygulanır. (3) Ceza ve ceza yerine geçen güvenlik tedbirleri ancak kanunla konulur.” Bu ilke, yine TCK’nin 2. maddesinde şu şekilde ifade edilmiştir: “Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. Kanunda yazılı cezalardan ve güvenlik tedbirlerinden başka bir ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunamaz.” Suçta ve cezada kanunilik ilkesi ile ceza hukuku uygulamasında devletin bireye karşı keyfi muamalede bulunmasının önlenmesi amaçlanmıştır. Suçta kanunilik ilkesi gereğince, kanunun açıkça suç saymadığı bir fiilden dolayı kimseye ceza verilemez. Keza kanunun açıkça cezayı artırıcı bir neden olarak öngörmediği bir husustan dolayı da kimsenin cezası artırılamaz. Cezada kanunilik ilkesi gereğince, hiç kimse belli bir suçla ilgili olarak kanunda öngörülmeyen bir ceza ile ya da kanunda öngörülen cezadan daha ağır bir ceza ile cezalandırılamaz. Kanunda suç olarak tanımlanan bir fiil dolayısıyla uygulanacak yaptırımın türü ve miktarı ancak kanunla belirlenebilir. Bu husus, hem ceza hem de güvenlik tedbiri yaptırımı bakımından geçerlidir.

Yanıt Açıklaması: Ceza hukukunda, “kaç tane fiil varsa o kadar suç, kaç tane suç varsa o kadar ceza vardır” kuralı geçerlidir. Buna göre, işlenen her bir suçtan dolayı ayrı ayrı cezaya hükmedilecek ve verilen her bir ceza bağımsızlığını koruyacaktır. Buna gerçek içtima denilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bilinçsiz taksir “dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir

Yanıt Açıklaması: Suçun icra hareketlerinin gerçekleştirildiği sırada kastın bulunması gerekir.  konuta sahibinin rızasıyla giren şahıs çıkmamaya karar verdiği, kendinden talep edildiği hâlde konuttan çıkmadığı andan itibaren fiil kasten işlenmeye başlamış olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Failin cezalandırılabilmesi için kusurluluğun ve haksızlığın dışında kalan bir takım olguların meydana gelmesi durumunda faile ceza verilebilmesini sağlayan şartlara objektif cezalandırılabilme şartları diyoruz.

Yanıt Açıklaması: TCK’da birden çok suç işlenmiş olmasına rağmen faile tek suçtan dolayı ceza verilmesini gerektiren hâllere yer verilmiştir. Ortada birden çok suç bulunmasına ve dolayısıyla faile işlediği suçların sayısı kadar ceza verilmesi gerekmesine rağmen, faile tek ceza verilmesini öngören ceza hukuku kurumuna suçların içtimaı denilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kanunen ve nitelikleri gereği tek kişi tarafından işlenebilen bir suçun, birden fazla kişinin değişik şekillerdeki katılımıyla işlenmesine veya bir kişinin çok failli bir suçun icrasına fail sayılmayı gerektirmeyecek nitelikteki davranışlarla katılmasına suça iştirak denir. Örneğin kasten öldürme suçu tek kişi tarafından işlenebilecek bir suç olarak formüle edilmiştir. Ancak somut olayda bu suç birden fazla kişinin katılımıyla işlenebilir. İşte bu gibi hâllerde suça iştirakten bahsedilir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Şahsi cezasızlık sebepleri, suçun işlenmesi anında var olan ve failin cezalandırılmasına engel olan şahsa bağlı sebeplerdir. Örneğin TCK’nın 167. maddesinde mal varlığına karşı suçların belli akrabalar arasında işlenmesi şahsi cezasızlık sebebi olarak kabul edilmiştir. Buna göre; “(1) Yağma ve nitelikli yağma hariç, bu Bölümde yer alan suçların; a) Haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin, b) Üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlâtlığın, c) Aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin, Zararına olarak işlenmesi hâlinde, ilgili akraba hakkında cezaya hükmolunmaz.” Örneğin altsoy üstsoyuna karşı işlediği hırsızlıktan dolayı cezalandırılmayacaktır.

Yanıt Açıklaması: Yeni TCK’da gün para cezası sistemi kabul edilmiştir. Bu sistemde adli para cezası üç aşamada belirlenmektedir. İlk olarak adli para cezasının gün unsurunun belirlenmesi gerekir. Kanunda adli para cezasının gün unsuru bakımından alt ve üst sınırlar gösterilmiştir. Buna göre adli para cezasının gün birimi “beş günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hâllerde yediyüzotuz günden fazla” olamaz (m. 52/1).

Yanıt Açıklaması: E şıkkından ifadesini bulan suç "durum veya iz bırakan suçtur", kesintisiz suç değildir.

Yanıt Açıklaması: Fail gibi mağdur da ancak gerçek kişiler olabilir. Bu kişi suç teşkil eden fiilin işlendiği sırada hayatta olan kişidir. İnsan dışında, aile, devlet, tüzel kişi, kişi toplulukları, devletler topluluğu gibi kurum ve organlar, “suçtan zarar gören” olabilirse de suçun mağduru olamazlar.

Yanıt Açıklaması: Birlikte suç işleme kararıyla böyle bir fiili işlemiş oldukları için müşterek faillik söz konusudur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Taksir, bir kimsenin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranmak suretiyle istemediği ve fakat öngörülebilir bir neticeyi gerçekleştirmesi olarak tarif edilmektedir. Buna göre, objektif olarak öngörülen özen yükümlülüğünün ihlali suretiyle işlenebilen suçlar taksirlidir.

Yanıt Açıklaması: Suçun mağduru öldürülen insandır. Zira öldürme fiiliyle onun yaşamı ortadan kaldırılmaktadır. Öldürülenin yakınları ise mağdur olmayıp, bu suçtan zarar gören kişilerdir. Buna göre doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İradi sarhoşluğun üç çeşidinin olduğu kabul edilmektedir. • Tasarlanmış sarhoşluk veya uyuşturucu madde etkisi: Bu ihtimalde fail sarhoş olmadan önce belirli bir suçu işlemeyi düşünür, tasarlar ve kastettiği bu suçu işlemek hususunda cesaret bulmak ya da kendine bir mazeret veya cezasızlık sebebi hazırlamak düşüncesiyle sarhoş olduktan sonra kararlaştırdığı suçu işler. • Kastî sarhoşluk veya uyuşturucu madde etkisi: Failin alkol veya uyuşturucu maddeyi, sarhoş olmak veya uyuşturucu madde etkisinde kalmak amacıyla kullanması hâlinde kasti sarhoşluk söz konusudur. Burada tasarlanmış sarhoşlukta olduğu gibi, belli bir suçu işleme düşüncesi ve niyeti yoktu. Sadece alkol alma ve etkisine girme kastıyla hareket etmektedir. • Taksirli sarhoşluk veya uyuşturucu madde etkisi: Failin alkol veya uyuşturucu maddeyi, sarhoş olmak veya uyuşturucu madde etkisine girmek amacıyla almamasıdır. Her ne kadar failin alkol alma hareketi iradi ise de fail bu hareketinin sonucunda sarhoş olmayı öngörmemiştir. Ancak özenli davransaydı bu sonucu öngörebilecekti. Kısaca failin bu iradesi neticeye yönelik değildir. Taksirli sarhoşluk da iradi bir hareketin sonucudur. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir suçun, bir başkasını araç olarak kullanmak suretiyle işlendiği hâllerde dolaylı faillikten söz edilir (m. 37/2)

Yanıt Açıklaması: Hukuk devletinin en önemli özelliklerinden birisi de, vatandaşı devletin keyfi muamelelerine karşı korumasız bırakmamaktır. Bu korumayı sağlayan ilkelerin başında suçta ve cezada kanunilik ilkesi gelir. Bu ilke gereğince devlet, hangi fiillerin suç teşkil ettiğini ve bu fiillerin işlenmesi hâlinde ne tür yaptırımların uygulanacağını önceden belirlemelidir. Kanunilik ilkesinin, idarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamaması, suç tanımlarının açık seçik olması (belirlilik ilkesi), örf ve adetle suç ve ceza konulamaması, kıyas yasağı ve ceza kanunlarının geçmişe yürütülmesi yasağı olmak üzere çeşitli sonuçları vardır.

Yanıt Açıklaması: Kanunda açıkça ancak doğrudan kastla işlenebileceği belirtilmedikçe suçlar, hem doğrudan kastla hem de olası kastla işlenebilirler. Eğer bir suçun kanuni tarifinde “bilerek”, “bildiği hâlde”, “bilmesine rağmen”, “öğrenmesine rağmen” ve “karşılaşmasına rağmen” gibi ibarelere yer verilmişse, bu suçlar özel bir bilgiyle hareket edilmesini gerektirdiğinden ancak doğrudan kastla işlenebilirler.