Ceza Hukuku

Yanıt Açıklaması: Taksir, bir kimsenin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranmak suretiyle istemediği ve fakat öngörülebilir bir neticeyi gerçekleştirmesi olarak tarif edilmektedir. Buna göre, objektif olarak öngörülen özen yükümlülüğünün ihlali suretiyle işlenebilen suçlar taksirlidir. Olayda ise fail kendisinden beklenen objektif özen yükümlülüğünü göstermiştir. Failin gökyüzünden gelen bir cismi öngörmesi ve önlemesi failden beklenemez.

Yanıt Açıklaması: Kastın “suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesi” şeklindeki tanımından konunun fiilin icra edildiği ana göre değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Zira bu unsurlar fiilin icraya başlandığı andan itibaren gerçekleştirilebilirler. Bu nedenle, suçun icra hareketlerinin gerçekleştirildiği sırada kastın bulunması gerekir. Failin kastı, tipikliğin unsurlarını gerçekleştiren hareketle birlikte bulunmalıdır. Örneğin öldürme kastı fail tarafından seçilen öldürme hareketi (ateş etme, zehirleme) ile birlikte (eş zamanlı) mevcut olmalıdır. Buna göre, fiilin icrasına başlamadan önceki kast ile fiilin icrasından sonraki kast önemli değildir. Hazırlık hareketleri aşamasında mevcut olan kast, icra hareketlerine başlanmadığı sürece tek başına failin cezalandırılması için yeterli değildir. Keza sonradan eklenen kast da ceza hukuku anlamında bir kast değildir. Örneğin konuta sahibinin rızasıyla giren şahıs çıkmamaya karar verdiği, kendinden talep edildiği hâlde konuttan çıkmadığı andan itibaren fiil kasten işlenmeye başlamış olmaktadır. Bazen belli bir fiilin icrası sırasında kast yeni bir kararla başka bir suçun icrasına yönelebilir. Örneğin yaralamaya yönelik olan kast, fiilin icrasına başlandıktan sonra öldürmeye dönüşebilir. Bu gibi hâllerde eklenen bir kast değil, yeni bir kastla işlenen başka bir suç söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: ihmali suçlar, emredilen hareketi yapmamak suretiyle işlenen suçlardır. İhmali suçlarda hareket, belli bir davranışın gerçekleştirilmemesi, belli bir davranışta bulunmama şeklinde normatif bir özellik taşımaktadır.

Yanıt Açıklaması: Suçta ve cezada kanunilik ilkesi gereğince, örf ve âdetin ceza hukukunda kaynak değeri bulunmamaktadır. Bu itibarla örf ve âdetin bir fiili suç hâline getirme, suç olan bir fiili suç olmaktan çıkartma veya suç teşkil eden bir fiilin cezasını ağırlaştırma gücü bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: TCK’nın 21. maddesine göre, “suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır”. Tipikliğin manevi unsurunun gereği olarak fail her bir tipiklik unsuru bakımından kasten hareket etmelidir. Bu kural gereğince, suçun kanuni tanımında fiilin kasten işleneceğinin açıkça belirtilmesine gerek yoktur. “Suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır” kuralı, her (kasti) suçla birlikte okunması ve böylece yazılı (sübjektif) tipiklik unsuru olarak göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bu nedenle ancak kasten işlenen fiiller cezalandırılabilir, açıkça ve ayrıca belirtilmedikçe taksirli hareketler cezalandırılmaz (m. 21/1 cümle 1, m. 22/1). Dolayısıyla kural olarak kast, istisnai olarak da taksir manevi unsurun temel iki şeklini oluşturmaktadır

Yanıt Açıklaması: Yaralama zarar suçudur, diğer örneklerin tamamı soyut tehlike suçudur.

Yanıt Açıklaması: Örneğin görevi kötüye kullanma suçundan (m. 257) dolayı kamu görevlisinin cezalandırılabilmesi için, görevinin gereklerine aykırı davranmak suretiyle “kamunun zararına” veya “kişilerin mağduriyetine” ya da “üçüncü kişilerin haksız bir kazanç” sağlamasına neden olması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Beyanda bulunan kişinin, rızaya ehil olması gerekir (anlama kabiliyeti): Kural olarak, her ayırt etme yeteneği bulunan kişi rıza açıklamasında bulunabilir. Rızaya ehliyet açısından Medeni Kanunun fiil ehliyetine ilişkin kuralları burada geçerli değildir. Burada önemli olan ilgilinin, söz konusu haktan vazgeçmesinin anlamını, kapsamını ve önemini algılayabilecek durumda olmasıdır. Eğer rıza gösteren hangi yararlardan ne oranda vazgeçtiğini ve hangi rizikoların bu vazgeçmeye bağlı olduğunu anlıyorsa, anlama kabiliyeti ve dolayısıyla rıza açıklamasında bulunmaya ehildir

Yanıt Açıklaması: TCK’nın 7. maddesinin 3. fıkrasında ceza infaz rejimine ilişkin düzenlemeler bakımından derhal uygulama kuralının geçerli olduğu ifade edilmiştir. Derhal uygulama, bir hükmün yürürlüğe girdiği anda ilgili olan her olaya uygulanmasını ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Suçun hukuka aykırılık unsurunu ortadan kaldıran ve dolayısıyla fiili tüm hukuk düzeni bakımından hukuka uygun hâle getiren nedenlere hukuka uygunluk nedenleri denir.

Yanıt Açıklaması: Ceza muhakemesi hukuku ise, suç teşkil eden bir fiilin işlendiği şüphesiyle başlayıp bu şüphenin failin lehine veya aleyhine yenilenmesine kadar devam eden süreci ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ceza muhakemesi kuralları yürürlüğe girdikleri andan itibaren yapılmakta olan ve ileride yapılacak işlemler bakımından etkili olurlar. sanığın lehine ya da aleyhine olmalarının önemi bulunmaz.

Yanıt Açıklaması: A, TCK’nın 98. maddesinde düzenlenen “yardım veya bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi suçu” nun yani gerçek bir ihmali suçun failidir.

Yanıt Açıklaması: Hukuk düzeninin tekliği ilkesi gereği, bir kimsenin bir taraftan belli bir davranışta bulunmak bakımından kanun tarafından yetkili kılınması, diğer taraftan ise böyle bir davranışta bulunmasından dolayı cezalandırılması söz konusu olamaz. Kanun hükmünü yerine getirme görevi çoğunlukla kamu görevlilerine aittir. Bununla birlikte sivil kişilerin de kanunen belli konularda kamu göreviyle yetkili kılındığı hâller olabilir.

Yanıt Açıklaması: Kanunilik ilkesi gereğince, kanun koyucuya yüklenen diğer bir yükümlülük, suç teşkil eden fiillerin neler olduğunun kanunda açıkça tanımlanmasıdır

Yanıt Açıklaması: Ancak saldırıda bulunan kişinin kusur yeteneğine sahip olması gerekli değildir. Bu bakımdan, akıl hastası veya yaşı küçük olması nedeniyle kusur yeteneğine sahip olmayan kişilerin saldırılarına karşı da meşru savunma mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Kanun koyucu  kişinin cinsel saldırı suçunun faili olabilmesi için herhangi bir koşul aramamıştır.

Yanıt Açıklaması: Ceza hukukunun kişi hak ve özgürlükleri açısından güvence oluşturması amacıyla kabul edilen diğer bir kuralı da geçmişe yürüme yasağıdır. Kanunilik ilkesinin sonucu olan bu kurala göre her fiil, işlendiği zamanın kanununa tabiidir. Bir fiil işlendiği zaman yürürlükte olan kanunlara göre suç teşkil ediyorsa cezalandırılabilecektir. İşlendiği zaman yürürlükte bulunan kanuna göre suç teşkil etmeyen bir fiilden dolayı kimseye ceza verilemez.

Yanıt Açıklaması: Kanuni tarifine göre, suçun oluşumu için birden fazla hareketin icrası gerekli ise “çok hareketli suç” vardır. Bu tür suçların oluşması için, kanuni tanımda gösterilen hareketlerin tamamının gerçekleştirilmesi gerekir. Örneğin, yağma suçu (m. 148), cebir veya tehditle bir malın alınmasıyla oluşan bir suçtur (cebir veya tehdit + malın alınması). Yine özel belgede sahtecilik suçunun (m. 207) oluşumu için, failin hem sahte bir özel belge düzenlemesi hem de bu belgeyi kullanması gerekir (sahte özel belge düzenleme + kullanma).

Yanıt Açıklaması: Suçun konusuna ait bir özellik nitelikli hâli oluşturabilir. Örneğin hırsızlık suçunun konusunu oluşturan eşyanın “kamu kurum ve kuruluşlarında veya ibadete ayrılmış yerlerde bulunan ya da kamu yararına veya hizmetine tahsis edilen eşya” olması buna örnek gösterilebilir.