Memur Hukuku

Yanıt Açıklaması: Aşağıdaki memurluklar istisnai memurluk kapsamındadır: • Cumhurbaşkanlığı ile Türkiye Büyük Millet Meclisinin memurlukları, • Bakan Yardımcılıkları, • Savunma Sanayii Müsteşarlığına ait Müsteşar, Müsteşar Yardımcısı, I. Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı ve Müşavir Avukat kadroları, • Toplu Konut İdaresi Başkanlığına ait Başkan, Başkan Yardımcısı, Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı, Uzman, Uzman Yardımcısı, Müşavir Avukat ve Şube Müdürleri, • Milli İstihbarat Teşkilatı memurlukları, • Valilikler, Büyükelçilikler, Elçilikler

Yanıt Açıklaması: DMK’de öngörülen çekilmiş sayılma nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir: Mesleklerine ait hizmetlerde yetiştirilmek, eğitilmek, bilgilerini arttırmak veya stajlarını yapmak için yabancı ülkelere izinli olarak gönderilen memurlar, yol süresi dışında, izinlerinin bitiminde, on beş gün içinde görevlerine dönmek zorundadırlar. Başka yerlerdeki görevlere atanan memurlar, atama emirlerinin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde o yere hareket ederek, belli yol süresini izleyen iş günü içinde yeni görevlerine başlamak zorundadırlar. Muvazzaf askerlik hizmetini yapmak üzere silah altına alınan ve askerlik görevini tamamladıktan sonra memurluk görevine dönmek isteyenler, terhis tarihinden başlayarak otuz gün içinde daha önce çalıştıkları kurumlarına başvuruda bulunmalıdır. Memur, izinsiz veya kurumlarınca kabul edilen mazereti olmadan görevini terk ederse ve bu terk eylemi, kesintisiz on gün devam ederse, bu memur, yazılı başvuru koşulu aranmadan, çekilme isteğinde bulunmuş sayılır. Aylıksız izin süresinin bitiminden önce, mazereti gerektiren nedenin ortadan kalkması durumunda memur on gün içinde görevine dönmek zorundadır.

Yanıt Açıklaması: Katsayı

Yanıt Açıklaması: Memurluktan çıkarma cezasında altı ay içinde disiplin kovuşturmasına başlanma­dığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zaman aşımına uğrar.

Yanıt Açıklaması: Kadro, işin niteliği ile önemini, o kadroya ödenecek aylığın derecesini ve bunun için gerekli olan vasıfları tespit eder. Memurların özlük hakları büyük ölçüde kadrolara bağlı olup kadro memurun görev, unvan ve aylık derecesini gösterir. Kadrosuz devlet memuru çalıştırılamaz. Kadrolar, memur güvenliğini iki açıdan ilgilendirir: İlki, kadroların kolayca kaldırılması memurun çalışma güvenliğini zedeler. İkincisi, kadrosu kaldırılan memura sağlanacak haklarla ilgilidir. Bu şekilde açıkta kalan memuru zor duruma düşürecek bir sistem memur güvenliğine aykırı düşer. Sürekliliği belirleyen hukuki göstergelerden birisi de kadrodur. Ancak kadro başka işlevlere de sahiptir. Ast-üst arasındaki dikey ilişki ve iç idari denetimin bir türünü ifade eden hiyerarşi yetkisinin açıklanmasında da yardımcı kavram olan kadro; işin niteliği ile önemini, o kadroya ödenecek aylığın derecesini ve bunun için gerekli olan vasıfları tespit eder. Ülkemizde memurların kazanılmış hak derecelerinin en çok üç derece altındaki kadrolara atanabilmeleri için yazılı rızaları gerekir. Bir de “olağan dışı yükselme yöntemi” bulunmaktadır. Kadronun amacı, kamu hizmetlerinin en az personelle gördürülerek istihdam fazlalığının önüne geçmektir.

Yanıt Açıklaması: Soruşturma veya yargılama sonunda yetkili mercilerce: a. Haklarında memurlukta çıkarmadan başka bir disiplin cezası verilenler; b. Yargılamanın men’ine veya beraatine karar verilenler; c. Hükümden evvel haklarındaki kovuşturma genel af ile kaldırılanlar; ç. Görevlerine ve memurluklarına ilişkin olsun veya olmasın memurluğa engel olmayacak bir ceza ile hükümlü olup cezası ertelenenler; Bu kararların kesinleşmesi üzerine haklarındaki görevden uzaklaştırma tedbiri kaldırılır. Yargılamanın devam etmesi durumunda uzaklaştırma tedbirinin kaldırılması gerekmez. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çekilmiş sayılanlar ile DMK md. 94/2’e uymadan görevlerinden ayrılanlar 1 yıl geçmeden yeniden memur olmaz. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Devlet memuru hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez. Soruşturmayı yapanın veya yetkili disiplin kurulunun yedi günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayan memur, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır (DMK md.130). İnsan haklarına saygılı olma kaygısının özel olarak ortaya çıktığı alanlardan birisi de disiplin alanıdır. Disiplin usulünde de memurun korunması gerekir. Disiplin soruşturmalarında dar ve katı anlamda savunma hakkı, iddia karşısında yapılan savunmadır. Geniş anlamda savunma hakkı ise, söz konusu disiplin yaptırımının veril- mesi anına kadar geçen süreç ve usulde ilgilinin bilgi sahibi olma hakkı, talebi reddetme hakkı ile kara- rın değiştirilmesi için hukuki başvuru imkânının mevcudiyetini kapsamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Liyakat sistemi kamu hizmetlerini yürütmekle görevli kişi ve kuruluşlara her türlü eylem ve işlemlerinde tarafsız olmalarını emreder. Bu ilkeye de tarafsızlık prensibi adı verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Konusu suç olan emir, hiçbir biçimde yerine getirilmez; yerine getiren kimse sorumluluktan kurtulamaz (AY md.137/2, DMK md.11/3).

Yanıt Açıklaması: Ticaret yapan veya Devlet memurlarına yasaklanan diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunan devlet memurları için öngörülen disiplin yaptırımı “kademe ilerlemesinin durdurulmasıdır”. Buna göre doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Hizmet içi eğitimde vergi gelirlerinin ve tasarruflarının azaltılması değil, arttırılması hedeflenmektedir. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Eşitlik İlkesi: Memurluğa girişte, bireyler arasında görevin gerektirdiği niteliklerin dışında bir ayırım yapılmayarak aynı hukuki durumda olanlara aynı hukuki muamelenin yapılmasıdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Memurlara tanınan en önemli mali hak, memur aylığıdır. Memur aylığı hem adaletli hem de yeterli olmalıdır. Anayasa’nın 55. maddesinde, genel olarak “...çalışanların, yaptıkları işe uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diğer sosyal yardımlardan yararlanmaları için gerekli...” önlemlerin Devlet tarafından alınacağı kuralı getirilmiştir. Anayasa’nın bu genel kuralı Devlet memurlarına ödenen aylığın niteliğini göstermesi yönünden ilgi çekicidir. Devlet Memurları Kanunu da aylığı şöyle tanımlamıştır: “Aylık : Bu kanuna tabi kurumlarda görevlendirilen memurlara, hizmetlerinin karşılığında, kadroya dayanılarak ay itibarıyla ödenen parayı” ifade eder (DMK md.147). DMK md.164/1’de, “Memurların aylıkları, her ayın başında peşin ödenir...” hükmü yer almaktadır. “3472 s. Devlet Memurları İle Diğer Kamu Görevlilerinin Aylıklarının Ödeme Zamanının Değiştirilmesine Dair 09.09.1987 Tarih ve 289 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabulüne Dair Kanun” md. 1’de ise, “…Devlet memurları ile diğer kamu görevlilerine ilişkin kanunlarda yer alan “aybaşı” ibareleri “ayın 15’i” olarak uygulanır.” hükmü yer almaktadır. Bu çerçevede memurlara aylıkları, her ayın 15. günü ödenir.

Yanıt Açıklaması: Disiplin yaptırımı: Kurum düzenini ve idareye duyulan güven ve saygıyı sağlamak amacıyla disipline aykırı davranışların bastırılması için uygulanan bireysel yaptırımlardır

Yanıt Açıklaması: Koşul işlem; bir hukuki statüye girme, o statü içinde değişikliğe uğrama veya statüden çıkma sonucunu doğuran işlemlerdir. Sorunun doğru cevabı D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İdari işlem denilince idarenin tek yanlı iradesiyle hukuki sonuç doğuran işlemler anlaşılır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hâllerin işlendiği tarihten itibaren nihayet iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar (DMK md.127). Disiplin hukukunda da iki tür zamanaşımı vardır. Bunlardan ilki disiplin soruşturması açma zamanaşımı; ikincisi ise disiplin yaptırımına karar verme zamanaşımıdır. Disiplin yaptırımını gerektiren fiil ve hâlleri öğrenmeden itibaren bir veya altı ay içerisinde disiplin soruşturmasına başlanmalıdır. Buna kısaca soruşturma zamanaşımı denilebilir. Disiplin cezasını gerektiren fiil ve durumların öğrenildiği tarihten itibaren belli bir sure içinde disiplin soruşturmasına başlanmasını gerektiren, aksi hâlde disiplin soruşturması açılmasını engelleyen zamanaşımı türü.

Yanıt Açıklaması: Geliri Cumhurbaşkanı kararında gösterilen sınırı aşmayan ve sanat veya ticaretle uğraşan kişiye esnaf denir.Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kınama cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır; a) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallînde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmî belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımından kusurlu davranmak, b) Eşlerinin, reşit olmayan veya mahcur olan çocuklarının kazanç getiren sürekli faaliyetlerini belirlenen sürede kurumuna bildirmemek, c) Görev sırasında amire hâl ve hareketi ile saygısız davranmak, d) Hizmet dışında Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak, e) Devlete ait resmî araç, gereç ve benzeri eşyayı özel işlerinde kullanmak, f ) Devlete ait resmî belge, araç, gereç ve benzeri eşyayı kaybetmek, g) İş arkadaşlarına, maiyetindeki personele ve iş sahiplerine kötü muamelede bulunmak, h) İş arkadaşlarına ve iş sahiplerine söz veya hareketle sataşmak, ı) Görev mahallînde genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunmak ve bu tür yazı yazmak, işaret, resim ve benzeri şekiller çizmek ve yapmak, j) Verilen emirlere itiraz etmek, k) Borçlarını kasten ödemeyerek hakkında yasal yollara başvurulmasına neden olmak, l) Kurumların huzur, sükun ve çalışma düzenini bozmak, m) Yetkili olmadığı hâlde basına, haber ajanslarına veya radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç vermek (DMK md. 125/B).