Memur Hukuku

Yanıt Açıklaması: Tarafsızlık ilkesi gereği memurlar, görevlerini dil, ırk, cinsiyet, siyasal düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmadan yerine getirmekle yükümlüdür. Dolayısıyla memurun siyahi vatandaşların işlerini mazeretsiz olarak ifa etmemesi tarafsızlık ilkesine aykırıdır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: A, B, C ve D seçenekleri memurların mali sorumlulukları hakkında doğru bilgi verirken E seçeneğinde verilen ifade yanlıştır. Danıştay İçtihadı Birleştirme Kararına göre, idarenin memurun maaşından resen kesinti yapması mümkün değildir. Bu yüzden doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Memurların genel idare hizmetleri sınıfı içinde kabul edilir.

Yanıt Açıklaması: Çekilme Memurun isteği ile memurluktan ayrılmasına çekilme (istifa) denilir. DMK md.20’de düzenlenen istifa, memurun tek taraflı isteği ile sonuç doğuran, idarenin kabulüne bağlı olmayan bir haktır. Söz konusu düzenlemede, “Devlet memurları, bu kanunda belirtilen esaslara göre memurluktan çekilebilirler” hükmü yer almaktadır. Devlet Memurları Kanununun memurluğun sona ermesi başlıklı 4. bölümünde yer alan çekilme başlıklı 94. maddenin ilk cümlesinde de, “Devlet memuru bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde bulunabilir” hükmü yer almaktadır. Memura tanınmış bu hak kullanılırken kamu hizmetinin aksamaması için bazı sınırlamalar getirilmiştir. İstifa, memura derhâl görevini terk yetkisi vermez. Çekilmek isteyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği veya yerine bir vekil atanmadığı takdirde, üstüne haber vererek görevini bırakabilir. Olağanüstü mazeretle çekilenler, üstüne haber vermek şartıyla bir ay kaydına tabi değildirler (DMK md. 94). Çekilen Devlet memurlarından devir ve teslim ile yükümlü olanlar, bu işlemlerin sonuna kadar görevlerini bırakamazlar. Hizmet icaplarına göre devir ve teslim işlemleri için gerekli süreler, yönetmelikte belirtilir (DMK md. 95). Olağanüstü hal, seferberlik ve savaş hallerinde veya genel hayata müessir afetlere uğrayan yerlerdeki Devlet memurları çekilme istekleri kabul edilmedikçe veya yerine atanacaklar gelip işe başlamadıkça görevlerini bırakamazlar (DMK md. 96). İki defadan fazla olmamak üzere memurluktan kendi isteğiyle çekilenlerden veya DMK hükümlerine göre çekilmiş sayılanlardan tekrar memurluğa dönmek isteyenler, ayrıldıkları sınıfta boş kadro bulunmak ve bu sınıfın niteliklerini taşımak şartıyla, ayrıldıkları tarihte almakta oldukları aylık derecesine eşit bir derecenin aynı kademesine veya DMK’nın bir sınıftan başka bir sınıfa geçme başlıklı 71. madde hükümlerine uyulmak suretiyle diğer bir sınıfta eşit derecedeki kadrolara atanabilirler (DMK md. 92).

Yanıt Açıklaması: Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanun’ da veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması hâlinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir.

Yanıt Açıklaması: Yemin. Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Disiplin hukuku alanında devlet memuruna uygulanan yaptırım ile bunu gerektiren disiplin fiili arasında adil bir “oran” olmalı, “oransızlık” ha^linde yaptırım uygulanamamalıdır.

Yanıt Açıklaması: 3

Yanıt Açıklaması: Memurların, idareye karşı mali sorumlulukları Devlet Memurları Kanununun 12. maddesine göre aşağıdaki gibi özetlenebilir; Devlet memurları kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizlikleri sonucu yönetime verdikleri zararlardan sorumludur. Memurun yönetime verdiği zarar “rayiç bedel” üzerinden hesap edilir. Zararın ödettirilmesi için genel kurallara göre memura karşı dava açılır. En alt derecedeki memurun brüt aylığının yarısını geçmeyen zarar, memurun kabul etmesi hâlinde disiplin amiri veya disiplin kurulunun kararına göre ilgili memurca ödenir.

Yanıt Açıklaması: DMK md. 135’e göre “Disiplin amirleri tarafından verilen uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı disiplin kuruluna, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebilir.

Yanıt Açıklaması: Derece yükselmesi ile memurun mali hakları, görev ve sorumluluğu artar. Derece yükselmesi ya- pılabilmesi için: a. U¨st dereceden boş bir kadronun bulunması, b. Derecesi içinde en az 3 yıl ve bu derecenin 3 üncü kademesinde 1 yıl bulunmuş, c. Kadronun tahsis edildiği görev için öngörü- len nitelikleri elde etmiş olmak gerekir. DMK md 68/B’ye göre, “Eğitim ve O¨ğretim Hizmetleri Sınıfı ile Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfı hariç, sınıfların 1, 2, 3 ve 4. derecelerindeki kadrolarına, derece yükselmesin- deki süre kaydı aranmaksızın, atanmasındaki usule göre daha aşağıdaki derecelerden atama yapılabilir. Ancak, bu şekilde bir atamanın yapılabilmesi için ilgilinin; 1. dereceli kadrolardan ek göstergesi 5300 ve daha yukarıda olanlar için en az 12 yıl, 1. ve 2. dereceli kadrolardan ek göstergesi 5300’den az olanlar için en az 10 yıl, 3. ve 4. dereceli kadrolar için en az 8 yıl, hizmetinin bulunması ve yükseköğrenim görmüş olması şarttır. Dört yıldan az süreli yükseköğrenim görenler için bu sürelere iki yıl ilave edilir. Bu sürele- rin hesabında; 8/6/1984 tarihli ve 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesi kapsamına da^hil kurumlarda fiilen çalışılan süreler ile Yasama organı üyeliğinde, belediye başkanlığında, belediye ve il genel meclisi üyeliğinde, kanunlarla kurulan fon- larda, muvazzaf askerlikte, okul devresi da^hil yedek subaylıkta ve uluslararası kuruluşlarda geçen sürele- rin tamamı ile yükseköğrenim gördükten sonra özel kurumlarda veya serbest olarak çalıştıkları sürenin; Başbakanlık ve bakanlıkların bağlı ve ilgili kuruluş- larının müsteşar ve müsteşar yardımcıları ile en üst yönetici konumundaki genel müdür ve başkan kad- rolarına atanacaklar için tamamı, diğer kadrolara atanacaklar için altı yılı geçmemek üzere dörtte üçü dikkate alınır. Bu bent hükümlerine göre atananlar atandıkları kadronun aylık (Ek gösterge da^hil) ve di- ğer haklarından yararlanırlar. Bu suretle üst dereceye atananların bu kadrolarda geçirdikleri her yıl kade- me ilerlemesi ve her “3” yıl derece yükselmesi sayılmak suretiyle kazanılmış hak ve emeklilik keseneğine esas aylık derecelerinin yükselmesinde göz önüne alınır. Ancak atandıkları kadro aylıkları, başka görevlere atanma ha^linde kazanılmış hak sayılmaz.

Yanıt Açıklaması: Aşağıdakilerden hangisi memurun maddi sorumluluğunu azaltan veya ortadan kaldıran hâller şunlardır: İlliyet (Nedensellik) bağının bulunmaması Zarara uğrayanın kusuru Üçüncü kişinin kusuru Mücbir sebep veya beklenmeyen hâller Dolayısıyla cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Devlet Memurları Kanununun 1. kısım 2. bölümü Devlet memurlarının ödev ve sorumluluklarını düzenlemektedir. Bu bölümde; sadakat, tarafsızlık ve devlete bağlılık, davranış ve işbirliği, mal bildiriminde bulunma, resmi belge, araç ve gereçlerin iadesi gibi yükümlülükler yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Savunma hakkına saygı ilkesi, oranlılık ilkesi, çift disiplin yaptırımı uygulama yasağı disiplin hukukuna hakim başlıca ilkeler arasında yer almaktadır. Disiplin yaptırımları bakımından da kanunilik ilkesi geçerlidir. Disiplin yaptırımını gerektiren fiiller bakımından DMK kıyasa imkan vermektedir. Bu çerçevede DMK açısından disiplin yaptırımını gerektiren fiiller bakımından kanunilik ilkesinin geçerli olmadığı belirtilebilir. Aşağıda savunma hakkına saygı ilkesi, oranlılık ilkesi, çift disiplin yaptırımı uygulama yasağı ve DMK’da kıyasa imkan veren düzenleme açıklanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Teorik bilgi eğitimi

Yanıt Açıklaması: Ücret açıklığı Ücretin aleniliğini sağlamak için, memura ödenen para ve yan ödemelerin tam bir açıklıkla belirlenmesdir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: ''Türkiye’de uygulanan ücret rejiminin temelinde öğrenim derecesi esası yatmaktadır.''

Yanıt Açıklaması: Danıştay İçtihadı Birleştirme Kararına göre, idarenin memurun maaşından resen kesinti yapması mümkün değildir. İdarenin memurdan elde edemediği tazminat istekleri için adliye mahkemesine başvurması ve memura karşı tazminat davası açması gerekir. Adliye mahkemeleri bu gibi hâllerde haksız fiil esaslarını uygulamaktadır. Kamu görevlisinin işlediği haksız fiil nedeniyle zarara uğrayan idare tarafından açılan tazminat davasının adli yargı yerinde görülmesi gerekir. İdare uğradığı zararı resen tahsil edemez. Bu yönde bir uygulama yapılmışsa idari yargı yolu ile resen tahsil işleminin iptali gerekir. Doğru cevap C'dir çünkü madde IV'teki ifadenin doğrusu "İdare uğradığı zararı resen tahsil edemez" olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Görev ve unvanında değişiklik olmaksızın memurun belirli bir hizmet süresine bağlı olarak aylıkça ilerlemesine “yatay ilerleme” ya da “kademe ilerlemesi” denir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sıra tahsisli konutlarda oturma süresi beş yıl ile sınırlıdır (Yönetmelik md. 20).