Medeni Usul Hukuku

Yanıt Açıklaması: Davada, dava açılmasıyla başlayan usul işlemlerinin ancak kanuni temsilci eliyle yapılması zorunluluğu, dava ehliyeti olmayanlar hakkında söz konusu olur. Dava ehliyetinin Türk Medeni Kanunundaki fiil ehliyetine bağlanmak suretiyle düzenlenmesi karşısında, bu ehliyetten yoksunluk sebebiyle ortaya çıkan kanuni temsilin doğumu, içeriği ve sona ermesi ile kimlerin kanuni temsilci olacağı da yine bu kanuna göre belirlenir.

Yanıt Açıklaması: Tarafların her ikisi de davet edildikleri duruşmaya mazeretsiz katılmaz iseler, mahkeme, dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verir (HMK m. 150, I, c. 1, 1. Alt.). Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Niteliği itibariyle bir yargı faaliyeti olan tahkimin, devlet yargısından farklı yanları mevcuttur. • Devlet yargısında, uyuşmazlığı çözmek ve karara başlamakla görevli mahkeme ve hakimlerin, bağımsız yargı organlar› olmalar› nedeniyle, taraflarca seçilebilmesi mümkün değildir. Tahkimde ise, bu yolu tercih edip etmemek konusunda tarafların serbest iradeleri etkili oldu¤undan, yargılamayı yürütecek hakemler taraflarca seçilebilir. • Devlet yargısında, hâkimler yargı gücünü kanunlardan alır ve millet ad›na karar verir. Tahkimde ise, hakemlerin kamusal bir sıfat ve yetkisi olmayıp, hakemler uyuşmazlığı çözme yetkisini taraflar arasında akdedilen tahkim sözleşmesinden alırlar. • Devlet yargısında, taraflarca yargılama usûlünün belirlenmesi veya seçilmesi mümkün değildir. Buna karşılık tahkimde, taraflar yargılama usûlünü belirleyebilirler. • Devlet yargısında, uyuşmazlığın çözümünde uygulanması gereken maddî hukuk kurallar› belirli olup, hâkimler bu kurallar› uygulamakla yükümlüdürler. Tahkimde ise, taraflar uygulanacak maddî hukuk kurallarını belirleyebilecekleri gibi, hakemlerin tamamen hak ve nesafete göre karar vermesini de kararlaştırabilirler.

Yanıt Açıklaması: Noter tarafından aynı konuda daha önce tespit işlemi yapılmış olması, delil tespiti talep edilmesine ve icrasına engel değildir.

Yanıt Açıklaması: C şıkkı doğrudur. Asıl sözleşmenin şartı olarak yapılması halinde, tahkim sözleşmesine asıl sözleşmenin geçerli olmadığı veya tahkim sözleşmesinin henüz doğmamış olan bir uyuşmazlığa ilişkin olduğu gerekçesiyle itiraz edilemez (HMK m. 412, IV). Taraflar arasındaki sözleşme gereğince, uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözülüp çözülemeyeceği konusunda da hakem veya hakemler tarafından karar verilmelidir. A ve B şıkkı yanlıştır. Tahkim sözleşmesinin yazılı şekilde yapılması yeterlidir. Resmi şekil zorunlu değildir.  D ve E şıkkı yanlıştır. Taraflar hakem sayısını istedikleri şekilde belirleyebilirler. Ancak birden fazla hakem görevlendirilecekse bu sayı tek olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Türk hukukunda altı farklı yargı kolunun bulunduğu söylenebilir. Bunlar; anayasa yargısı, adlî yargı, idarî yargı, hesap yargısı, seçim yargısı ve nihayet uyuşmazlık yargısıdır.

Yanıt Açıklaması: Sadece, taraflardan birisinin, ispatsız kalan bir vakıanın doğru olduğunu, ‘kanunda belirtilen özel bir şekle riayet ederek’ bildirmesi durumunda, onun bu beyanının “doğru kabul edilmesi” söz konusu olmaktadır. Burada sözü edilen, bir tarafın yemin ile teyit edilen ifadesinin doğru kabul edilmesi (taraf yemini) olup doğrudan ispata ilişkindir. Buna karşılık, Kanun, bazı hallerde, tanık, bilirkişi ve tercüman gibi üçüncü kişileri, yapacakları açıklamalarda doğru söylemeye sevk etmek amacıyla da, bu kişilere yemin verdirilmesini öngörmektedir. Bu (ikinci) durumda yeminden beklenen, sadece ilgili kişiyi doğru söylemeye yönlendirmekten ibaret olup; o kişinin (örneğin tanığın) yemin teyidi altındaki açıklamalarına doğruluk değerinin atfedilmesi söz konusu değildir.

Yanıt Açıklaması: Taraflar bu konuda anlaşmamışlarsa, bir hakemin görevlendirildiği davalarda hakemin seçildiği tarihten, birden çok hakemin görevlendirildiği davalarda ise, hakem kurulunun ilk toplantı tutanağını düzenlediği tarihten itibaren bir yıl içinde, hakem veya hakem kurulunca esas hakkında karar verilmelidir. Cevap C dir.

Yanıt Açıklaması: *Duruşma tutanağına izleyici beyanlarının yazılması zorunlu değildir.

Yanıt Açıklaması: Düzenleme amaçlı ihtiyatî tedbirlerde ise, hukukî korunma talebinin konusu olan hukukî ilişkinin geçici olarak düzenlenmesi amaçlanır. Örneğin, aile mahkemesinde görülmekte olan bir boşanma davasında, dava sonuçlanıncaya kadar çocuğun velayetinin geçici olarak eşlerden birine bırakılması (TMK m. 169, I) düzenleme amaçlı tedbirdir.

Yanıt Açıklaması: Delil tespiti, uyuşmazlığın çözümü için gerekli olan delillerin bazı durumlarda zamanından önce toplanarak güvence altına alınmasını sağlamaya hizmet etmektedir. Bu yönüyle, ihtiyatî tedbirden farklı olarak dava ile talep edilen hak veya malın değil, bu davanın aydınlanması için gerekli olan delillerin korunması için öngörülmüş bir tedbirdir.

Yanıt Açıklaması: Taraflardan her ikisi de duruşmaya gelir, ancak, davayı takip etmeyeceklerini bildirirlerse, mahkemece, dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir (HMK m. 150, I, c.1, 2. Alt.).

Yanıt Açıklaması: Dernekler ve diğer tüzel kişiler, statüleri çerçevesinde, üyelerinin veya mensuplarının yahut temsil ettikleri kesimin menfaatlerini korumak için, kendi adlarına, ilgililerin haklarının tespiti veya hukuka aykırı durumun giderilmesi yahut ilgililerin gelecekteki haklarının ihlal edilmesinin önüne geçilmesi için dava açabilir Bu dava türü, topluluk (grup) davası olarak adlandırılır.

Yanıt Açıklaması: Uyuşmazlığın hangi yargı kolunda yer alan mahkemeler önünde çözümleneceğini ifade etmek için kullanılan “yargı yolu ilişkisi” kavramı ve ilk derece mahkemeleri ile kanun yolu mahkemeleri arasındaki (dikey) işlev paylaşımını ortaya koymak üzere kullanılan “fonksiyonel yetki” kavramı da geniş anlamda görevin kapsamına dâhildir.

Yanıt Açıklaması: İhtiyatî tedbir kararını kaldırmanın veya değiştirmenin bir diğer yolu ise, teminat göstererek tedbirin değiştirilmesini veya kaldırılmasını talep etmektir. Aleyhine ihtiyatî tedbir kararı verilen taraf veya hakkında tedbir kararı uygulanan herhangi bir kişi, mahkemece uygun görülecek bir teminat gösterirse, mahkeme talep üzerine tedbirin değiştirilmesine veya kaldırılmasına karar verebilir (HMK m. 395, I). Gösterilecek teminatın türü ve miktarı mahkeme tarafından belirlenir. Mahkeme, teminatın miktarını, tedbirin değiştirilmesi veya kaldırılmasına göre; türünü ise 87. maddeye göre tayin edecektir (HMK m. 395, II).

Yanıt Açıklaması: Bir vakıaya ilişkin olarak mevcut bulunmaları ve usulünce mahkemeye sunulmuş olmaları durumunda, hâkimin takdir yetkisini kaldırarak o vakıanın doğru kabul edilmesi sonucunu doğuran deliller, kesin delillerdir.  Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İhtiyatî tedbir sebepleri; • hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşması, • hakkın elde edilmesinin imkânsız hale gelmesi, • gecikme sebebiyle bir sakıncanın veya ciddi bir zararın doğma ihtimalinin bulunması şeklinde özetlenebilir.

Yanıt Açıklaması: Davanın ikinci aşaması ön inceleme aşamasıdır. Bu aşamada mahkeme, dava şartlarını ve ilk itirazları inceler, uyuşmazlık konularını tam olarak belirler, hazırlık işlemleri ile tarafların delillerini sunmaları ve delillerin toplanması için gereken işlemleri yapar, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği davalarda onları sulhe teşvik eder ve bu hususları tutanağa geçirir.

Yanıt Açıklaması: Karara karşı  iptal davası  açılamayacağı bunlardan değildir.

Yanıt Açıklaması: Kural olarak yargılamanın iadesi yoluna başvuru süresi üç aydır.