Medeni Usul Hukuku

Yanıt Açıklaması: A şıkkı doğrudur. Bir davada ikrar elde etmek üzere, tarafın kendi aleyhine olan bir hususta mahkeme tarafından sorgulanmasıdır. İsticvap ispat amacına yönelik olup, tarafın sorgulama sonucunda aleyhine olan vakıayı ikrar etmesi mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Davanın açılması ile dava konusu alacak veya hak için zamanaşımı kesilir (TBK m. 154). Dava açılması ile kesilen zamanaşımı, yargılama sırasında iki tarafın yargılama ile ilgili her işleminden ve hâkimin her karar ve işleminden sonra tekrar kesilir (TBK m. 157, I).

Yanıt Açıklaması: Söz konusu iddia ve savunmaların dayandığı maddî olguların (vakıaların) doğru olup olmadığının mahkemece tespit edilmesi gerekir. işte tahkikat aşaması, bu tespitin, medenî yargılama hukukunun kabul ettiği deliller aracılığıyla yapıldığı aşamadır.

Yanıt Açıklaması: Dilekçeler aşaması davanın ilk aşaması olup, davacının dava dilekçesiyle başlar.

Yanıt Açıklaması: İtiraz, bir hakkın doğumuna engel olan veya sona ermesini gerektiren vakıalardır. Örneğin, borçlunun alacaklı ile bir sözleşme yaptığını kabul etmesine rağmen, sözleşmenin yapılması sırasında ayırt etme gücü bulunmadığı iddiasıyla sözleşmenin hükümsüz olduğunu ileri sürmesi bir itirazdır.

Yanıt Açıklaması: Davanın taraflarında birden fazla kişinin yer almasına ‘dava arkadaşlığı’ ya da ‘sübjektif dava birleşmesi’ denilir. Dava arkadaşlığının davacı tarafta söz konusu olması durumunda aktif dava arkadaşlığından, davalı tarafta söz konusu olması durumunda ise pasif dava arkadaşlığından söz edilir. Mecburi dava arkadaşları, ancak birlikte dava açabilir veya aleyhlerine de birlikte dava açılabilir. İhtiyari dava arkadaşlığında, esas itibariyle, dava arkadaşı sayısı kadar dava vardır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Meslekten ha^kimler, ha^kimlik mesleği dışında başka bir işle uğraşmayan, aslen ve sadece ha^kimlik görevi yapan hukukçulardır. Bazı ülke sistemlerinde halen var olan ve bir dönem Türkiye’de de uygulanmış olan diğer bir sistemde ise, bazı mahkemelerde ha^kimlik mesleğinden olmayan kişiler de ha^kim yapabilmektedirler. O¨rneğin, geçmişte Türk hukukunda, iş mahkemelerinde meslekten ha^kim yanında, işçi ve işveren örgütlerinin temsilcileri ha^kim olarak görev yapmışlardır. Ancak, bu sistem daha sonra yürürlükten kaldırılmıştır

Yanıt Açıklaması: Hukuk Muhakemeleri Kanununa göre, taraflar görülmekte olan bir davada henüz inceleme sırası gelmemiş veya ileride açılacak bir davada ileri sürülecek olan bir vakıanın tespiti amacıyla, mahkemeden, keşif yapılmasını, bilirkişi incelemesi yaptırılmasını veya tanık ifadelerinin alınmasını talep edebilirler (HMK m. 400, I). Buna göre, henüz inceleme sırası gelmemiş olan delillerin tespiti talep edilebilir. Tahkikat içinde delilin inceleme sırası gelmişse, artık delilin tespitinden değil, delil incelemesinden söz edilir. Ayrıca delil tespiti yoluyla her tür delilin tespit edilmesi mümkündür. Örneğin, ağır hasta olan birinin dava açılmadan önce delil tespiti yoluyla tanıklığına başvurabilir veya bir trafik kazası geçiren aracın hasarının tespit edilmesi için mahkeme den keşif yapılması ve bilirkişi incelemesi yaptırılması talep edilebilir

Yanıt Açıklaması: Medenî hukuktaki fiil ehliyetinin medenî usûl hukukunda büründüğü şekil olarak ifade edilebilecek kavram, dava ehliyetidir.

Yanıt Açıklaması: Duruşma gününün belli edilmesi için tarafların başvurması gereken hâllerde gün tespit ettirilmemişse, son işlem tarihinden başlayarak bir ay geçmekle dosya işlemden kaldırılır.

Yanıt Açıklaması: Davacı veya davalı tarafın, iddia ve savunmalarını dayandırdıkları vakıları, ispata elverişli şekilde zamanı, yeri ve içeriği bakımından belirgin hale getirmeleri yükümlülüğü, somutlaştırma yüküdür.

Yanıt Açıklaması: Özel kanunlarda başkaca bir süre öngörülmediği halde temyize başvuru süresi 2 haftadır.

Yanıt Açıklaması: Delil tespitinde görevli ve yetkili mahkeme asıl davanın açılmış olup olmadığına göre belirlenmelidir. Henüz dava açılmamış ise, delil tespiti esas hakkındaki davaya bakmakla görevli ve yetkili olan mahkemeden veya keşif veya bilirkişi incelemesine konu olacak şeyin bulunduğu yahut tanık olarak dinlenecek kişinin oturduğu yer sulh hukuk mahkemesinden talep edilir (HMK m. 401, I). Buna göre, dava açılmadan önceki delil tespitleri, asıl davaya bakmakla görevli ve yetkili mahkeme veya sulh hukuk mahkemesi tarafından yapılabilir. Asıl dava daha sonra görevli ve yetkili asliye hukuk mahkemesinde açılmış olsa dahi, bu davada, daha önce delil tespiti yapan sulh hukuk mahkemesinin görevsiz ve yetkisiz olduğu ileri sürülemez (HMK m. 401, III). Buna karşılık, dava açıldıktan sonraki delil tespiti talepleri hakkında, sadece asıl davanın görüldüğü mahkeme görevli ve yetkilidir.

Yanıt Açıklaması: Tefhim: Mahkeme tarafından verilen kararın, duruşmada hazır bulunan tarafa veya taraflara hâkim tarafından sözle bildirilmesidir.

Yanıt Açıklaması: HMKya göre burada mecburi dava arkadaşlığı vardır.

Yanıt Açıklaması: İnşaî dava yoluyla, mahkemeden, yeni bir hukukî durum yaratılması veya mevcut bir hukukî durumun içeriğinin değiştirilmesi yahut onun ortadan kaldırılması talep edilir. İnşaî davadan söz edilebilmesi için, inşaî hakkın dava yoluyla kullanılmasının zorunlu olması gerekir.

Yanıt Açıklaması: Geçici hukukî koruma taleplerine ilişkin yargılama usûlleri mümkün olduğunca basit, hızlı ve kolay yargılama yapılmasını sağlayacak şekilde düzenlenmiştir. Zira, geçici hukukî korumanın doğası gereği, tedbir kararının en kısa sürede alınabilmesi ve uygulanabilmesi gerekir.

Yanıt Açıklaması: Hakem kararlarında hesap, yazı ve benzeri maddî hatalar söz konusu olduğunda taraflardan her biri, hakem kararının kendisine bildirilmesinden itibaren iki hafta içinde, karşı tarafa bilgi vermek kaydıyla, hakem veya hakem kuruluna başvurarak söz konusu hatanın düzeltilmesini talep edebilir. Hakem veya hakem kurulu da tarafların talebini beklemeden, karar tarihini izleyen iki hafta içinde, kararındaki maddî hataları resen düzeltebilir. Karardaki belirsizliklerin veya çelişkilerin giderilmesi gerekliyse, taraflar, hakem kararının kendilerine bildirilmesinden itibaren iki hafta içinde, karşı tarafa bilgi vermek kaydıyla, hakem veya hakem kurulundan, karara ilişkin belirli bir konunun veya kararın bir bölümünün tavzihini talep edilebilirler. Eğer tahkim yargılamasında taraflarca ileri sürülmüş olmasına rağmen karara bağlanmamış bir konu kalmışsa, taraflardan her biri, kararın kendilerine tebliğinden itibaren bir ay içinde, karşı tarafa bilgi vermek kaydıyla, yargılama sırasında ileri sürülüp de karara bağlanmayan konular hakkında tamamlayıcı hakem kararı verilmesini talep edebilir. Hakem veya hakem kurulu tarafın talebini haklı bulursa, bir ay içinde tamamlayıcı hakem kararını vermelidir. Hakem veya hakem kurulu kararlarına karşı başvurulabilecek bir diğer hukukî çare iptal davasıdır. Hakem kararlarına karşı başka bir olağan kanun yoluna, örneğin istinafa veya temyize başvurulması mümkün değildir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Anayasanın 138. maddesi, hâkimleri, daha ziyade yürütme ve yasama kuvvetleri karşısında bağımsız kılmaya yönelmiş bir düzenleme olup, genel anlamda statüye ilişkindir. Ancak, bağımsızlık geniş anlamda değerlendirildiğinde, hâkimin taraflardan bağımsızlığını da içerir. Diğer bir ifadeyle, hâkimin Anayasaya, hukuka ve kanunlara uygun olarak vicdani kanaatine göre karar verebilmesi için, kendisiyle, önüne gelen somut uyuşmazlığın tarafları arasında “bağımlılık” yaratacak bir yakınlığın yahut ilişkinin bulunmaması gerekir. Dolayısıyla, bağımsızlığa ilişkin düzenlemeler, aynı zamanda tarafsızlığın da anayasal dayanaklarını oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Dava dilekçesi, mahkeme tarafından davalıya tebliğ edilir. Davalı, cevap dilekçesini, davanın açılmış olduğu mahkemeye verir. Cevap dilekçesini verme süresi, dava dilekçesinin davalıya tebliğinden itibaren iki haftadır. Süresi içinde cevap dilekçesi vermemiş olan davalı, davacının dava dilekçesinde ileri sürdüğü vakıaların tamamını inkar etmiş sayılır. Doğru cevap E şıkkıdır.