İdare Hukukuna Giriş

Yanıt Açıklaması: İşlev Gaspı; ida^renin, yasama veya yargı organının yerine geçerek, onların yapması gereken bir işlemi yapmasıdır. O¨rneğin, Cumhurbaşkanının bir kişiyi tutuklatması işlev gaspıdır. İşlev gaspına, “fonksiyon gaspı” da denmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kamusal mallar; çeşitli açılardan tasnife tâbi tutulabilir. Kamusal mallar doktrinde; kullanma açısından, kökenleri açısından, kamusal mal niteliğini kazanmaları açısından, taşınır veya taşınmaz olmaları açısından tasnife tâbi tutulmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Kariyer, memurların yaptıkları hizmetler için gerekli bilgilere ve yetişme koşullarına uygun biçimde, kendi sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkânına sahip olmalarını ifade eder. Kariyer sistemi, kıdemi esas alır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kamu Malları (Kamusal Mallar): Kamulaştırılamama, haczedilememe gibi bazı ayrıcalıklardan yararlanan özel statüye tabi Devlet veya kamu tüzel kişilerine ait mallardır.

Yanıt Açıklaması: Türk mevzuatına bakıldığında, kamu görevlisi kavramının tek bir tanımının bulunmadığı görmektedir. Çünkü her kanun ya da genel düzenleyici işlem, kendi uygulama alanı ve konusu açısından kamu görevlisinin tanımını yapmıştır. Tıpkı Türk mevzuatında olduğu gibi Türk yargı karar ve içtihatlarında da kamu görevlisinin netleşmiş bir tanımı bulunmamaktadır. Bunun nedeni, özellikle yüksek yargı yerlerinin kendi görev alanları açısından kamu görevlisini tanımlamalarıdır. Çünkü Yargıtay sorumluluk hukuku, Danıştay idârenin yargısal denetimi, Uyuşmazlık Mahkemesi de yargı yerinin belirlenmesi açısından kamu görevlisini tanımlama yoluna gitmişlerdir. Bu durum kamu görevlileri tanımının muğlaklığıyla ilgilidir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kariyer Devlet memurlarına, yaptıkları hizmet için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlamaktır.

Yanıt Açıklaması: Hukuk devletinde, kişiler devlet başkanı bile olsalar, nihayetinde geniş anlamda bir kamu görevlisidirler ve kendi özel işleri dışında yetkilisi oldukları kamusal makamların bir görevlisi sıfatıyla hareket edebilirler. Çağdaş hukuk devletinin temel ilkelerinden birisi de bu olduğundan, günümüzde idâre hukukunda hak sahipleri sadece tüzel kişilerdir. Gerçek kişiler ise ancak bu tüzel kişiliklerin organları, yetkilileri veya faaliyetlerinin birer aracı olmaktan ileriye gidemezler. Genel esasları ve hukuki nitelikleri açısından bir fark olmamakla beraber, kamu hukuku tüzel kişileri  veya kısaca kamu tüzel kişileri, görünürdeki yapıları, faaliyet alanları ve konuları, kullandıkları yetkiler ve haklarında uygulanan kurallar bakımından özel hukuk tüzel kişilerine göre büyük farklılıklar gösterirler. Kamu tüzel kişileri özel hukuk tüzel kişilerine göre daha üstün yetkiler ve ayrıcalıklara sahiptirler. Buna karşılık kamu tüzel kişileri, özel hukuk tüzel kişilerine göre daha sıkı bir denetime tâbi tutulmaktadırlar. İdâre tüzel kişileri ve kamu hukuku tüzel kişileri terimleri aslında aynı kavramı ifade etmektedirler. Kamu hukuku alanında tüzel kişilik Anayasanın 123. maddesine göre, “Kamu tüzelkişiliği, ancak kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulur”.

Yanıt Açıklaması: Kural olarak bir idari işlemi yapmaya yetkili makamın o işlemi kaldırmaya veya değiştirmeye de yetkili olmasına yetkide parallellik ilkesi adı verilir. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kat'i ve sert görevlere sadece belirlenen kişiler atanır.

Yanıt Açıklaması: Zoralım (müsadere), ceza hukukunu ilgilendiren yasalarda belirtilen bazı durumlarda, işlenen suçlarda kullanılan veya bu suçlar sonucunda elde edilen belirli malların mülkiyetinin veya suç neticesinde elde edilen bazı kazançların mahkeme kararıyla maliklerinden ya da kazanç sahiplerinden alınarak kamusal bir kuruma verilmesi sonucunu doğuran ve güvenlik önlemi niteliğinde olan bir yöntemdir.

Yanıt Açıklaması: İdârî vesâyet, merkez konumundaki idârenin, yerinden yönetim idârelerinin yürütülebilir kararlarını ve işlemlerini denetlemek ve bu kararlarını bozabilmek yetkisidir. İdârî vesâyet, merkez konumundaki idâre ile yerinden yönetim idâreleri arasında bir bağ oluşturmak ve yerinden yönetim idârelerinin karar ve işlemleriyle devletin birliğini, kamu hizmetlerinin bütünlüğünü ihlal etmelerine engel olmak için kabul edilmiş bir araçtır.

Yanıt Açıklaması: Tanımı verilen ifade kadrodur.

Yanıt Açıklaması: Genel düzenleyici işlemlerin, belli bir kişiye, nesneye veya olaya uygulanması sonucu ve yalnız bunlar için geçerli durumlar oluşturan işlemlere birel işlem ya da “bireysel işlem” denir. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Devlet denetleme kurulu; özerk değil cumhurbaşkanlığına bağlıdır. Yargı organlarını denetleyemez. Başkan ve sekiz üyeden oluşan Kurul Karar Organı ile denetim ve soruşturma grupları, Kurul Sekreterliği ve ona bağlı idari birimlerden oluşur. Kurul kendiliğinden araştırma ve inceleme yapamaz. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kadro Kamu hizmetlerinin yürütülmesini sağlamak üzere memurun atandığı belirli yetki, hak, ödev ve sorumlulukla donatılmış görev yeri olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İdârî işlemin yöneldiği ilgilisinin herhangi bir talebi olmadan, idârenin re’sen icra yetkisine dayanarak yaptığı ve irâde açıklamasıyla gerçekleşen idârî işlemlere resen yapılan idârî işlem denir. Bu tür idârî işlemler genellikle bireylere yükümlülük getiren idârî işlemlerdir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Geri Alma; hukuka aykırı bir ida^ri^ işlemin, ida^renin yapacağı yeni bir ida^ri^ işlemle geçmişe etkili olacak biçimde ortadan kaldırılmasıdır. Sakat ida^ri^ işlemi geri alan ikinci karar, sakat ida^ri^ işlemi hükümsüz ha^le getirmekte, doğurduğu ve doğuracağı bütün sonuçları ortadan kaldırmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Memurluğu sona erdiren nedenler, Devlet Memurları Kanununda şöyle sıralanmıştır: Çekilme, çekilmiş sayılma, çıkarılma, memur olmanın koşullarında eksiklik, bağdaşmazlık, emeklilik ve ölüm. Bu nedenlerden herhangi biri gerçekleşirse, memurluk sona erer.

Yanıt Açıklaması: Malullük, bir kimsenin bir dış etki, hastalık veya kaza sonucunda çalışma gücünü kısmen veya tamamen yitirmesidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Genel olarak kamu görevlilerine, yaptıkları iş ve harcadıkları emek karşılığı belirli bir ücret ödenir. Bu ücret ödenenlere “ücretliler” denmektedir. Memurlar ve sözleşmeliler bu gruba girerler. Fakat bazı kamu görevi gören kişiler için herhangi bir ücret ödenmez. Bir başka deyişle bazı kamu görevlileri, yükümlülük veya gönüllülük esasına göre bedava hizmet üstlenirler. Doğru cevap A'dır.