İdare Hukukuna Giriş

Yanıt Açıklaması: İdâre, imzaladığı sözleşmelerde sözleşmeci karşısında birçok üstün hak ve yetkilerle donatılmıştır. Bu hak ve yetkilerden bir kısmı idârenin sahip olduğu kamu gücünden, bir kısmı da imzalanan sözleşmenin kendisinden kaynaklanır. İdâreye bu tanınan hak ve yetkiler,idârî sözleşmelerde artarken, idârenin özel hukuk sözleşmelerinde azalmaktadır. Bu hak ve yetkiler, şöyle sıralanabilir: Denetim ve yönlendirme yetkisi, yaptırım uygulama yetkisi, tek taraşı değişiklik yapma yetkisi, fesih yetkisi.

Yanıt Açıklaması: Suç işlenmesinden önce harekete geçerek kamu düzenini tehdit eden veya tehlikeye düşüren tutum ve davranışların ortaya çıkması halinde harekete geçerek önleyici ve durdurucu niteliği ağır basan görevleri yerine getiren kolluk, idârî kolluktur.

Yanıt Açıklaması: İltizam Sözleşmesi: Kamu hizmetinin önceden kararlaştırılan belli bir bedel karşılığında özel hukuk kişisi tarafından yürütülmesi için kârı ve zararı özel hukuk kişisine ait olmak üzere yapılan idârî sözleşme türüdür. Son yıllarda yerel yönetimler, özelleştirme uygulamaları çerçevesinde belediyelerin vergi ve harçlarının tarh-tahakkuk-tahsil işlerini, ihale yoluyla iltizam benzeri sözleşmeler imzalayarak özel kişilere toplatmaktadırlar. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Adalet hizmeti sadece devlet kamu tüzel kişiliği tarafından sunulduğundan tekelli bir kamu hizmetidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Ulusal (millî) kamu hizmetleri, tüm ülke düzeyinde yürütülen ve bundan dolayı da ülkede yaşayan herkese sunulan kamu hizmetleridir. Örneğin, TCDD’nin sunduğu ulaştırma ve taşıma hizmeti, hastanelerde sunulan sağlık hizmetleri ve üniversitelerde yürütülen yükseköğretim faaliyeti, tüm ülke düzeyinde yürütüldüğü ve ülkede yaşayan her bir kişinin yararlanmasına açık olduğu için ulusal kamu hizmetleri arasında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Elektrik enerjisi alanındaki görevlendirme usulünün hukuki dayanağı 3096 sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik U¨retimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti İle Görevlendirilmesi Hakkında Kanundur.

Yanıt Açıklaması: İdârenin sözleşmeleri genellikle iki bölümden oluşurlar: Şartname ve anlaşma. İdârenin sözleşmelerinin yapılmasında ve uygulanmasında uyulacak koşulları belirleyen belgeye şartname denmektedir. Anlaşma ise, idâre ile sözleşmeci özel hukuk kişisi arasında imzalanan ve iki tarafın irâdelerinin uyuştuğunu gösteren belirten kısa bir belgedir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kural olarak alt kolluk makamı, üst kolluk makamının işlemine aykırı işlem yapamaz. Bu ilke, “idârede hiyerarşi kudretinin” ve “üst kanun alt kanunu yürürlükten kaldırır” ilkesinin ortak sonucudur. Ancak alt kolluk makamı, üst kolluk makamının işlemine göre daha sınırlandırıcı kolluk işlemi yapabilir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İdari kolluğun, kamu düzenini korumak için görev alanında şüpheli gördüğü tutum ve davranışlara eğer belirli bir yoğunlukta ise müdahale etmesi kolluk yetkisinin kullanılışı ilkelerinden müdahalede haklılık ilkesi kapsamına girer. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kamu hizmetinin ida^re tarafından tarafsız olarak herkese yansız biçimde eşit (nesnel) olarak sunulması gerekmektedir. Bu durum, hukuk devleti ilkesinin doğal bir sonucudur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kolluk yetkisinin kullanılışında dört temel ilke vardır. Bu ilkeler, hukukilik ilkesi, ölçülülük ilkesi, gecikmede tehlike bulunması ilkesi ve müdahalede haklılık ilkesidir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Siyâsî polis, Emniyet Teşkilatı Kanununun 9. maddesinde, “Devletin umûmi emniyetine taalluk eden işlerle mükellef olan kısım” olarak tanımlanmıştır. Yasa maddesinde geçen “devletin umumi emniyeti” kavramı, millî güvenlik anlamında kullanılmıştır. Siyâsî polis faaliyetleri, idârî kolluk kavramının dışında kalır. Bu faaliyetler, Cumhurbaşkanına bağlı Millî İstihbarat Teşkilatının görevidir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Trafikte emniyet kemerinin takılmasını sağlama şeklindeki kolluk faaliyeti bireyleri kendilerine karşı korur.

Yanıt Açıklaması: Siyasi polis, d evletin milli güvenliğin korunması için giriştiği gizli polis faaliyetlerini yürütmekle görevlidir. Buna göre doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de yerel yönetim türleri şunlardır: İl özel idâreleri, belediyeler ve köyler. Bu türlerin dışında yeni bir tür yerel yönetim türü oluşturabilmek için, Anayasa’nın 127. maddesinde değişiklik yapılması gerekir.

Yanıt Açıklaması: Modern anlayışa göre ise kamu düzeninin öğeleri; genel ahlâk, kamusal estetik, insan onuru ve bireylerin kendilerine karşı korunmasıdır. Buna göre doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İzin alınması gerekirken izin alınmadan faaliyete geçirilen bir iş yerinin kapatılması kolluk işlemleri ve yöntemlerinden denetim kapsamında ele alınır. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İltizam

Yanıt Açıklaması: İdârenin sözleşmeleri bazen idâreye üstünlük tanınarak yapılırlar.  Bu nedenle doğru şık “c”dir.

Yanıt Açıklaması: İşçi niteliği taşımayan kamu görevlileri ile idâre arasında, Devlet Memurları Kanunu veya özel bir yasaya dayanılarak ve belli bir kamu hizmetinin yürütülmesi konusunda, idâre ile sözleşmenin karşı tarafı olan kamu görevlisi adayı arasında yapılan sözleşmelere idârî hizmet sözleşmesi denmektedir