İdare Hukukuna Giriş

Yanıt Açıklaması: O¨zel teşebbüsün halkın günlük kolektif ihtiyaçlarını karşılamak için gösterdiği bazı faaliyetler vardır. Bu faaliyetlerin bir yandan ida^re ile diğer yandan da kamu emlaki (yollar, rıhtımlar, akarsular vs.) ile özel bir ilişkisi nedeniyle uygulamada kamu hizmetine dönüşebilecekleri kabul edilir. O¨zel teşebbüsün bu kategoriye giren faaliyetlerine, “virtüel kamu hizmetleri” adı verilir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bir kamu hizmetinin hasar ve zararı idâreye ait olmak ve onu üstlenen özel hukuk kişisine gelir üzerinden bir pay verilmek suretiyle yürütülmesine, müşterek emanet usulü denir.

Yanıt Açıklaması: Görev Sözleşmesi: Türk Telekom ile Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumu arasında, katma değerli hizmetler dâhil, her türlü telekomünikasyon hizmetlerinin yürütülmesi ve telekomünikasyon altyapısının işletilmesi ile ilgili hak, yetki ve yükümlülükleri düzenlemek üzere akdedilen sözleşmedir.

Yanıt Açıklaması: İdârî sözleşmenin koşullarının, idârenin sözleşme yapma yetkisi dışındaki başka bir yetkisine dayanarak aldığı karar veya yaptığı işlemleriyle özel şirket aleyhine ağırlaşmasıdır. Özel şirketin bu ağırlaşma nedeniyle uğradığı zararının karşılanması için kullanılan ilkeye “fait du prince” ilkesi denir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kamu hizmetinin önceden kararlaştırılan belli bir bedel karşılığı özel hukuk kişisi tarafından yürütülmesi usulüne iltizam usulü denir (Duran, 1982, s.333; Giritli-Bilgen-Akgüner, 2001, s.792). Sözleşmedeki bedel maktu bir ücret olabileceği gibi, götürü veya orantılı kazanç da olabilir.

Yanıt Açıklaması: Devletin milli güvenliğin korunması için giriştiği gizli polis faaliyetleri siyasi polis tarafından yürütülür.

Yanıt Açıklaması: Kamu hizmetinin önceden kararlaştırılan belli bir bedel karşılığı özel hukuk kişisi tarafından yürütülmesi usulüne iltizam usulü denir.

Yanıt Açıklaması: İdârî sözleşmenin koşullarının, idârenin sözleşme yapma yetkisi dışındaki başka bir yetkisine dayanarak aldığı karar veya yaptığı işlemleriyle özel şirket aleyhine ağırlaşmasıdır. Özel şirketin bu ağırlaşma nedeniyle uğradığı zararının karşılanması için kullanılan ilkeye “fait du prince” ilkesi denir. Örneğin, sözleşmenin tarafı olan özel hukuk kişisi olan şirketin kullandığı bir hammadde üzerine konan yeni vergi, işçi asgari ücretlerinde ve sosyal sigorta primlerinde, sözleşmenin diğer tarafı olan idâre eliyle yapılan artışlar nedeniyle mâlî denge bozulur. Bu durumda idâre, özel şirketin zararını gidermekle yükümlüdür. Çünkü böyle durumlarda “idârî bilinmeyen nedenle” sözleşmenin dengesi bozulmuş olur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yetki, kamu görevlisinin temsil ettiği makama veya kadroya verilir. Böyle olunca, yetki bir hak değil, yükümlülük olarak karşımıza çıkmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Modern anlayışa göre, kolluk makamlarının bazı durumlarda kamusal estetiği korumak amacıyla kolluk yetkilerini kullanabileceği kabul edilmektedir. Bir sokaktaki evlerin dış cephesini belli bir renge boyanması kararı alabilir. Buna göre doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İdarenin özel hukuka göre yaptığı sözleşme türleri beş tanedir. Bunlar; 1. Kamu ihale sözleşmeleri, 2. Abonman sözleşmeleri (su, elektrik, gaz, telefon abonelikleri), 3. 1999’dan itibaren yapılan yap-işlet-devret sözleşmeleri, 4. 2006’dan itibaren yapılan yap-işlet sözleşmeleri, 5. Diğer özel hukuk sözleşmeleri olarak sayılabilirler. İltizam sözleşmeleri ve orman işletme sözleşmeleri idarenin idari sözleşmeleri arasında yer almaktadır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal hayatın farklı alanlarında kamu düzeninin sürekliliğini sağlamak için yürütülen kendine özgü ve çok özel yöntemlerle gerçekleştirilen bir idârî faaliyetlere kolluk denir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Şartnamelerin hazırlanmasında sözleşmeciler idare ile pazarlık yapma gücüne sahip değildir. Sonraki süreçte ise idare iyi niyet kuralları içerisinde istediği değişikliği yapabilir fakat sözleşme imzalandıktan sonra idarenin tek yanlı değişikliği söz konusu olamaz. Doğru cevap A' dır.

Yanıt Açıklaması: Bir kamu hizmetinin konu, amaç ve yönetim usulünün değiştirilmesi de kamu hizmetinin kurulması ve kaldırılmasında olduğu gibi kanunilik ilkesine tabidir.

Yanıt Açıklaması: Kamu hizmetlerinin sınırlı olduğu zamanlarda, gerçek anlamıyla parasız, bedavadır. Bedel yani ücret ödenmediği belirtilen seçenek E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ortak gereksinimleri karşılamaya yönelik bir özel girişim faaliyeti kamusal mallar üzerinde yürütülüyorsa, bu faaliyet “virtüel kamu hizmeti” olarak kabul edilebilir ve kamu hizmetlerinin hukuki rejimine tabi olabilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Hizmetin devlet idâresi dışından diğer kamu tüzel kişileri tarafından görülmesine emanet usulü denilmektedir (Özay, 1996, s.250-252; Duran, 1982, s.328). Emanet, idâre hukukunda teknik bir terim olarak kamu hizmetinin bir kamu tüzel kişisi tarafından kendi örgüt, araç-gereç, personel ve malvarlığıyla görülmesini anlamak için kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Kaymakamların ceza yargılamasında il ağır ceza mahkemesi yetkilidir.

Yanıt Açıklaması: Kamu hizmetlerinin yürütülüş biçimi ne olursa olsun, hepsine egemen olan bazı özellikler söz konusudur. Bu özellikler, süreklilik ve kesintisizlik, genellik ve tarafsızlık, düzenlilik, değişkenlik ve uyarlanabilirlik, eşitlik ve bedelsizlik ilkeleridir.

Yanıt Açıklaması: Kamu hizmetinin üçüncü öğesi, hizmetin arz edildiği kişilerdir. Kişiler, kamu hizmetleri karşısında, ya hizmetten yararlanan ya da hizmetten yararlanmaya aday durumundadırlar. Ancak, kamu hizmetlerinin kamusal ya da özel yönetim yöntemlerine tabi tutulmuş olmalarına göre, kişilerin kamu hizmetleri karşısındaki durumları da bazı farklılıklar göstermektedir.