İdare Hukukuna Giriş

Yanıt Açıklaması: Kamu hizmetleri, yürütüldükleri coğrafi alana göre evrensel kamu hizmetleri, ulusal kamu hiz- metleri, bölgesel kamu hizmetleri ve yerel kamu hizmetleri olmak üzere dörde ayrılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir kimsenin hukuka aykırı biçimde zarara uğratılmasına haksız fiil denir. Buna göre doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sayıştay aracılığıyla yapılan denetim bir dolaylı siyasi denetim türüdür. Anayasanın 160. maddesine göre Sayıştay, merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının bütün gelir ve giderleri ile mallarını Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetlemek ve sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlamak ve kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve hükme bağlama işlerini yapmakla görevlidir. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İstikraz Sözleşmeleri: Devlet veya diğer kamu tüzel kişilerinin, özel kişilerden ödünç para almak için imzaladıkları sözleşmelere, istikraz sözleşmeleri veya “kamu istikraz sözleşmeleri” denmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İda^re hukuku öğretisinde, kamu hizmeti için çeşitli tanımlar yapılmıştır. Duran’a göre kamu hizmeti, “... devletin ve diğer kamu tüzel kişilerinin toplum ya da toplulukların genel ortak ihtiyaçlarını gereği gibi karşılamak amacıyla ele alıp doğrudan ya da buyruğu ve sorumluluğu altında başkalarına yaptırdığı türlü faaliyetlerdir...” Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İktisadi, sınai ve ticari kamu hizmetlerini veren kamu kurumlarıyla bu hizmetlerden yararlanmak için kişilerin yaptığı sözleşmelere abonman sözleşmeleri denmektedir. Bu sözleşmeler, daha çok su, elektrik, gaz, telefon gibi hizmetlerden yararlanmak için yapılır. Bu tip sözleşmeler özel hukuk sözleşmeleridir ve uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlıklar adlî yargıda çözülür.

Yanıt Açıklaması: İdari sözleşmelerden kaynaklanan davaların görüm ve çözümü konusunda üç olasılık vardır. Bunlar tam yargı davaları, iptal davaları ve tahkim yoludur. Doğru cevap D' dir.

Yanıt Açıklaması: Ülke sınırlarına ulaşmayan fakat il sınırlarını aşan ve “bölge” olarak adlandırılan coğrafi alanda sunulan kamu hizmetlerine bölgesel kamu hizmetleri denmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İdari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalara iptal davaları adı verilir.

Yanıt Açıklaması: İmtiyaz usulü bir özel kişinin idâreyle yaptığı bir sözleşme gereğince, hizmetten faydalananlardan alacağı bir ücret karşılığında kendi kâr ve zararına bir kamu hizmetini kurup işletmesi usulüdür.

Yanıt Açıklaması: Devlet veya diğer kamu tüzel kişilerinin, özel kişilerden ödünç para almak için imzaladıkları sözleşmelere, istikraz sözleşmeleri veya “kamu istikraz sözleşmeleri” denmektedir. Bu tür sözleşmelerin konusu olan senedin (tahvil veya bononun), haczedilmemek veya bazı durumlarda para yerine geçmek gibi kamu gücü ayrıcalıkları bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 4483 sayılı Kanunun 9. maddesine göre soruşturma izni verilmesine ilişkin karara karşı hakkında inceleme yapılan memur veya diğer kamu görevlisi; soruşturma izni verilmemesine ilişkin karara karşı ise Cumhuriyet başsavcılığı veya şikayetçi, izin vermeye yetkili merciler tarafından verilen işleme koymama kararına karşı da şika^yetçi itiraz yoluna gidebilir. İtiraz süresi, yetkili makamın kararının tebliğinden itibaren on gündür. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kamu hizmetinin bir öğesini, kamu yararı oluşturmaktadır. Kamu yararı, elle tutulan gözle görülen bir varlık olmadığı ve genel olarak ida^ri^ faaliyetlerin ortak amacı olduğu için, kamu hizmetinin manevi unsurunu oluşturmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Eşitlik ve genellik, bütün kamu hizmetlerinden tüm kişilerin yararlanması anlamına gelmemektedir. Bunun anlamı, kamu hizmetinden önceden belirlenen kurallarına uygun olan herkesin yararlanabileceğidir. Eşitlik ilkesinin bir uzantısı olarak da görülen kamu hizmetinin tarafsızlığı, ayrımcılık yapmama ve çoğulculuğa saygı gösterme anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Toplumun ortak ihtiyacı devam ettikçe kamu hizmeti de sürecektir. Ancak kamu hizmetlerinin kesintisiz sürekli olması demek, faaliyetin mutlaka günde 24 saat yılda 365 gün işlemesi anlamında değildir. Burada süreklilik hizmetin niteliğine göre belirlenir. Kamu hizmetinin süreklilik ve kesintisizlik özelliği, hizmetin idâreden beklenen kalitede yerine getirilmesini de gerektirir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Genel kolluk, bazı durumlarda özel kolluğun yerine geçebilir. Bir faaliyet alanında özel kolluk yetkisi varsa, ama o alanda gereken kolluk önlemleri özel kolluk makamı tarafından alınmamış ise, bu alanda önlemleri özel kolluk makamları alabilir. Ortaya çıkan tehlikenin bastırılması için derhal müdahale gerekiyorsa, genel kolluk makamı, özel kolluk makamının yetkili olduğu alanda derhal müdahale edebilir. Buna göre doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Tarafların iradesi dışında ortaya çıkan, önceden öngörülmesi ve önlenmesi mümkün olmayan, sözleşmenin yerine getirilmesini engelleyen dış kaynaklı olaylara mücbir sebep denmektedir. Mücbir sebebe, zorlayıcı neden de denmektedir. Mücbir sebebe örnek olarak, doğal afetler, yasal grevler, savaş ve seferberlik gibi durumlar örnek olarak gösterilebilir. Cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Özel yönetim usullerine tabi kamu hizmetlerinden yararlanma statüsü abonman sözleşmesi olarak bilinen özel hukuk sözleşmeleri ile kavuşulur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İşlenmiş bir suçun takibine, delillerin elde edilmesine, faillerin kovuşturulmasına, yakalanmasına yönelmiş faaliyetler adli kolluktur.

Yanıt Açıklaması: Aynı alanda hem kamunun hemde özel teşebbüsün faaliyette bulunabildiği durumlardan tekelsiz kamu hizmetlerinden söz edilebilir. Doğru cevap B' dir.