İdare Hukukuna Giriş

Yanıt Açıklaması: Şartnameler, doğrudan doğruya idâre tarafından tek yanlı olarak düzenlenirler. Dolayısıyla, sözleşmeciler şartnamelerin hazırlanmasında idâre ile pazarlık yapma şansına sahip değildirler. Şartnameler iki türlü hüküm taşırlar. Bunlar, sözleşmenin yapılma sürecine ilişkin hükümler ve sözleşmenin uygulanmasına ilişkin hükümlerdir. Şartnamelerdeki sözleşmenin yapılması sürecine ilişkin hükümler, daima tek yanlı ve genel düzenleyici işlem niteliğindedir. İdâre bunlarda istediği zaman iyi niyet kuralları çerçevesinde istediği değişikliği yapabilirler. Şartnamelerdeki sözleşmenin uygulanmasına yönelik olan hükümler, sözleşmeler imzalanıncaya kadar düzenleyici işlem niteliğindedir, sözleşme imzalandıktan sonra ise akdî niteliğe bürünürler. Dolayısıyla sözleşmenin uygulanmasına yönelik şartname hükümlerini, sözleşme imzalandıktan sonra idâre tek taraşı olarak değiştiremez.

Yanıt Açıklaması: Müşterek emanet usulüne göre gördürülecek kamu hizmetlerinin yürütülmesi için özel kişilerle idâre arasında yapılan sözleşmelere “müşterek emanet sözleşmesi” denir.

Yanıt Açıklaması: Ölçülülük ilkesi, bir hakkın veya özgürlüğün sınırlanmasında kullanılan aracın, sınırlamayla ulaşılmak istenen amacı gerçekleştirmeye elverişli olmasını, bu aracın amaç için zorunlu ve gerekli olmasını ve nihayet söz konusu araçla ulaşılmak istenen amaç arasında makul bir denge olmasını ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Kolluk yetkisinin kullanışı, doğrudan bireylerin hak ve özgürlüklerinin kullanımı ile ilgili olduğu için sınırsız bir yetki değildir. Bu nedenle kolluk yetkileri; amaç, konu, yer ve zaman açılarından sınırlandırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: İdari yargı

Yanıt Açıklaması: Muhtar geniş anlamda bir kamu görevlisidir.

Yanıt Açıklaması: Sorunun çözümü: Kamu Hizmetini Sunanlar (Organik Öğe): Bir faaliyetin kamu hizmeti olarak nitelendirilebilmesi için bu faaliyetin bir kamu tüzel kişisi veya onun gözetim ve denetimi altında özel hukuk kişileri tarafından yerine getirilmesi gerekir. Devlet ve diğer kamu tüzel kişileri tarafından, kendi mal varlıklarını kullanarak ve kendi personeli eliyle yürütülen faaliyetler, kamu hizmeti olmaya elverişli faaliyetlerdir.

Yanıt Açıklaması: Kolluk alanındaki birel işlemler, izin verme (ruhsat verme), bildirim alma, faaliyetin yasaklanması (men edilmesi), faaliyetin ertelenmesi, emir ve uyarı, kapatma, re’sen icra ve zor kullanma olarak sıralanabilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 657 sayılı Kanunun 4. maddesine göre, “Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, devlet ve diğer kamu tüzel kişilerince genel ida^re esaslarına göre yürütülen asli^ ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler” memurdur. Bu tür kamu görevlilerine, Devlet Memurları Kanunu uygulanır. Anılan 4. maddedeki tanımdan, devlet memurlarının üç ayrı özelliği olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu özellikler, şöyle sıralanabilir: Memurlar, devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerinde görev yaparlar. Memurlar, genel ida^re esaslarına göre yürütülmesi gereken kamu hizmetlerini yürütürler. Memurların yürüttükleri görevler, asli^ ve sürekli görevlerdir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Liyakat sistemi, toplumda ve idârede eşitliğin, hakkaniyetin, açıklığın, dürüstlüğün, çalışkanlığın, yarışma ve hak etmenin, “hukuki yollardan” hakkını arama ve elde edebilmenin, kişilerin siyâsal ve diğer sübjektif yargılardan kendilerini arındırarak “kamu yararı” doğrultusunda kamu hizmetlerine alınmalarını ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Toplum için hayati bir değer ve önem taşıyan bazı faaliyetlerin kâr amacı gözetilmeksizin, idârece yürütülmek suretiyle toplumun bu hizmetlerden faydalandırılmasına Kamu Yararı denir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kamu hizmetinin konusunu oluşturan faaliyet, özel kesime yasaklanmamış ise, bir başka deyişle aynı konuda hem kamu tüzel kişileri hem de özel teşebbüs faaliyette bulunuyorsa, tekelsiz kamu hizmetinden söz edilir. Eğitim, sağlık ve şehir içi ulaşım hizmetleri tekelsiz kamu hizmetlerine örnektir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kadro açığı ile, kadrosu kaldırılan fakat memurluk statüsünden henüz çıkarılmamış bulunan memurların durumu anlatılır.

Yanıt Açıklaması: Ulusal (millî) kamu hizmetleri, tüm ülke düzeyinde yürütülen ve bundan dolayı da ülkede yaşayan herkese sunulan kamu hizmetleridir. Örneğin, TCDD’nin sunduğu ulaştırma ve taşıma hizmeti, hastanelerde sunulan sağlık hizmetleri ve üniversitelerde yürütülen yükseköğretim faaliyeti bu türdendir.

Yanıt Açıklaması: İdârî sözleşmelerin uygulanmasında idâre, özel hukuk sözleşmelerinde bulunmasına imkân olmayan bazı üstün ve ayrıcalıklı yetkilere sahiptir. İdârenin imtiyaz sözleşmesinden kaynaklanan yetkileri şunlardır: Denetim ve yönlendirme yetkisi, yaptırım uygulama yetkisi, sözleşmede tek yanlı değişiklik yapma yetkisi, hizmet yararına fesih yetkisi ve imtiyazı satın alma yetkisidir.

Yanıt Açıklaması: Kural olarak hâkim kararı olmadan kimse aranamaz. Ancak gecikmede sakınca varsa mahallin en büyük mülkî âmirinin yazılı emri ile arama yapılabilir. Bu tür aramaya Polis Vazife ve Salahiyet Kanununun 9. maddesi, “önleme araması” demektedir.

Yanıt Açıklaması: İdârenin sözleşmelerinin yapılmasında ve uygulanmasında uyulacak koşulları belirleyen belgeye şartname denmektedir. Bu nedenle E seçeneği doğru cevaptır.

Yanıt Açıklaması: Genel idârî kolluk faaliyetleri, polis, jandarma, çarşı ve mahalle bekçileri tarafından yerine getirilir. Savcı, bunlardan birisi değildir.

Yanıt Açıklaması: İdare hukuku alanında idarenin tek yanlı irade açıklaması ile hukuksal sonuç doğuran, hukuk düzeninde değişiklik yapan kamu hukuku işlemlerine idari işlem denir. Buna göre doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: A dlî kolluğun amacı, suçları kovuşturmak, suçluları ve kanıtlarını toplayıp yargı yerlerine vermektir. Bir başka ifadeyle, işlenmiş bir suçun takibine, delillerin elde edilmesine, faillerin kovuşturulmasına, yakalanmasına yönelik faaliyetlerde bulunur. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.