İdare Hukukuna Giriş

Yanıt Açıklaması: Herkese ve her zaman aynı biçimde ve yoğunlukta hizmet sunulması gerekir. Bu, kamu hizmetinin sunulmasında düzenlilik ilkesinin bir sonucudur.

Yanıt Açıklaması: Kamu Gücü, idârenin kamu yararını gerçekleştirebilmesi için özel kişiler karşısında sahip olduğu üstün yetki ve ayrıcalıklardır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yetkide paralellik ilkesi, Kural olarak bir idârî işlemi yapmaya yetkili makamın o işlemi kaldırmaya veya değiştirmeye de yetkili olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Kolluk önlemleriyle amaçlanan hedef ile bu hedefe ulaşmak için kullanılan araçlar arasında bir oran olmasını ifade eden ilkeye orantılılık ilkesi denir. Bu ilkeye göre, uygulanacak yaptırım ihlâlin ağırlığı ile orantılı olmalıdır. Buna göre doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sözleşmeci, sözleşmede hangi edimleri taahhüt ettiyse, kural olarak onları bizzat kendisi yerine getirmekle yükümlüdür. Bundan devir yasağı, alt yüklenici kullanma yasağı ve ölüm halinde sözleşmenin sona ermesi olmak üzere üç sonuç çıkar. Ancak yasaların izin verdiği ölçüde, bu yasaklar, sözleşmelere hükümler konarak aşılabilmektedir. Borçlar Hukukunda yer alan adem-i ifa def ’i (karşı tarafın yükümlülüğünü yerine getirmediği def ’i) idârî sözleşmelerde asla uygulanamaz. Çünkü sözleşmenin konusu, bir kamu hizmetinin yürütülmesidir. Bu durumda, idâre kendi yükümlülüğünü yerine getirmese bile sözleşmeci kendine düşen yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadır. Bunun nedeni, kamu hizmetlerinin kesintiye uğratılmaması düşüncesidir. İdârenin özel hukuk sözleşmelerinin konusu, herhangi bir kamu hizmetinin yürütülmesiyle doğrudan ilişkili ise, bu def ’i yine ileri sürülemez. Çünkü sözleşmecinin “sözleşmenin malî dengesinin gözetilmesini” istemeye, idârenin yükümlülüklerini zamanında yerine getirmemesinden kaynaklanan zararlarının karşılanmasına ve haksız yere sözleşmenin feshedilmesinden kaynaklanan zararlarının giderilmesini istemeye hakkı vardır. Bunlar da ancak tazminat hakkının kullanılmasıyla elde edilebilir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Kamu hizmetinin önceden kararlaştırılan belli bir bedel karşılığı özel hukuk kişisi tarafından yürütülmesi usulüne iltizam usulü denir. Sözleşmedeki bedel maktu bir ücret olabileceği gibi, götürü veya orantılı kazanç da olabilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kişiler bazı kamu hizmetlerinden idâre ile herhangi bir hukuksal ilişki kurmadan ve dolaylı olarak yararlanırlar. Örneğin, yolların ve köprülerin yapım, bakım, onarım, aydınlatma hizmetleri, bu nitelikte kamu hizmetleridir.

Yanıt Açıklaması: Toplum gereklerini aşan maddi düzensizlik ve rahatsızlıkların bulunmayışı aşağıdaki kamu düzeni öğelerinden dirlik ve esenlik öğesi ile ilgilidir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kamu hizmetinin dört önemli öğesi bulunmaktadır. Bunlar; kamu hizmetini sunan, ikincisi kamu hizmetinin sunulduğu kişiler, üçüncüsü kamu yararı, dördüncüsü de kamu hizmetine yönelik faaliyetlerdir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kamu hizmetlerinin dokuz tür usulle görülmekte veya yürütülmektedir. Bu usuller, emanet usulü, müşterek emanet usulü, iltizam usulü, ruhsat usulü, imtiyaz usulü, yap-işlet-devret usulü, yap-işlet usulü, görevlendirme usulü ve özel yasalarla kurulan dernek ve vakıflar eliyle yürütülüş usulüdür.

Yanıt Açıklaması: İdarenin idare tarafından denetlenmesine kısaca idari denetim denmektedir. İdari denetim, yürütme organı içinde yer alan makamlar tarafından denetlenmesidir. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kamu düzeni, belirli bir zaman dilimi içerisinde, siyâsî, sosyal, ekonomik, ahlâkî açılardan toplumun temel yapısını belirleyen ve temel çıkarlarını koruyan kurum ve kuralların bütünüdür. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kamu tüzel kişilerinin birer hukuk öznesi olarak halkın günlük ortak ihtiyaçlarını karşılamak için giriştiği birçok faaliyet vardır. Böyle bir durum söz konusu ise, hizmeti sunan özne açısından, kamu tüzel kişileri tarafından sunulan kamu hizmetleriyle karşılaşırız.

Yanıt Açıklaması: Kamu hizmetinin dört önemli öğesi bulunmaktadır. Bunlardan birincisi, kamu hizmetini sunan (organik öğe), ikincisi kamu hizmetinin sunulduğu kişiler, üçüncüsü kamu yararı, dördüncüsü de kamu hizmetine yönelik faaliyetlerdir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Genellik ve Tarafsızlık İlkesi (Eşitlik-Nesnellik) Kamu hizmetinin idâre tarafından tarafsız olarak herkese yansız biçimde eşit (nesnel) olarak sunulması gerekmektedir. Bu durum, hukuk devleti ilkesinin doğal bir sonucudur. Eşitlik ve genellik, bütün kamu hizmetlerinden tüm kişilerin yararlanması anlamına gelmemektedir. Bunun anlamı, kamu hizmetinden önceden belirlenen kurallarına uygun olan herkesin yararlanabileceğidir. Eşitlik ilkesinin bir uzantısı olarak da görülen kamu hizmetinin tarafsızlığı, ayrımcılık yapmama ve çoğulculuğa saygı gösterme anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: İdârenin imtiyaz sahibinin hiçbir kusuru olmasa dahi, hizmet ve kamu yararının gerektirmesi nedeniyle, sözleşmeyi tek yanlı feshettiğinde, imtiyaz sahibinin zararını tamamen gidermek zorunda olmasına rachat denir.

Yanıt Açıklaması: Birden çok kişinin aynı borçtan dolayı borçlu oldukları zincirleme borç ilişkisinde her borçlunun söz konusu o borcun kendine düşen payı kadar değil, borcun tamamından sorumlu olması hâline müteselsil sorumluluk adı verilir. Buna göre doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Modern anlayışa göre, kolluk makamlarının bazı durumlarda kamusal estetiği korumak amacıyla kolluk yetkilerini kullanabileceği kabul edilmektedir. Örneğin belediye, bir sokaktaki evlerin dış cephesini belli bir renge boyanması kararı alabilir.

Yanıt Açıklaması: İdârenin imtiyaz sahibinin hiçbir kusuru olmasa dahi, hizmet ve kamu yararının gerektirmesi nedeniyle, sözleşmeyi tek yanlı feshettiğinde, imtiyaz sahibinin zararını tamamen gidermek zorunda olmasına rachat denilir.

Yanıt Açıklaması: İktisadi, sınai ve ticari kamu hizmetlerini veren kamu kurumlarıyla bu hizmetlerden yararlanmak için kişilerin yaptığı sözleşmelere abonman sözleşmeleri denmektedir. Bu sözleşmeler, daha çok su, elektrik, gaz, telefon gibi hizmetlerden yararlanmak için yapılır. Bu tip sözleşmelerin uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlıklar adlî yargıda çözülür. Doğru cevap A'dır.