İdare Hukukuna Giriş

Yanıt Açıklaması: Hizmetin Sunulduğu Kişiler: Kamu hizmetinin üçüncü öğesi, hizmetin arz edildiği kişilerdir. Kişiler, kamu hizmetleri karşısında, ya hizmetten yararlanan ya da hizmetten yararlanmaya aday durumundadırlar. Ancak, kamu hizmetlerinin kamusal ya da özel yönetim yöntemlerine tabi tutulmuş olmalarına göre, kişilerin kamu hizmetleri karşısındaki durumları da bazı farklılıklar göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Doğrudan müdahale kolluk yetkilerinin kullanılışındaki ilkelerden biri değildir

Yanıt Açıklaması: İktisadi, sınai ve ticari kamu hizmetlerini veren kamu kurumlarıyla bu hizmetlerden yararlanmak için kişilerin yaptığı sözleşmelere abonman sözleşmeleri denmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bir kamu hizmetinin hasar ve zararı idâreye ait olmak ve onu üstlenen özel hukuk kişisine gelir üzerinden bir pay verilmek suretiyle yürütülmesine müşterek emanet usulü denir.

Yanıt Açıklaması: Özel idârî kolluğa, “özel kolluk” veya “hizmet kolluğu” da denmektedir. Genel kolluğun amaçlarından bir veya birkaçına yönelik olmakla beraber, yasalarla farklı bir hukuksal düzene bağlı tutulan kolluk hizmetleri ile genel kolluğun amaçları dışında bir düzenin korunması amacıyla yürütülen kolluk hizmetleridir. Bundan dolayı, özel kolluk türleri, hizmet alanına göre değişmektedir. Avcılık, imâr, belediye ve köy kolluğu, ormanları koruma, gümrük, hayvan sağlığı, sanayi tesislerinin korunması, yabancıların yurda giriş-çıkışları ve konaklamalarının düzenlenmesi, at yarışları ve talih oyunları alanlarında özel kolluk faaliyetleri  yürütülmektedir. Genel idârî kolluk faaliyetleri ise polis, jandarma, çarşı ve mahalle bekçileri tarafından yerine getirilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İltizam Usulü; bir özel kişinin, idâreyle yaptığı bir sözleşme gereğince, idâreye ödeyeceği belirli bir ücret karşılığında, bir kamu hizmetini kendi kâr ve zararına işletmesi usulüdür.

Yanıt Açıklaması: Her kamu tüzel kişiliğinin içerisinde bulunan denetleme organlarının yaptığı denetime, organik idari denetim denmektedir. Organik idari denetim, aynı tüzel kişilik içinde yer alan bir organın yapmış olduğu işlemin, yetkili bir başka organ tarafından denetlenmesidir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İmprevision İlkesi: Sözleşmenin taraflarının iradesinden bağımsız olarak ortaya çıkan, sözleşmenin yapıldığı zamanda öngörülemeyen olaylar sebebiyle, sözleşmecinin olağandışı şekilde ağırlaşan yükünün bir kısmının idâre tarafından karşılanmasını ifade eden ilkedir.

Yanıt Açıklaması: Adli kolluğu faaliyetleri bastırıcı nitelikte olup, idari kolluğun faaliyetleri düzenleyici ve önleyici niteliktedir

Yanıt Açıklaması: Herhangi bir kamu hizmetinin imtiyaz usulüyle görülmesi söz konusu olduğu zaman, bu hizmetten yararlananlardan alacağı ücret karşılığında ve kendi kâr ve zararına, söz konusu hizmetle ilgili işletmenin bir özel kişi tarafından kurulmasını ve belli bir süre işletilmesini konu alan, idâre ile kamu hizmetini yürütecek özel hukuk tüzel kişisi (anonim şirket) arasında yapılan idârî sözleşmeye imtiyaz sözleşmesi denir. Kamu hizmeti imtiyazı sözleşmesiyle ya belli bir kamu hizmetinin özel kişi tarafından kurulması ve işletilmesi veya daha önceden kurulmuş bulunan bir kamu hizmetinin gördürülmesi ya da işletilmesi öngörülür.

Yanıt Açıklaması: Dar anlamda kamu görevlileri kavramı devletin siya^sal yapısını oluşturan görevliler dışında kalan ve kamu hukuku rejimine ta^bi, asli^ ve sürekli görevleri yürüten gerçek kişileri kapsamaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Hizmet yararına fesih, sözleşmecinin kusurlu davranışından kaynaklanan yaptırım niteliğindeki fesihten farklıdır. Bu tür fesih yetkisine, sözleşmecinin hiçbir kusuru olmasa bile idare sahiptir. Ancak hizmet yararına fesih yetkisi, idarenin özel hukuk hükümlerine göre imzaladığı sözleşmelerde kullanılamaz. Çünkü bu tür sözleşmelerde tarafların eşitliği ilkesi geçerlidir. Abonman sözleşmeleri, idarenin özel hukuka göre yaptığı sözleşme türleri arasında yer alır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yerinden yönetim kuruluşlarının, kendilerinin dışındaki bir başka idârî birim tarafından, yasaların gösterdiği sınırlar içinde denetlenmesine vesayet denetimi denir

Yanıt Açıklaması: Devlet veya diğer kamu tüzel kişileri üstlendikleri faaliyetleri doğrudan doğruya yürütebilecekleri gibi, bu faaliyetleri kendi denetimleri altında bulunan özel hukuk kişileri aracılığıyla da yürütülebilirler. Ancak özel hukuk kişisinin yürüttüğü faaliyetin kamu hizmeti olarak kabul edilebilmesi için, bu faaliyetlerin yürütülmesi konusunda, idârenin kolluk yetkilerini aşan ve doğrudan faaliyetin işleyişine yönelik bir denetim yetkisine sahip olması ve o faaliyetin özel hukuk kurallarını aşan kamu hukuku rejimine tabi olması gerekir Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Maddi tasnife göre kolluk alanında öne çıkan idârî işlem türleri kural işlemler ve birel işlemlerdir.

Yanıt Açıklaması: İdârenin özel hukuk sözleşmelerinde, sözleş­me yapıldıktan sonra çıkan uyuşmazlıklar adlî yargıda çözümlenir. Bu nedenle doğru şık “d”dir.

Yanıt Açıklaması: Bir hak veya hukuksal ilişkiyi kuran, kaldıran veya değiştiren idârî işlemlere yapıcı idârî işlemler denir. Örneğin, bir ruhsatın verilmesi ve bir öğrencinin kaydının yenilenmesi, yapıcı idârî işlemlerdendir. Mezun olmuş bir öğrenci için diploma düzenlenmesi ise, belirleyici bir idari işlemdir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Özelleştirme; iktisadî, malî, hukukî, sosyal ve siyasal nedenlerle milli ekonomi içerisinde kamu kesimi faaliyetlerinin sınırlandırılmasına veya tamamen ortadan kaldırılmasına yönelik yapılan uygulamalar bütünüdür. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Adli kolluk görevlilerinde ifa edilen işlemleri denetlemeye Cumhuriyet Başsavcıları ve Cumhuriyet Savcıları yetkilidir

Yanıt Açıklaması: Ruhsat ya da izin usulünde (Özay, 1996, s.255; Akyılmaz-Sezginer-Kaya, 2009, s.463), özel hukuk kişisi ile idâre arasında bir sözleşme bulunmamakta, “ruhsat”, “izin” gibi isimler taşıyan ve tek yanlı bir irâdenin sonucu olan idârî işlemler bu ilişkinin temelini oluşturmaktadır. Ancak özel hukuk kişileri birer mükellef olmadıklarından, ruhsata konu olan kamu hizmetinin yürütülmesi yükümlülükleri, özel kişilerin kendi istekleriyle idâreye başvurup gerekli izni aldıktan sonra başlamaktadır. Örneğin, madenler, petrol, jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli sular hep ruhsat usulü ile verilmektedir.