İnfaz Hukuku

Yanıt Açıklaması: Hükümlünün yaptığı telefon görüşmesi idarece dinlenir ve kayıt altına alınır.

Yanıt Açıklaması: Sosyalleşmeyi veya yeniden topluma kazandırmayı bir infaz amacı olarak gören bir sistemde buna uygun koşulların da yaratılmış olması gerekmektedir. Bu çerçevede kurum içindeki yasam şartları, mümkün olduğunca normal yasam şartlarına uydurulmalıdır. İnfazın gevşetilmesi, açık cezaevleri, ziyaret, mektuplaşma, bos zamanın düzenlenmesi, hükümlünün odasında kişisel eşyalarına yer verilmesi, hükümlünün özel hayatına müdahalede takdir yetkisinin mümkün olduğunca az kullanılması ve insan haysiyetinin dokunulmazlığı ilkesi çerçevesinde genel nezaket kurallarına uyulması hep bunu sağlamaya yöneliktir. Buradaki asıl amaç “cezaevilileşme” sürecinin hükümlü üzerindeki etkisini azaltmaktır.

Yanıt Açıklaması: 5275 s. CGTİHK m. 107’ye göre müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar yirmi dört yılını çekmekle diğer şartların da varlığı hâlinde koşullu salıverilir. Bununla birlikte suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan dolayı müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olan hükümlü otuz yılını çekmekle koşullu salıverilir. Tekerrür hâlinde bu süre otuz üç yıldır. Cevap: B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: HÜKÜMLÜNÜN HAKLARI Cezaevlerindeki hükümlülerin bazı hakları kısıtlanmış olsa da hiçbir hakkı bulunmayan kişiler olarak kabul edilmeleri de söz konusu olamaz. Nitekim 1982 Anayasası’nda kimsenin insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya veya muameleye tabi tutulamayacağı açıkça ifade edilmiştir. Benzer düzenleme AİHS m.3’te işkence, insanlık dışı veya onur kırıcı ceza ve muamele yasağışeklinde ifade edilmektedir. O hâlde hükümlü ve tutuklulara insanlık onuruna yakışır bir infaz sistemi oluşturulmalıdır. Hükümlü hakları; savunma hakkı, özel hayat ve kişilik hakları, bilgi edinme hakkı, keyfi-kötü muamele ve işkence görmeme hakkı, haberleşme hakkı, ayrımcılık yasağı, ibadet hakkı, sağlık hakkı, dış dünya ile bağlantı kurma hakkı, müdafi ile görüşme hakkı, din ve inanç özgürlüğü, ifade özgürlüğü, bilimden yararlanma ve sanat hakkı, aileyle ilgili hakları, haberleşme özgürlüğü, kanun yollarına başvurma hakkı şeklinde sıralanabilir.

Yanıt Açıklaması: Hükümlünün yaşı hükümlü defterine kaydı gereken bilgilerden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Cezaevlerine özgü ayrı bir alt-kültür vardır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Stajyer avukatlar, avukatlarla birlikte olmak koşulu ile hükümlü ve tutuklular ile görüşebilir (Hükümlü ve Tutukluların Ziyaret Edilmeleri Hakkında Yönetmelik m.23).

Yanıt Açıklaması: İnfaz hukuku ile ilgili çeşitli uluslararası sözleşmeler, tavsiye kararı ve kurallar bulunmaktadır. Birleşmiş Milletler insan Hakları Evrensel Bildirgesi Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi, Çocuk Hakları Sözleşmesi Hükümlülere Muamelede Uyulacak Asgari Standart Kurallar ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi bunlar arasında yer alır. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Bildirgesinin 5. maddesine göre, “hiç kimse işkenceye veya zalimane veya insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele tarzlarına veya cezaya tabi tutulamaz.”.

Yanıt Açıklaması: Hükümlüyle birlikte, hakkında cezasının infazına ilişkin bir iyileştirme planı hazırlanması infazın bireyselleştirilmesi ilkesi ile ilgili olup, cezaların insanca infazı ile ilgili ortaya konulan ana ilkeler arasında yer almaz.

Yanıt Açıklaması: Ceza bireyselleştirilebilir olmalıdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Tipe uygun, hukuka aykırı, kusurlu insan davranışı olarak tanımlanan suç karşılığında uygulanan yaptırıma ceza denir. Cezalar hürriyeti bağlayıcı nitelikte olabileceği gibi para cezası da olabilir. Yine hürriyeti bağlayıcı nitelikteki cezalar tek tip olmayıp işlenen suçun özelliğine göre farklı sürelerle belirlenebilir. Ayrıca belirtmek gerekir ki ceza mutlak suretle bir suçun karşılığı olmak zorunda değildir. Kabahat niteliğindeki düzene aykırılık eylemleri için de öngörülen yaptırımlar arasında idari para cezaları mevcuttur ve bu cezalar da infaz hukukunun konusunu oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Hükümlülerin gözlem ve sınıflandırılması şu esaslara göre yapılır (CGTİHK m.23/1 a): • Hükümlülerin kişisel özellikleri, • bedensel, akli ve sağlık durumları, • suç işlemeden önceki yaşamları, sosyal çevre ve ilişkileri, sanat ve meslek faaliyetleri, • ahlaki eğilimleri, • suça bakış açıları, • hükümlülük süreleri ve • suç türleri belirlenerek, durumlarına uygun infaz kurumlarına ayrılmaları ve bunlara göre saptanacak infaz ve iyileştirme rejimi; gözlem, inceleme ve değerlendirme yöntemiyle çalışan gözlem ve sınıflandırma merkezlerinde veya kapalı ceza infaz kurumlarının bu hizmete ayrılan bölümlerinde yapılır.

Yanıt Açıklaması: İnfazın kanuniliği ilkesi, kanunsuz suç ve ceza olamayacağına ilişkin bir ilkedir. İnfazın kesintisizliği ilkesi, Kesinleşmiş mahkûmiyet hükmünde yer alan cezanın infazına başlandıktan sonra, kanunlardaki düzenlemeler uyarınca ceza çekilinceye kadar infaza ara verilmemesi zorunluğunu ortaya koyar. Gizlilikten kaçınma ilkesinin anlamı, cezanın infazının bilinmeyen bir yerde ve bilinmeyen bir yöntemle yapılamamasıdır. İnsanca infaz ilkesine göre, hükümlü de bir insandır ve mahkûm olduğu süre içinde insanca ve adil bir muamele görmelidir. İnfazın bireyselleştirilmesi ilkesi ise, hükümlüyle birlikte, hakkında cezasının infazına ilişkin bir iyileştirme planı hazırlanmasını ifade eder. Meslek eğitimi, infazın hafifletilme yöntemi, salıverilme koşulları gibi konular bu ilke kapsamında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Resosyalizasyon, yani faili yeniden topluma kazandırma düşüncesi, 1960’lı yıllarda ABD’den Avrupa’ya gelmiş ve oradan tüm dünyaya yayılarak fail eğilimli bir ceza hukuku yaratmıştır. Gerçekten 1969-1975 yılları arasında ceza hukukunda reform çalışmalarının üç alanda toplandığı görülür: • Yeniden topluma kazandırma (Resosyalizasyon) • Suç olmaktan çıkarma (Entkriminalizasyon) • İnsanileştirme

Yanıt Açıklaması: Aile ve çevrelerinden ayrılma kadın hükümlüler üzerinde erkeklere göre daha yıkıcı etki bırakır. Bu nedenledir ki kadın hükümlüler hayal kırıklığı ve öfkeyi daha çok kendilerine yöneltir ve bu da kendine zarar verme ve intihar olaylarının kadın cezaevlerinde erkek cezaevlerine göre daha sık olmasına yol açar.

Yanıt Açıklaması: Hükümlü nerede bulunursa bulunsun veya ikamet ederse etsin, kesinleşen ilamlar hükmü veren mahkemenin bulunduğu yer savcılığına tevdi olunur. Hükmün yerine getirilmesi bu yer Cumhuriyet savcılığınca takip edilir. İzleme ve denetlemenin anlamı, infazın savcılık tarafından yürütülmesidir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Asli ceza, yasada suçun asıl karşılığı olarak öngörülen cezadır. Cevap: A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Foucault, iyi bir cezaevinde bulunması gereken yedi temel ilkeyi su şekilde sıralamaktadır: Islah ilkesi, sınıflandırma ilkesi, cezaların çeşitlendirilmesi ilkesi, zorunlu ve hak ilkesi olarak çalışma, cezaevi eğitimi ilkesi, tutukluluğun teknik denetimi ilkesi ve ek kurumlar ilkesi (Foucault, 314).

Yanıt Açıklaması: Açık ceza infaz kurumlarında bulunanlar ceza infaz kurumu görevlileri gözetiminde, kapalı ceza infaz kurumunda bulunanlar ise iç ve dış güvenlik görevlilerince alınacak tedbirler altında çalıştırılır. Çocuk hükümlülerin çalıştırılması yalnızca meslek eğitimine yönelik olur. Öğretim kurumlarına veya örgün eğitime devam eden çocuk ile genç hükümlüler, öğretim yılı içinde atölye ve iş yerlerinde çalıştırılmaz (CGTİHK m.29/3). Öte yandan çocuk eğitimevlerinde bulunan hükümlülerin, kurum dışında çalıştırılmaları sırasında kurum görevlilerinin gö- zetimi ve muhafazası aranmaz. Kurum yönetimi, cezasının en az bir yılını iyi hâlli olarak çekmiş bulunan hükümlüleri, durumlarına uygun kurum içi hizmetlerde çalıştırabilir. Çocuk hükümlüler, kendi yaşam alanları veya eğitsel amaçlar dışında çalıştırılamaz. Bununla birlikte hükümlü, yöneticilerin ve görevlilerin kişisel işlerinde çalıştırılamaz.

Yanıt Açıklaması: A ve B şıkkı yanlıştır. ABD’nin Newyork kenti yakınlarında bulunan ve uygulandığı kurumun adıyla anılan bu sistemde, hükümlüler hücrelerde yalnız bulunurlar fakat yemek ve çalışma alanlarında bir arada olabilirlerdi. C şıkkı yanlıştır. Toplu olarak bulunulan yerlerde konuşmak yasaktı ve uymayanlara kırbaç cezası gibi ağır cezalar verilmekteydi. D şıkkı yanlıştır.  Hükümlülerin aileleriyle görüşmeleri de yasaktı. E şıkkı doğrudur. Sistem hem toplu hâlde bulunmayı hem de hücre hapsini öngördüğü için bu sisteme karma sistem adı da verilmektedir.