İdari Yargı

Yanıt Açıklaması: Bölge idare mahkemesi kararları ile idare ve vergi mahkemelerince ve Danıştay’ca ilk derece mahkemesi olarak verilip temyiz incelemesinden geçmeden kesinleşmiş bulunan kararlardan niteliği bakımından yürürlükteki hukuka aykırı bir sonucu ifade edenler, ilgili bakanlıkların göstereceği lüzum üzerine veya kendiliğinden Başsavcı tarafından kanun yararına temyiz olunabilir. Bu durum bir karar düzeltme sebebi değil, kamu yararına bozma talebidir.

Yanıt Açıklaması: Kararın tebliğini izleyen günden itibaren yedi gündür.

Yanıt Açıklaması: Dava dilekçeleri ilk incelemeye tabi tutulur. Dilekçelerde kanuna aykırılık görülürse bu aykırılık görevli daire veya mahkemeye bir rapor ile bildirilir. İlk inceleme aşamasında dava dilekçeleri şu sırayla incelenir. İdari yargı mercilerine sunulan dilekçeler öncelikle görev ve yetki açısından incelenir ve bu inceleme sonucunda açılan davanın bir başka yargı düzeni içinde bulunan mahkemelerde açılması gerektiği anlaşılırsa mahkeme tarafından görevsizlik sebebiyle davanın reddine karar verilir. İdari yargının görevli olduğu konularda ise görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verilir. İlk incelemede incelenecek ikinci husus ise idari merci tecavüzü olup olmadığıdır.

Yanıt Açıklaması: İdari yargılama usulünde, görülmekte olan davanın çözümlenmesi için gereken bilgi ve belgeler, idari yargı mercileri tarafından doğrwudan araştırılır ve incelenir. Davanın taraflarının sunmasına veya talebine bağlı olmaksızın her çeşit incelemenin mahkeme tarafından yapılması, resen araştırma ilkesi olarak adlandırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Davanın taraflarının sunmasına veya talebine bağlı olmaksızın her çeşit incelemenin mahkeme tarafından yapılması, resen araştırma ilkesi olarak adlandırıl-mıştır.

Yanıt Açıklaması: İdari yargıda, esas olarak yazılı yargılama usulü geçerli olmakla birlikte, Kanun duruşma yapılmasına da imkân tanımıştır. Ancak duruşma yapılıp yapılmayacağına ilk inceleme sırasında karar verilmez.

Yanıt Açıklaması: İYUK’un 46.maddesinde Bölge İdare Mahkemeleri’nin temyize konu olan kararları sayılmıştır. Buna göre (A), (B), ve (D) şıklarındaki konularda temyiz yolu açıktır. İvedi yargılama usulüne tabi davalarda verilen kararlara karşı istinaf yoluna başvurulmaksızın doğrudan temyiz kanun yolu öngörülmüştür. İYUK’un 46 ve devamı maddelerinde ivedi yargılama usulüne tabi davalarda olduğu gibi merkezi ve ortak sınavlara ilişkin davalarda verilen kararlara karşı istinaf yoluna başvurmaksızın doğrudan temyiz kanun yoluna başvurma imkanı öngörülmüştür.

Yanıt Açıklaması: Bir mahkeme kararının çekinmeye mecbur olan üyenin katılmasıyla alınarak kesinleşmiş olması halinde bu karara karşı başvurulabilecek kanun yolu yargılamanın yenilenmesidir.

Yanıt Açıklaması: Resen araştırma ilkesinin yargıca, ilgili kişi ve kuruluşlardan her türlü bilgi ve belgeyi isteme; keşif yapma ve özel bilgi isteyen konuların açıklığa kavuşturulması için bilirkişiye başvurma yetkisini tanıdığı kabul edilmektedir. Ancak, uyuşmazlığın çözümü için her türlü incelemeyi yapma yetkisi sadece bilgi ve belge isteme, keşif yapma ve bilirkişi incelemesi yaptırmayla sınırlı olmamalıdır. Kanun’daki ifadeyle, “bakılan davalara ait her çeşit incelemeyi yapma” yetkisi, gerektiğinde uyuşmazlıkla ilgili olarak, ifade (veya beyan) alma, tanık dinleme yetkisini de içerecek şekilde yorumlanmalıdır (Candan, 2005, s.559).

Yanıt Açıklaması: Özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde, Danıştay dava daireleri ile idare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarına karşı tebliğ tarihini izleyen otuz gün içinde Danıştay’da temyiz yoluna başvurulabilir.

Yanıt Açıklaması: Yargılamanın yenilenmesi istekleri esas kararı vermiş olan mahkemece karara bağlanır. Yargılamanın yenilenmesi isteğinde bulunma süresi, yukarıdaki 8 numaralı sebepler için on yıl; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararı gerekçe gösterilecekse, kararın kesinleştiği tarihten itibaren bir yıl; diğer sebepler için altmış gündür. Bu süreler, dayanılan sebebin istemde bulunan yönünden gerçekleştiği tarihi izleyen günden başlatılarak hesaplanmaktadır. İvedi yargılamada on beş günlük sürenin geçmesi bu hakkın kaybedilmesi demektir.

Yanıt Açıklaması: Adli yargıda 2004 yılında kabul edilen istinaf sistemine idari yargıda olduğu gibi 20 Temmuz 2016’da geçilmiştir.

Yanıt Açıklaması: İdari işlemlerin uygulanmasın bazı durumlarda, işlemden kaynaklı olarak bireylere ve topluma zarar verebilmektedir. Bu sebeple dava konusu işlemlerin zararını önleyebilmek için Danıştay ve idare mahkemeleri yürütmeyi durdurma hakkına sahiptir. Doğru cevap B' dir.

Yanıt Açıklaması: Yanlışlıkların düzeltilmesi idari yargıda öngörülmüş kanun yollarından biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Duruşmalarda tutanak tutulmaması, tarafların belirttikleri hususların sonradan tekrar gözden geçirilmesini engellediği için yargıçların görevini güçleştirmektedir. Ancak duruşmalarda tutanak tutulmamakta; yargıçlar, duruşmada tarafları dinlemektedirler.

Yanıt Açıklaması: Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin hakkında verdikleri kararlar, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştayda, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edile-bilir.

Yanıt Açıklaması: Özel kanunlarda özel süre öngörülmeyen hallerde Bölge İdare Mahkemesi ve Danıştay dava dairelerinin kararlarına karşı tebliği izleyen 30 gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir. İYUK’un 46 ve devamı maddelerine göre 2, 3 ve 4. önermeler doğrudur.

Yanıt Açıklaması: İdari yargı ha^kim ve savcılarının Danıştay üyeliğine seçilebilmeleri için birinci sınıfa ayrıldıktan sonra en az üç yıl bu görevlerde başarı ile çalışmış olmaları ve birinci sınıfa ayrılma niteliğini kaybet- memeleri gereklidir. Ayrıca Danıştay üyesi seçilebilmek için ha^kimlik ve savcılık mesleğinde on yedi yıl çalışmış olmak şarttır.

Yanıt Açıklaması: Temyiz ve itirazlarda duruşma yapılması durumu tarafların ve Danıştay ve ilgili bölge mahkemesinin kararına bağlıdır.