İdari Yargı

Yanıt Açıklaması: Kamu kudreti: İdarenin kamu yararını gerçekleştirebilmek için özel hukuk kişile- ri karşısında bu kişilerin rızaları aranmak- sızın işlemler yapabilme şeklinde sahip olduğu üstün yetki ve ayrıcalıklardır.

Yanıt Açıklaması: İptal davalarında davacının ihlal edilen bir menfaatinin, tam yargı davalarında ise ihlal edilen bir hakkının olup olmadığı bu aşamada incelenir. Ayrıca, davacının medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olup olmadığına da bakılır. Eğer davacının dava açma ehliyeti olmadığı tespit edilirse dava reddedilir.

Yanıt Açıklaması: Yargılamanın yenilenmesi, kesinleşmiş mahkeme kararlarına karşı, yargılamanın yeniden yapılmasını sağlamak amacıyla düzenlenmiş bir hukuki yoldur. Yargılanmanın yenilenmesi talebi kabul edildiği takdirde ilk karar kaldırılarak uyuşmazlık yeniden ele alınmakta ve yeni bir karar verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Özel Mal; Kamu tüzel kişilerinin hüküm ve tasarrufu altında olup, kamu yararına tahsis edilmemiş mallar.

Yanıt Açıklaması: İYUK’un 46. maddesine göre, Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin aşağıda sayılan davalar hakkında verdikleri kararlar, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştay’da, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebilir.

Yanıt Açıklaması: İdari yargıda mahkemeler dosyaların incelenmesi aşamasında sahip oldukları resen araştırma yetkisi gereğince her türlü bilgi ve belgeye taraflar ileri sürmeseler bile başvurabilirler. Böylece yargılamada hem kamu düzenine ilişkin hususlarda mahkeme sağlıklı bir sonuca ulaşabilmekte hem de hukuka uygunluk denetimi gereği gibi kapsamlı bir şekilde yürütülmektedir. Ayrıca resen araştırma ilkesi ile üstün yetkiler kullanan ve çoğu kez uyuşmazlığın çözümü için gereken bilgi ve belgelere sahip olan idare ile kişiler arasındaki eşitsizlik de giderilmiş olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Hakimlerin uyguladıkları hukuk kurallarını kendi kanılarına göre başka biçimde yorumlamaları mümkündür.

Yanıt Açıklaması: İYUK’da yer alan dava türlerinin dışında, mahalli idarelerin seçilmiş organlarının organlık sıfatlarını kaybetmelerine ilişkin istemler, İYUK’un Ek 2. maddesinde belirtilen usule göre karara bağlanmaktadır. Organlık sıfatının kaybı talebi, idari dava olarak düzenlenmemiştir. Ancak, bu usul mahalli idarelerin seçilmiş organlarının organlık sıfatlarını kaybetmelerine dair kararların yargısal niteliğini pekiştirmektedir

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: İdarenin birtakım işlemleri, ilgililerin hukuki durumlarında değişiklik yaratmazlar. Etkisiz işlemler olarak da adlandırılan bu işlemler, niyet açıklama, görüş bildirme, tavsiyede bulunma, danışma işlemleridir.

Yanıt Açıklaması: Bazı işlemlerin birden fazla kişinin ortak menfaatini de etkilemesi söz konusu olmaktadır. Örneğin düzenleyici işlemlere karşı, bu işlemlerden etkilenenlerin de birlikte dava açmaları mümkündür. Birden fazla işleme karşı tek dilekçeyle dava açılması ve birden fazla kişinin ortak dilekçeyle dava açması, aynı maddi olayın veya hukuk kuralının farklı mahkemeler tarafından farklı yorumlanmasını önleyeceği gibi, yargılama sürecini çabuklaştırması bakımından da önemlidir.

Yanıt Açıklaması: İptal davalarında verilen kararların, dava konusu işlemi, ilk yapıldığı andan itibaren hükümsüz kıldığı kabul edilmektedir. Bir başka ifadeyle idari yargı mercileri tarafından verilen iptal kararı, geçmişe etkili sonuç doğurmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İdari davalar dilekçe ile açılır. İdari yargıda yazılı yargılama usulü uygulanır ve inceleme evrak üzerinden yapılır. Mahkemelerce alınan dava dilekçeleri ilk incelemeye tabi tutulur ve bu ilk inceleme sırasında İYUK’da öngörülen sıralama esas alınarak yapılan inceleme sonucunda dilekçelerde bir eksiklik veya kanuna aykırılık varsa buna göre farklı kararlar verilir. Eksiklik ya da kanuna aykırılık bulunmayan dilekçeler, savunması alınmak üzere karşı tarafa tebliğ edilir.

Yanıt Açıklaması: Esas olarak her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılması gereklidir. Ancak, İYUK’un 5.maddesine göre, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açmak mümkündür. Birden fazla işleme karşı bir dilekçeyle dava açılabilmesi için, işlemlerin davacıyı ilgilendirmesi yeterli değildir. İşlemler arasında maddi olay ve unsurlar bakımından birlik ya da sebep-sonuç ilişkisi olmalıdır. Bu nedenle I ve II ile birden fazla işleme tek dilekçe ile dava açılabilir. İYUK birden fazla işleme karşı tek dilekçeyle dava açılmasına imka^n tanıdığı gibi; hak ve menfaatlerinde iştirak olması ve davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması koşuluyla birden fazla kişinin ortak dilekçeyle dava açabilmesine de imka^n sağlamaktadır. Bu nedenle III. madde ile birden fazla kişi ortak diekçeyle dava açabilmesi kapsamına girmektedir.

Yanıt Açıklaması: İdari yargı yerlerinin verdikleri iptal kararları kendiliğinden sonuç doğurmamaktadır. İptal kararları geçmişe etkili olduğundan yani yapıldığı andan itibaren hükümsüz kılındığından idarenin iptal kararlarını yaşama geçirmek için birtakım işlemler yapması veya eylemlerde bulunması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kanunumuzda öngörülmemesine davalının dilekçesinin eklerinin davacıya tebliğ edileceği öngörülmemesine rağmen Danıştay, işlemin dayanağı olan belgelerin davacılar tarafından incelenmesinin önem ve gereğini vurgular. İdari yargıda yazılı yargılama geçerli olsa da mahkeme gerekli görürse duruşma da yapılır. İdari yargılamada resen araştırma ilkesi geçerli olduğundan idari yargı mercileri bilgi ve belgelere doğrudan ulaşır. İdare ile kişiler arasında eşitsizlik olduğundan resen araştırma ilkesi ile bu eşitsizlik giderilir. İYUK’un 21.maddesine göre dilekçe ve savunmalarda verilemeyen belgelerin vaktinde ibraz edilmelerine imkan bulunmadığına mahkemece kanaat getirilirse kabul ve diğer tarafa tebliğ edilir.

Yanıt Açıklaması: Mahkemenin verdiği iptal kararlari, dava konusu işlemi, ilk yapıldığı andan itibaren ortadan kaldıracak şekilde sonuç doğurmasıdır, idari işlemlere karşı iptal davası açılabilmesi için davacının, fiil ehliyetine sahip olması gereklidir, iptal davalarında davalı, işlemi yapan idaredir.

Yanıt Açıklaması: İdari Yargılama Usulü Kanunu, idari yargıda verilen kararların uygulanmasını düzenlemekle yetinmemiş; ayrıca kararların uygulanmaması halini de öngörmüştür. Buna göre; Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemeleri kararlarına göre işlem tesis edilmeyen veya eylemde bulunulmayan hallerde idare aleyhine Danıştay ve ilgili idare mahkemesinde maddi ve manevi tazminat davası açılabilir.

Yanıt Açıklaması: Kanun, tarafların yapılacak tebliğlere karşı cevap süresini, tebliğ tarihinden itibaren otuz gün olarak düzenlemiştir. Bu süre, ancak haklı sebeplerin bulunması halinde, taraflardan birinin isteği üzerine görevli mahkeme kararı ile otuz günü geçmemek ve bir defaya mahsus olmak üzere uzatılabilir.

Yanıt Açıklaması: dava açma süresi