Adalet Meslek Etiği

Yanıt Açıklaması: Kapitalizmin gelişmesiyle birlikte mesleklerde de bir farklılaşma ve çeşitlenme olmuş, çok farklı meslek türleri ortaya çıkmıştır. Farklılık ve çeşitlilik, geleneksel meslek anlayışını köklü bir değişime uğratmıştır. Sanayileşme, teknolojik ilerleme, şehirleşme ve bunların sonucunda toplum yaşamının giderek daha karmaşıklaşması, meslek ile bilgi ve dolayısıyla eğitim arasında zorunlu bir bağın kurulmasını gerektirmiştir

Yanıt Açıklaması: Bentham’ın haz hakkındaki düşünceleri, beraberinde mutluluk ve fayda kavramlarını da getirir. Ona göre mutluluk, hazza erişmek ve acıdan kaçmak veya hazzın acıdan daha fazla olması demektir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Her ne kadar meslek etiği diye bir kavramın kullanılması yakın zamanlara kadar söz konusu değilse de meslek ile ahlâk arasındaki ilişkinin doğası üzerine düşünme çok daha eskilere uzanır. Modern düşünce tarihinde bu konu üzerinde belki de en fazla duran isimlerden biri ünlü Fransız sosyolog Émile Durkheim’dır.

Yanıt Açıklaması: Rawls'a göre birincil değerler, her akıl sahibi insanın, kendi hayat görüşü ne olursa olsun sahiplenmek isteyeceği değerlerdir. Bunlar, hak ve özgürlükler, iktidar ve fırsatlar, gelir ve zenginlik, öz-saygıdır. Adalet ilkeleri işte bu değerlerin bölüşümüyle ilgilenir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: BM’nin 10 Aralık 1948’de kabul ettiği BM İnsan Hakları Evrensel Bildirisi, insan haklarının uluslararası düzeyde korunmasına yönelik adımların ilki ve en önemlisidir.

Yanıt Açıklaması: Ahlâki yargılar değer bildiren yargılardır. Bu yargılarda “doğru”, “yanlış”, “iyi”, “kötü”, “-meli, -malı”, “-mak zorunda” vb. gibi değer bildiren terimler kullanılır. "Gençler büyüklerine saygı göstermelidir." yargısı bu tanıma uyar.  "Türkiye'nin başkenti Ankara'dır." ve "Su, 1 atmosfer basınçta 100 santigrat derecede kaynar." yargıları değer değil, olgu bildirirler. "Nasılsın, iyi misin?" cümlesi bir yargı değil, soru cümlesidir. "Hırsızlık, başkasına ait bir mülkü sahibinin izni olmaksızın almaktır." yargısı ise bir değer değil, bir tanım bildiren bir yargıdır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Gelişme hakkı üçüncü kuşak insan haklarının arasında yer alır. Diğer seçenekler ise ikinci kuşak insan haklarıdır.

Yanıt Açıklaması: Doğal hukuk, bir kuralın ‘’hukuk’’, yani insan tarafından boyun eğmeye değer bir düzen ilkesi olabilmesi için içermesi ya da yansıtması zorunlu ideal koşullar olarak tanımlanabilir.Stoacılar, bu ifadeleriyle imparatorun her şeyi yapmaya hakkının olmadığını, yapılan yasaların (yani ortaya çıkan pozitif hukukun) doğal hukuka aykırı olamayacağını ve dolayısıyla imparatorun yetkilerinin sınırının doğal hukuk olduğunu savunmuştur. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bilim etikçilerinin kabul ettiği diğer sorumluluk olan dış sorumluluk ise bilim insanının toplumuna karşı sahip olduğu yükümlülüklerden oluşur.

Yanıt Açıklaması: Lonca, teşkilatlanmış esnafın birliğiyle ilgili çeşitli fonksiyonların icra edildiği özel yerin adı olup teşkilatlanmış esnaf gruplarını ifade eden bir anlam da kazanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Modern ahlak felsefesinin üçüncü evresi günümüz ahlâk felsefecilerinin, dikkatlerini, özerk birey düşüncesinden toplumla ilgili ahlâk sorunlarına, ahlâkın toplumla ilişkisine çevirdiği evredir.

Yanıt Açıklaması: Ahlâk alanındaki doğruların hiçbir aracıya ge­rek duyulmaksızın, sezgilerimiz aracılığıyla kavra­nabileceğini ileriye süren etik yaklaşım sezgiciliktir. Dolayısıyla cevap “D” seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Toplum sözleşmesi denilen ve İspanya’da ortaya atılıp daha sonra Locke, Hobbes ve Rousseau gibi düşünürlerce ayrıntılı biçimde savunulan bu kuramda devlet, onu kuran insanların birlikte yaptıkları bir sözleşmenin ürünüdür.

Yanıt Açıklaması: İnsanın tasarlama, planlama, tercihte bulunma yetisine pratik akıl (ameli akıl, kılgısal us) denilmektedir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles’in pazar adaleti dediği, eşya ve hizmetlerin değiş tokuşunda geçerli adalet türü denkleştirici adalettir. Temelinde edim - karşı edim ilişkisinin yer aldığı bu adalet türünün temelinde bir eşitlik düşüncesi vardır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Meslek ahlâkı, herhangi bir meslek mensubuna birtakım ahlâki alışkanlıklar kazandırır. Bu alışkanlıklara örnek olarak şunlar gösterilebilir: iş ortamında saygınlık kazanma, iş ortamındaki güvenirlik, iş dünyasında iyi bir imaja sahip olma, meslek hayatında karşılaşılacak problemlerin çözümünde kolaylık görme, ahlâki değerlerle kalite yönetimi, stratejik planlama gibi alanların yönetilmesine de yardımcı olma, ahlâki değerlerle kurumların sosyal sorumluluklarını düzenli bir şekilde yerine getirmesini sağlama, ahlâki değerlerle haksız rekabetin engellenmesini sağlama, iş ortamında kabul görme

Yanıt Açıklaması: Meslek ile en çok karıştırılan kavramların başında iş ve çalışma gelir. Bu sebeple öncelikle bu üçü arasındaki farkları görmekte fayda var. Diğer ikisine göre daha kapsamlı olan çalışma, kısaca “insanın fiziksel çevresini değiştirmek için gerçekleştirdiği amaçlı bir çaba” şeklinde tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Türkçe’de kullandığımız ahlâk kelimesi, Arapça “hulk” veya “huluk”un çoğuludur ve seciye, tabiat, huy anlamlarına gelir. Diğer bir ifadeyle kişinin birtakım yatkınlıklarına, karakter özelliklerine işaret eder. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Uzun vâdeli düşünmeye, kalıcılığa, sürekliliğe imkân yoktur. Bu durum, mesleklerin de mevcut dönüşüme uygun hâle getirilmesini şart koşmaktadır. Nitekim bugünün iş yaşamında esneklik genel kural kabul edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Meslek ahlâkı, herhangi bir meslek mensubuna birtakım ahlâki alışkanlıklar kazandırır. Bu alışkanlıklara örnek olarak şunlar gösterilebilir: İş ortamında saygınlık kazanma, güvenirlik, iş dünyasında iyi bir imaja sahip olma, problemlerin çözümünde kolaylık, sosyal sorumluluklarını düzenli bir şekilde yerine getirmesini sağlama, ahlaki değerlerle haksız rekabetin engellenmesini sağlama, iş ortamında kabul görme. Doğru cevap B'dir.