Adalet Meslek Etiği

Yanıt Açıklaması: Bağımsızlığın korunması (hâkimlik teminatı) hâkimlerin (ve Cumhuriyet savcılarının) görevlerini bağımsız şekilde yerine getirebilmelerinin garantisidir. Bu bağlamda aşağıdaki hususlar ön plâna çıkmaktadır: •Hâkimlerin bütün özlük işleri, mahkemelerin bağımsızlığı ve hâkimlik teminatı esaslarına göre Kanunla düzenlenir.•Hâkimler ve savcılar azlolunamazlar. •Hâkimler, yaş haddi ve maluliyet hali dışın­da kendileri istemedikçe 65 yaşından önce emekliye sevk edilemezler.• Hâkimler, kadronun daraltılması veya kal­dırılması sebeplerine dayansa bile; aylık, ödenek ve diğer özlük haklarından yoksun kılınamazlar • Bir hâkim isteği dışında savcılık sınıfına nakledilemeyeceği gibi bunun tersi de söz konusu değildir.

Yanıt Açıklaması: Devlete olumsuz bir yükümlülük; özel alana girmeme, karışmama yükümlülüğü yükleyen bu haklara Jellinek “negatif statü hakları” demektedir. Doğru cevap "A" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles’e göre insan için iyi olan, ruhunun erdeme, şayet birden fazla erdem söz konusuysa bunların en iyi ve en mükemmeline uygun etkinlikler gerçekleştirmesidir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Pratik etiğin kurucularından ve bugün hâlâ önde gelen temsilcisi olan Avustralyalı ahlâk felsefecisi Peter Singer'dir.

Yanıt Açıklaması: Mobbing (psikolojik taciz) uygulanmaz ve uygulanmasına izin verilmez’ ilkesi Yargıtay Personeli Davranış İlkelerinde Eşitlik adına yapılması gereken davranış olarak geçer.

Yanıt Açıklaması: Loncalar hem mesleki hem ahlâki kurumlardır; ayrıca dini özellikleri de vardır. Mensupları, tıpkı bir ailenin üyeleri gibidir. Amaç salt kâr elde etmek değildir; çalışmak bir ödevdir. Nitekim Türkçe meslek kelimesinin etimolojik kökenine baktığımızda lonca sisteminin meslek anlayışı daha iyi anlaşılır. Meslek kelimesi Arapça “sulûk”tan gelir ve “yola veya bir yer girmek” demektir. Nitekim mesleğin bildiğimiz anlamının yan sıra “tutulan, benimsenen, tâbi olunan yol, tarik” anlamı da vardır. Bu da lonca mensuplarının, mesleklerini sadece ekonomik bir etkinlik olarak görmedikleri anlamına gelir. Meslek, dini ve ahlâki bir amaç etrafında bir araya gelen bir tür kardeşlik örgütü kabul edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C'dir. Diğer seçenekler arabuluculuk ve uzlaştırıcılık mesleğine ilişkin etik kurallar arasındadır.

Yanıt Açıklaması: Personelin görevini ifa ederken eylemleri sonucunda kendisinin ve yakın ailesinin ticari ve mali çıkarlarının etkileneceği durumlarda bağımsız ve tarafsız işlem yapmasının zedeleneceği yahut zedelendiği görüntüsünün ortaya çıkabileceği durumlar çıkar çatışması durumlarıdır .

Yanıt Açıklaması: 5176 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilemeyecek yargı mensupları, hâkim ve Cumhuriyet savcılarıdır. Adalet Bakanlığına bağlı olarak çalışan personel, Kanun kapsamındadır. 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 5176 sayılı Kanunda yapılan değişiklik sebebiyle, Cumhurbaşkanı Yardımcıları da 5176 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilmeyecektir.

Yanıt Açıklaması: Adalet kişilerin temel haklarının korunması talebi ve mevcut koşullarda gereklerinin, sürekli olarak, ülkeler ve dünya düzeyinde gerçekleştirilmesi talebidir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Konseyinin 1997 ve 1998 yıllarında organize ettiği toplantılar sonunda kabul ve ilan edilen yirmi sekiz maddelik uluslararası metin Hâkimlerin Statüsüne İlişkin Avrupa Şartı'dır.

Yanıt Açıklaması: Tarafsızlık; yan tutmamak, uyuşmazlığın taraflarından birini yek diğerinden ayırmamak veya kayırmamak anlamına gelir.

Yanıt Açıklaması: Bir devletin hukuk devleti olabilmesi, onun insan hak ve özgürlüklerini esas almasıyla ve hukuk aracılığıyla korumasıyla mümkündür. Bu bağlamda bir hukuk devletinin biçimsel ve maddi (içerik) unsurları bulunmaktadır. Her iki unsur da devlet iktidarının bireylerin hak ve özgürlükleri lehine sınırlanmasının araçlarıdır. Biçimsel unsurlar; devlet iktidarının sınırlarını belirleyen ve insan hak ve özgürlüklerini güvence altına alan bir üstün yasa, anayasa; devlet iktidarının farklı organlar arasında paylaştırılmasını öngören kuvvetler ayrılığı ilkesi; devletin bütün faaliyetlerinin hukuka uygun olması yani hukuki güvenlik ilkesi ve devletin bütün faaliyetlerinin yargısal denetime tabi olmasıdır. Hukuk devletinin maddi unsuru ise özgürlük ve insan onuru yani insan hak ve özgürlükleridir.

Yanıt Açıklaması: İlgili Kanunun 3. Maddesinde, “Kurulun görevleri” başlığı altında, Kurulun; kamu görevlilerinin görevlerini yürütürken uymaları gereken etik davranış ilkelerini hazırlayacağı yönetmeliklerle belirleme, etik davranış ilkelerinin ihlâl edildiği iddiasıyla re’sen (kendiliğinden) veya yapılacak başvurular üzerine gerekli inceleme ve araştırmayı yapma, bu araştırma sonucunu ilgili makamlara bildirme, kamuda etik kültürünü yerleştirmek üzere çalışmalar yapma veya yaptırma ve bu konuda yapılacak çalışmalara destek olma, görevinde olduğu belirtilmiştir. Kurulun, görevleri arasında belirtilenler hususlarda ayrıca yetki sahibi de olduğu yine ilgili hükümde yer almıştır.

Yanıt Açıklaması: Sır saklama mesleğe yaraşırlık ilkesini kapsamaktadır. Silahların eşitliği ilkesi, yargılamanın taraflarının aynı haklara, aynı ölçüde sahip olmaları anlamına gelir. Tarafların silahları, burada ister hukuk ister ceza yargısından bahsedilsin, adil yargılanma hakkına uygun şekilde eşit olmalıdır. Kastedilen; bilgilenme hakkı bakımından, açıklama ve ispat hakkı bakımından, hakkaniyete uygun yargılama bakımından ve nihayet gerekçeli karar verme yükümlülüğü bakımından eşitliktir.

Yanıt Açıklaması: Modern düşünce tarihinde bu konu üzerinde belki de en fazla duran isimlerden biri ünlü Fransız sosyolog Émile Durkheim’dır. Özellikle Meslek Ahlâkı isimli kitabı, modern toplumlarda mesleklerin görmesi gereken işlevleri izah eden, meslek ile ahlâk arasında kopmaz bir bağ olduğunu gözler önüne seren en önemli eserlerden biridir.

Yanıt Açıklaması: Çeşitli anlamlar arasında özellikle “dengede olmak” adaletin ne olduğunu gösteren en iyi açıklamadır. Nitekim hemen hemen her kültürde adaletin “terazi” imgesiyle gösterilmesi, bu denge durumunu ifade eder. Bu bağlamda bir şeyin teraziye konulup ne eksik ne de fazla tartılması adaleti anlatır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Yetkili makamlara bildirim ilkesinin ihlâli, ‘’kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerektiren bir suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrenip de yetkili makamlara bildirimde bulunmayı ihmal eden veya bu hususta gecikme gösteren kamu görevlisi’’ bakımından Türk Ceza Kanununun 279. maddesi anlamında, aynı zamanda suç oluşturabilir.

Yanıt Açıklaması: Ahlak önermelerinin olgusal olmadığı için anlamsız olduğunu ve sadece konuşmacının duygularını ifade ettiğini, ahlaki olduğu söylenilen şeyin, kendisini hiçbir şekilde tanımlamadığını, dolayısıyla nesnel özellikleri değil öznel duyguları gösterdiğini ileriye süren meta-etik teori duyguculuktur. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Faydacı etik, normatif etik teorilerinden biridir.