Adalet Meslek Etiği

Yanıt Açıklaması: 1789 Fransız İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirisi kişi hakları doktrinin Avrupa Kıtasında resmen kabul ve ilan edilmesinin belgesidir. Doğru cevap "C" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Durkheim’ın ekonomik yaşamı düzeltmede çare beklediği kurum, geleneksel toplumların hemen hemen hepsinde görülen lonca teşkilatıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1789 Fransız İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirisi kişi hakları doktrinin Avrupa Kıtasında resmen kabul ve ilan edilmesinin belgesidir. Fransız devrimi sonucu ilan edilen Bildiri, berrak akıcı bir dille yazılmıştır, evrenseldir ve o dönemde Fransızca İngilizce ‘den daha yaygındır. 17 maddeden oluşur.

Yanıt Açıklaması: Kamu görevlisinin, kamu hizmetini yerine getirmesi sebebiyle hizmetin muhatabı ya da başkalarından hediye alması yine hizmet sebebiyle menfaat ilişkinin tarafı olması etik davranış ilkelerine aykırıdır. Buna göre doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ahlâk kavramı, bir düzen kavramıdır; ilke kavramı değildir. Ahlâk kavramı, içeriği doğrultusunda değişebilir; ama ahlâka duyulan talep sabit kalır. Geçerlilik taleplerinin içeriği ya da uygulanma biçimi eskiyebilir, çağdışı kalabilir ama bu, günün birinde artık hiçbir ahlâki geçerlilik talebinin kalmayacağı anlamına gelmez; zorunluluk taleplerinin yerini yine hiçbir şekilde “ebedi” olmayan, tersine pratikte sürekli sorgulanabilir, eleştirilebilir, değiştirilebilir olmaları gereken yeni, “çağdaş” olarak kabul edilen normlar alır. Ahlâk kavramı, kısmen doğal olarak oluşan, kısmen uzlaşımla belirlenmiş, kısmen de gelenekle aktarılmış karşılıklı kabullenme süreçlerinin sonucunda ortaya çıkan tüm düzen ve anlam yapılarını (kural sistemlerini) kapsar; bunlar maddi norm ve değer anlayışlarından ve tasarımlarından oluşan bir katalog şeklinde, bir yandan topluluğun gereksinimlerini nasıl karşılayacağını söyleyen kuralları düzenlerken, öte yandan bu kuralların bağlayıcı (ödev) olduğunu kabul eden topluluğun özgürlüğe yaklaşımı hakkında bilgi verir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Barış etiği aslında, temel ilkesi adalet olan bir siyasal etiktir. Dünya üzerinde yaşayan tüm bir insanlığın barış içerisinde yaşamasını mümkün kılacak evrensel geçerliliği olan dayanışmacı bir adalet anlayışının hayata geçirilmesini amaçlayan bu tür bir siyasal etiğe duyulan ihtiyaçtan kaynaklanır

Yanıt Açıklaması: Hâkimlerden farklı olarak Cumhuriyet savcıları, yürütme içinde olup kamu adına hareket etmektedirler. Ancak, bu durum dahi savcıların görevlerini yerine getirirken bağımsız hareket edemeyecekleri anlamına gelmemektedir. Hâkim, yargısal görevlerini yerine getirirken tek başına karar vermek zorunda olduğu hususlarda diğer yargıçlardan bağımsızdır. Hâkimin, ağır ceza, istinaf veya Yargıtay gibi bir toplu mahkemede görev yaptığını varsayalım. Hâkimin inceleme sonucu ulaştığı kanaat çoğunluk görüşünden farklı ise hâkim bu çoğunluğun kararına uymak zorunda değildir. Gerekirse kendi kanaatini yazacağı bir karşı oy ile bildirebilir. Hâkim (ve Cumhuriyet savcısı), genelde toplumdan, özelde ise karar vermek zorunda olduğu ihtilâfın taraflarından bağımsızdır. Öyle ki Hâkim, kamuoyu tepkisini yatıştırmak, eleştirilerin önüne geçmek veya uygunsuz çıkarları gerçekleştirmek üzere hukuktan sapmaz. Hâkim, yasama ve yürütme erkleriyle uygunsuz ilişkilerden ve bu organların etkisinden uzakta kalmalı; aynı zamanda, makul bir kişinin gözünde, bu türden ilişki ve etkilerden uzak olduğunu göstermelidir.

Yanıt Açıklaması: Hukuk Önünde Eşitlik Bu ilke hukuk devleti ilkesinin genel ilkelerindendir ve herkesin yasalar karşısında eşit olmasını ve mahkemelerde eşit muamele görmesi hakkını düzenler.

Yanıt Açıklaması: Yönetmeliğin EK-2 metninde ise, Kurulun yetki alanına giren en az genel müdür, eşiti ve üstü kamu görevlileri, şu şekilde sayılmıştır: Cumhurbaşkanlığı ve Bakanlıklarda : Bakan Yardımcısı, Genel Müdür, Teftiş Kurulu Başkanı, Kurul Başkanı (Ek göstergesi 6400 ve üzerinde olanlar), Valiler, Kaymakamlar, Büyükelçiler, Daimî Temsilciler. Müsteşarlar yönetmelikte  Cumhurbaşkanlığı ve Bakanlıklara bağlı-ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşlarda çalışanlar arasında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Aleni yargılama, adil yargılanma hakkının korunması için gerekli olan usuli gereklilikler arasında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Denkleştirici adalet, Aristoteles’in pazar adaleti dediği, eşya ve hizmetlerin değiş tokuşunda geçerli adalettir. Temelinde edim - karşı edim ilişkisinin yer aldığı bu adalet türünün temelinde bir eşitlik düşüncesi vardır. Herkese eşit olanın verilmesi ilkesine dayanan denkleştirici adalet, bu anlamda aritmetik eşitliği kabul eder. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yargı organlarında görülmekte olan veya yargı organlarınca karara bağlanmış bulunan uyuşmazlıklar hakkında Kurula veya yetkili disiplin kurullarına başvuru yapılamaz. İnceleme sırasında yargı yoluna gidildiği anlaşılan başvuruların işlemi durdurulur (Kanun m. 4/III ve IV, Yönetmelik m. 31/III).

Yanıt Açıklaması: Mal bildiriminde bulunma ilkesinin ihlâli yalnızca bir etik ihlal olmayıp ; 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu hükümleri uyarınca suç da teşkil eder.

Yanıt Açıklaması: Avukatların mahkemelere çıkarken resmî kılığa uygun giyinmeme (duruşmaya cübbesiz girme) Kınama cezası almasına sebep olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Seçme ve seçilme hakkı; yaşam hakkı ve kişi dokunulmazlığı, kişi özgürlüğü ve güvenliği, düşünce ve düşünceyi açıklama özgürlüğü, mülkiyet hakkı, eşitlik hakkı gibi bir takım haklarla beraber Birinci Kuşak Haklar (Klasik Haklar) arasında yer alır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Soruda verilen bilgide belirtilen amaçların hayatta yeknesak bir karşılığının bulunmamaktadır. Bir taraf için adil olan diğer taraf için olmayabilir, gerçeklik algısı ise kişiden kişiye değişebileceği gibi, teknolojik bir gelişme dahi somut bir yargılamanın seyrini veya sonucunu etkileyebilir. Bu yüzden yargılama hukukuna ilişkin pozitif düzenlemelerimiz (Ceza Muhakemesi Kanunu veya Hukuk Muhakemeleri Kanunu) objektif olarak mahkemenin, hâkimlerin, Cumhuriyet savcılarının, avukatların ve nihayet tarafların uyacağı bir takım objektif ve şeklî kurallar ortaya koyar. Bu kurallar sayesinde yargısal hatalar en aza indirilmeye ve nihayetinde mahkeme tarafından ulaşılan sonucun, somut yaşam olayına (maddi gerçeğe) uygunluğu sağlanmaya çalışılır. Ne var ki bir maddi hukuk kuralı hangi sonucu öngörürse öngörsün, bir usul (yargılama) hukuku kuralı hangi işlemde bulunmaya yönlendirirse yönlendirsin, bu kuralların nasıl uygulandığı, kurallar ile öngörülen amaca ulaşılıp ulaşılamadığı, yargılama faaliyetinde görev yapan kişilerin vicdanına ve ahlâkına, hatta insafına bağlıdır. Olası sonuçlar açıktır: Etik ilkelerin bilincindeki hâkimlerin, Cumhuriyet savcılarının, avukatların, noterlerin, bilirkişilerin olduğu bir yapıda, mesele, pozitif hukuk metinlerinin somut yaşam olayına uygulanmasından ibarettir.

Yanıt Açıklaması: Cumhur­başkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanlar, Türk Si­lahlı Kuvvetleri, yargı mensupları ve üniversiteler hakkında bu kanun hükümleri uygulanmaz. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Her ne kadar Sokrates ve Platon’un eserlerinde ahlâki meselelere rastlansa da ayrı bir felsefe dalı olarak etik ilk olarak Aristoteles’te karşımıza çıkar.

Yanıt Açıklaması: Bir Ahlâki Kontrol Sistemi Olarak Meslek Her ne kadar meslek etiği diye bir kavramın kullanılması yakın zamanlara kadar söz konusu değilse de meslek ile ahlâk arasındaki ilişkinin doğası üzerine düşünme çok daha eskilere uzanır. Modern düşünce tarihinde bu konu üzerinde belki de en fazla duran isimlerden biri ünlü Fransız sosyolog Émile Durkheim’dır. Özellikle Meslek Ahlâkı isimli kitabı, modern toplumlarda mesleklerin görmesi gereken işlevleri izah eden, meslek ile ahlâk arasında kopmaz bir bağ olduğunu gözler önüne seren en önemli eserlerden biridir.

Yanıt Açıklaması: Aslî pozitif metin, bizzat avukatların meslek örgütü olan Türkiye Barolar Birliği tarafından kaleme alınan Avukatlık Meslek Kurallarıdır. Bu kurallar sayesinde, mesleğin düzen ve geleneklerinin korunması, yasaların avukatlara tanıdığı hakların gerçekleşmesi ve yüklediği görevlerin tam ve şerefli bir şekilde yerine getirmesi amaçlanmıştır.