Adalet Meslek Etiği

Yanıt Açıklaması: Hammerg'in söylediği gibi gerçekte her birimiz hem etnisite, milliyet ya da inanç bakımından hem de yerel köklerimiz, toplumsal cinsiyetimiz, cinsel yönelimimiz, dilimiz, eğitimimiz, toplumsal sınıfımız, politik görüşümüz, yaşımız gibi ayırt edici özellikleri olan çok sayıda farklı kategoriye aidiz. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Liberal siyaset teorisine göre liberalizmin çözmesi gereken temel sorun, siyasi iktidarın, her bireye eşit muamele etmesini sağlayacak ve onlara herhangi bir özel iyi anlayışını zorla kabul ettirmesini engelleyecek kurallar bütününü belirlemektir. Liberalizmin temel değeri tarafsızlıktır ve bu görüşün tutarlı olabilmesi için, liberal bir toplumu tanımlayacak kuralların, o toplumdaki farklı iyi anlayışları karşısında tarafsız bir konumdan hareketle kararlaştırıldığını göstermesi gerekir. Bu doğrultuda doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Dayanışma hakları olarak da bilinen haklar üçüncü kuşak haklardır. Buna göre doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Gün geçmiyor ki yeni bir meslek türü ortaya çıkmasın. Yeni meslekler ortaya çıktıkça meslek yaşamında hem nicel hem de nitel değişimler oluyor; meslekler gittikçe daha teknikleşiyor ve karmaşıklaşıyor. İçinde yaşadığımız dönem, artık “uzmanlaşma” veya “uzmanlık” çağı olarak isimlendiriliyor. Her işin bir uzmanı var. Bugün bir kişinin diplomasız iş bulması neredeyse imkânsız. Hatta diploma bile yeterli olmayabiliyor. Nitekim sık sık diplomalı işsizlerden bahsediliyor.

Yanıt Açıklaması: Sosyal ve ekonomik haklar da denilen ikinci kuşak haklar; ağır hayat şartları, yoksulluk ve insani olmayan çalışma koşulları nedeniyle insanların çoğunluğunun birinci kuşak haklardan yararlanamamaları sonucu talep edilmeye başlanmıştır. Bu haklar, Çalışma hakkı Sendika kurma hakkı Grev ve toplu sözleşme yapma hakkı Dinlenme hakkı Sosyal güvenlik hakkı Parasız eğitim hakkı Sağlık hakkı Konut hakkı Beslenme hakkı Korunmaya muhtaç kişilerin korunması hakkı………. olarak sıralanabilir

Yanıt Açıklaması: Özgün durumdaki kişiler, toplumdaki konumları, sınıf ve statüleri, doğal özellikleri ve kabiliyetleri, fiziki ve zihni üstünlüklerine dair bilgi sahibi değildir. Ayrıca hayatta neyi değerli bulduklarına dair sahip oldukları ahlâk anlayışlarından ve psikolojik eğilimlerinden de habersizdirler. Dolayısıyla adalet ilkeleri bir çeşit cehalet peçesi (veil of ignorance) altında kabul edilecektir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1789 Fransız İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirisi kişi hakları doktrinin Avrupa Kıtasında resmen kabul ve ilan edilmesinin belgesidir.

Yanıt Açıklaması: Yönetim kurulu başkanı kime karşı sorumludur? Bu soruya verilen ilk cevap, hissedarlardır. Hissedarlar anonim şirkete para yatırmış ve yatırdıkları bu para karşılığında kâr etmeyi bekleyen kişilerdir. Bu durumda yönetim kurulu başkanının ödevi şirketin mümkün olan en fazla kârı elde etmesini sağlamaktır.

Yanıt Açıklaması: Felsefeciler “Doğru eylem nedir?”, “Kişi nasıl doğru eylemde bulunabilir?”, “İyi nedir?”, “Kişi nasıl iyi olur?” vb. sorular sormuşlardır. Bu tür sorular ise artık ahlâk alanında değil de ahlâk felsefesi alanında olduğumuzu, yani etik sorgulamaya başladığımızı gösterir. bir yörede neyin iyi görüldüğü ise oraya has yerel bir ahlak ile ilgilidir. Bunun da ahlak felsefesi, yani ahlaki değerlerin felsefi bir soruşturması olan etik ile bir ilişkisi yoktur. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Geç moderniteyi yaşayan günümüzün sanayi sonrası toplumlarında ise bu değişim zirveye ulaşmış, meslek yaşamında doğurduğu sonuçlar daha da perçinlenmiştir. Yaşamın hemen hemen her alanında hızlı bir dönüşüm yaşanmaktadır. “Hız”, içinde yaşadığımız toplumların belki en belirgin vasfıdır. Uzun vâdeli düşünmeye, kalıcılığa, sürekliliğe imkân yoktur. Bu durum, mesleklerin de mevcut dönüşüme uygun hâle getirilmesini şart koşmaktadır. Nitekim bugünün iş yaşamında esneklik genel kural kabul edilmektedir. Neredeyse bütün meslekler esneklik düşüncesini benimsemiştir.

Yanıt Açıklaması: Bir insan hakkının “hak” sayılabilmesi için anayasada, kanunlarda yer alması; o kanunun ya da anayasanın yürürlükte olması aranmamasıdır.

Yanıt Açıklaması: Bir insan hakkına sahip olmak için, insan olarak doğmuş olmak yeterlidir. Kişinin iyi olması, kötü olması, yurttaş olması, yabancı olması, suçlu olması, dürüst olması gibi kimi sıfatları önem taşımadığı gibi, cinsiyeti, cinsel yönelimi, dini inancı, siyasi görüşü, ekonomik durumu yahut engelli olup olmaması gibi özellikleri de önem taşımaz.

Yanıt Açıklaması: Adalet ilkeleri, ihtiyaç, mütekâbiliyet, hak ediş ve eşitlik ilkesidir.

Yanıt Açıklaması: İnsan hakları dendiğinde akla gelen hak ve özgürlüklerden pek çoğu başka kavramlarla hukuk düzeninde yerini almıştır. Bunlardan kavramlardan bazıları temel haklar, kişi özgürlükleri, kamu özgürlükleri, yurttaş haklarıdır. Dikkat edilirse bu kavramların hepsi de sınırlı bir içeriğe göndermede bulunur. İnsan hakları kavramı ise doğrudan hakların ve özgürlüklerin hem sahiplerini hem de muhataplarını ifade eder. İnsan hakları kavramı, yürürlükteki hukuk tarafından tanınmış olsun olmasın, ayrım gözetmeksizin tüm insanların sahip olması gerekli sayılan bütün hak ve özgürlükleri ifade eder, pozitif hukukun dışında ve üstünde bir anlam taşır. Yalnız “olan”ı değil, olması gerekeni de içine alır. Öyle ki kamu otoritelerince reddedilen bazı hak kategorileri bile “insan hakları” kavramının çerçevesinden sürülüp çıkartılmış sayılmazlar. Böylece belirli bir siyasal coğrafya ve tarihsel dönemdeki bir rejim veya otorite reddetse ya da tanımazlıktan gelse bile, insan hakları kavramı bunlara aşkınlığını, yani zamanı ve kültürel mekanı aşan evrenselliğini korumuş olur.

Yanıt Açıklaması: Sezgisel değerler, Max Scheler’de değerler hiyerarşisinde yer almaz.

Yanıt Açıklaması: Adaletle ilgili görüşlerini 1974 tarihli Anarchy, State and Utopia adlı eserinde ortaya koyan Robert Nozick (1938-2002), Rawls’a oranla liberal düşüncenin iki zıt ucundan birini temsil eder.

Yanıt Açıklaması: Kürtaj, ötanazi, bitkisel yaşam, genetik müdahale, insan üzerinde deney gibi başlıklar tıp etiğinin sorunlarıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Meslek ahlâkı (etiği), “mesleki eylemin ne zaman ve hangi koşullarda haklı , doğru ve yerinde olduğu ile ilgili ilke ve kuralları ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Eylem, bir ilke, norm, inanç, değere vb. bağlı, istençli (iradi) davranıştır (Özlem, 2015: 18). Doğru cevap "C" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İnsanlar arasında ki eşitlik fikri ise Stoacılar tarafından öne çıkartılmıştır. Stoacılar daha sonra Aydınlanma döneminde çok önem kazanacak akla vurgu yaparak, insanların eşit olduklarını çünkü akla sahip olduklarını söylemiştir.