Adalet Meslek Etiği

Yanıt Açıklaması: Kant’a göre yeryüzünde kendi başına, mutlak ve koşulsuz olarak iyi olan tek bir şey vardır, o da ‘iyi niyet’tir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal ve ekonomik haklar da denilen haklar ikinci kuşak haklardır. Buna göre doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal adalet, bir toplumdaki kaynakların, ürünlerin ve yükümlülüklerin dağıtımını düzenler. Ücretlerin adil olması, iskân, sağlık, eğitim ve refah gibi sosyal konularla ilgilenir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sendika kurma hakkı ilk kez hangi ikinci kuşak haklar kapsamında ortaya çıkmıştır. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Toplum sözleşmesi kuramı Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi ile Amerika kıtasındaki anayasacılık faaliyetlerini etkilemiştir.

Yanıt Açıklaması: Bütün bu olup bitenlerin yanısıra gündelik konuşmalarımızda “meslek ahlâkı” ve “meslek etiği” terimleri daha sık geçiyor. Pek çok meslek grubu, kendine özgü ahlâki davranış standartları, etik kodlar oluşturuyor ve ilân ediyor.

Yanıt Açıklaması: Kant’a göre her insan saygıyı hak eder.

Yanıt Açıklaması: Magna Carta aslında halka belirli özgürlük tanıyan bir belge olmaktan çok, kralın otoritesini belli ölçüde sınırlandıran ve feodal beylerin bazı haklarını güvence altına alan bir Feodal Berat’tır.

Yanıt Açıklaması: “Bana yalan söylemeyeceğine söz ver!”, “Bana sadık kalacağına yemin et!”, “Görevini yap ve işini düzenli bir şekilde yürüt!”, “Yaşlılara daha saygılı davranman gerekir!”, “Başım sıkıştığında yardım et!” gibi ifadeler ahlaki buyruklara örnektir.

Yanıt Açıklaması: Özellikle iktidarların keyfi tutumlarını sınırlandırmanın yollarını arayan düşünürler “direnme hakkı” öğretisini geliştirirken yöneticinin hukukla bağlı olduğu fikrini geliştirmişlerdir ki bu düşünce daha sonra ortaya çıkacak olan hukuk devleti ilkesinin kaynağıdır.Buna göre bir yönetici, yaptığı yasayla bağlı olduğu gibi yaptığı yasa adalete aykırıysa üstün yasaya doğal hukuka uygun davranmak zorundadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Üçüncü Kuşak Haklar (Dayanışma Hakları) , Çevre hakkı , İnsanlığın ortak malvarlığına saygı hakkı , Gelişme hakkı , Barış hakkı olarak sıralanabilir. Birinci Kuşak Haklar (Klasik Haklar) , Yaşam hakkı ve kişi dokunulmazlığı , Kişi özgürlüğü ve güvenliği , Düşünce ve düşünceyi açıklama özgürlüğü , İnanç ve ibadet özgürlüğü , Konut dokunulmazlığı , Mülkiyet hakkı , Eşitlik hakkı , Seçme ve seçilme hakkı , Kamu hizmetlerine girme hakkı , Tarafsız bir yargıç önünde yargılanma hakkı, başka bir deyimle adil yargılanma hakkı olarak sıralanabilir. Sosyal ve ekonomik haklar da denilen ikinci kuşak haklar; ağır hayat şartları, yoksulluk ve insani olmayan çalışma koşulları nedeniyle insanların çoğunluğunun birinci kuşak haklardan yararlanamamaları sonucu talep edilmeye başlanmıştır.İkinci kuşak haklar; Çalışma hakkı , Sendika kurma hakkı , Grev ve toplu sözleşme yapma hakkı , Dinlenme hakkı , Sosyal güvenlik hakkı , Parasız eğitim hakkı , Sağlık hakkı , Konut hakkı , Beslenme hakkı , Korunmaya muhtaç kişilerin korunması hakkı olarak sıralanabilir.

Yanıt Açıklaması: İş etiğinin konusu, işletmelerin mal ve hizmet üretirken gerek örgüt gerekse kişi düzeyinde uyması gereken davranış standartlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Ahlâk kavramı, kısmen doğal olarak oluşan, kısmen uzlaşımla belirlenmiş, kısmen de gelenekle aktarılmış karşılıklı kabullenme süreçlerinin sonucunda ortaya çıkan tüm düzen ve anlam yapılarını (kural sistemlerini) kapsar; bunlar maddi norm ve değer anlayışlarından ve tasarımlarından oluşan bir katalog şeklinde, bir yandan topluluğun gereksinimlerini nasıl karşılayacağını söyleyen kuralları düzenlerken, öte yandan bu kuralların bağlayıcı (ödev) olduğunu kabul eden topluluğun özgürlüğe yaklaşımı hakkında bilgi verir. • Ahlâk kavramı, bir düzen kavramıdır; ilke kavramı değildir. Düzen kavramları (örneğin devlet, bilgi, sanat) çeşitli ampirik verilerle bir açıdan bir anlam bütünü oluşturur. Böylelikle “devlet” kavramı, bir toplumun ilişkiler ağını düzenleyen hukuksal, siyasal, ekonomik ilişkilerin modeli olarak görülebilir. “Bilgi”, bilimsel araştırma ve entelektüel faaliyetler aracılığıyla hedeflenen sonuçların modeli olabilir. “Sanat”, hayal gücü ve yaratıcılık aracılığıyla oluşturulan ürünlerin modeli olarak tanımlanabilir. • Ahlâk kavramı, içeriği doğrultusunda değişebilir; ama ahlâka duyulan talep sabit kalır. Geçerlilik taleplerinin içeriği ya da uygulanma biçimi eskiyebilir, çağdışı kalabilir ama bu, günün birinde artık hiçbir ahlâki geçerlilik talebinin kalmayacağı anlamına gelmez; zorunluluk taleplerinin yerini yine hiçbir şekilde “ebedi” olmayan, tersine pratikte sürekli sorgulanabilir, eleştirilebilir, değiştirilebilir olmaları gereken yeni, “çağdaş” olarak kabul edilen normlar alır. Kurallar, eylem topluluğunun çoğunluğu tarafından benimsenip onlara uyulduğu sürece geçerlidir. Dolayısıyla kurallar bir özgürlük ediminin ürünüdür ve bu şekilde onaylandıkları sürece anlamlıdır.

Yanıt Açıklaması: Erdem etiğini, diğer etik teorilerinden ayıran nokta; erdeme merkezi bir yer vermesi ve eylemi değil, kişinin kendisini, daha doğru bir ifadeyle karakterini değerlendirmeyi, çözümlemelerinin temeline koymasıdır. Bu nedenle cevap “A” seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Meslek ahlâkı, herhangi bir meslek mensubuna birtakım ahlâki alışkanlıklar kazandırır. Bu alışkanlıklara örnek olarak şunlar gösterilebilir: iş ortamında saygınlık kazanma, iş ortamındaki güvenirlik, iş dünyasında iyi bir imaja sahip olma, meslek hayatında karşılaşılacak problemlerin çözümünde kolaylık görme, ahlâki değerlerle kalite yönetimi, stratejik planlama gibi alanların yönetilmesine de yardımcı olma, ahlâki değerlerle kurumların sosyal sorumluluklarını düzenli bir şekilde yerine getirmesini sağlama, ahlâki değerlerle haksız rekabetin engellenmesini sağlama iş ortamında kabul görme gibi. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Prosedürel adaletin, bireyin özgürlüğüne önem verdiği, bu özgürlükten sosyal adalet veya herhangi başka bir değer lehine feragat edilemeyeceğini kabul ettiği söylenebilir. Dolayısıyla burada adalet, ‘özgürlük’ değeri üzerinde temellendirilmiştir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İnsan hakları tarihi açısından ortaçağı önemli kılan hususlardan birisi, daha sonra yapılacak olan insan hakları sözleşmelerine esas olan özgürlüklerin kazanılması, en azından talep edilmesi olmuştur. Bunlar içinde en bilineni Magna Carta‘dır. Magna Carta esasında soylulara ayrıcalık tanıyan bir berattır ancak keyfi tutuklamanın önlenmesi, seyahat özgürlüğü gibi hakları içermektedir. Tarihsel önemi belgesel öneminden büyüktür. Manga Carta ve benzeri diğer beratlar, belli sınıflara ayrıcalık tanısa da merkezi iktidarın sınırlandırılması yönünde tarihsel duraklardır.

Yanıt Açıklaması: Konut hakkı, ikinci kuşak haklar arasında yer almaktadır. Buna göre doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Komüniteryan eleştirinin büyük bir bölümü, liberalizmin kişisel özgürlüğe fazla önem verip toplumsal sorumluluğu göz ardı eden ahlâki bireyciliğine yöneliktir. Komüniteryan eleştiriye göre liberalizm, özerklik ve bağımsızlık üzerine odaklanır; karşılıklılık, liyakat ve dayanışma kavramlarını pek önemsemez. Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Durkheim’a göre ahlaki kontrol insan yaşamı için vazgeçilmezdir.