Deprem ve Deprem Güvenliği

Yanıt Açıklaması: III. Aşama çalışmaları:  Ham Verinin Toplanması ve Veri Tabanının Oluşturulması ve Coğrafi Bilgi Sistemi uygulamaları şeklinde belirlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kırılganlık, bireyin, topluluğun veya sistemlerin tehlikelerin etkilerine duyarlılığını, hassasiyetini arttıran fiziksel, sosyal, ekonomik veya çevresel faktörlerdir.

Yanıt Açıklaması: En genel anlamda dirençlilik; bir topluluğun ve sistemin sosyolojik, psikolojik ve fiziksel kapasitesi ile, afetlerin ve acil durumların üstesinden gelebilme, en az zararla atlatabilme ve denge durumuna tekrar ulaşabilme yeteneğidir.

Yanıt Açıklaması: • Hayat kurtarmak, • Kesintiye uğrayan hayatı ve faaliyetleri en kısa sürede normale döndürmek, • Müdahale çalışmalarını hızlı ve etkin bir şekilde gerçekleştirmek, • Halk sağlığını korumak ve sürdürmek, • Mülkiyet, çevre ve kültürel mirası korumak, • Ekonomik ve sosyal kayıpları azaltmak, • İkincil afetleri önlemek ya da etkilerini azaltmak, • Kaynakların etkin kullanımını sağlamaktır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Denetimli yapılanma afet riskini azaltacak etmenler arasındadır.

Yanıt Açıklaması: Akpınar Fayı Doğu Anadolu Deprem Bölgesinde, diğerleri Güney Anadolu Deprem Bölgesinde yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: CBS ( Coğrafi Bilgi Sistemi), yeryüzünde mevcut olan her türlü bilgiyi toplamaya, depolamaya ve analiz yapmaya yarayan bilgisayar tabanlı bir sistemdir. Gelişen teknolojik imkanlar ve bilimsel yöntemlere paralel olarak veri toplama, analiz etme ve yorumlama çalışmaları kolaylaşmıştır. Ancak bu gelişim süreci toplanan verilerin depolama ve yorumlama sorunlarını da beraberinde getirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Genellikle salonun köşede olduğu binalarda, bina sahibinin salon tavanında sarkan kiriş istememesi ve mimarın bu doğrultuda yaptığı tasarım nedeniyle köşe kolon problemi oluşmaktadır. Köşe kolon problemi; deprem yüklerinin diğer kolonlara aktarımının zorlaşmasına, binanın bu bölgesinin esnek davranmasına, yatay yüklerin etkisiyle köşe kolon uçlarının zarar görmesine neden olmaktadır. Düşey yükler altında ya da deprem yüklerinin etkisiyle köşe kolonların hasar görmesi tüm taşıyıcı sistemi etkileyecektir. Şekil 3.32’de köşe kolon problemi, doğru ve yanlış tasarımlarla birlikte verilmiştir. Köşe kolon problemi sadece düşey yükler altında bile binanın yıkılmasına neden olabilmektedir. 2004 yılında Konya’da yıkılan Zümrüt apartmanında da köşe kolon problemi olduğu bilinmektedir (Şekil 3.33). Bu yapısal kusurun varlığı durumunda taşıyıcı sistemde kolonlar yerine perde duvarlar tercih edilmeli, köşe kolon ve ona bağlanan kirişler sık etriye ile sarılmalıdır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Tektonik istatistik matriksi haricindeki tüm bölümler, mikrobölgeleme etüt raporunda bulunmalıdır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tehlike analizleri, tehlikelerin belirlenmesi, her tehlikenin kendisine ait özelliklerinin belirlenmesi, beklenen etki alanlarının belirlenmesi,  öncelikli risklerin belirlenmesi, senaryoların oluşturulması ve uygulanması,  toplum profilinin çıkarılması çalışmalarını kapsar.

Yanıt Açıklaması: Araçların cinslerine ve amaçlarına göre bölgeye giriş zamanları düzenlenmelidir. Bireysel yardım araçları, onarım için malzeme taşıyan araçlar, onarım araçları ve medyaya ait araçların bölgeye girişleri gece saatleri ile sınırlandırılıp, polis, itfaiye, ambulans, enkaz kaldırma araçları, tüketim malzemesi taşıyan büyük araçlar hem gündüz hem gece açık olan yolları kullanabilirler.

Yanıt Açıklaması: U¨lkemiz açısından incelendiğinde en önemli, doğal afetlerden birinin deprem olduğu bu bölümün “Afetin Türleri ve Nedenleri” başlığı altında detaylı olarak verilmişti. Türkiye, aktif fay zonları içerisinde bulunan ve her zaman büyük deprem tehlikesine maruz bir ülkedir.

Yanıt Açıklaması: Kuzeyde Avrasya Levhasıyla güneyde Anadolu Levhacığı’nın sınır kesiminde bulunan ve yaklaşık 1500 km uzunluğundaki Kuzey Anadolu Fay Sisteminin (KAF) kaynaklık ettiği, en tehlikeli deprem bölgelerinden biridir. Kuzey Anadolu Fayı, Bingöl Karlıova’dan başlar Kuzey Anadolu’dan Ege denizine kadar uzanır.Türkiye’yi doğu-batı yönde kat eden Kuzey Anadolu Fayı, sağ yönlü doğrultu atımlı diri bir faydır. KAF Zonu’nun genişliği ise 10-100 km arasında değişir. KAF boyunca sığ odaklı, yıkıcı depremler oluşur. Türkiye’nin yıkıcı depremlerinin önemli bir kısmı bu fay üzerinde meydana gelmiştir. Bilinen en büyük depremlerinden biri 1939 yılında Erzincan’da meydana gelmiştir. 8.0 büyüklüğündeki bu depremde 33 000 kişi hayatını kaybetmiştir. Bu depremde yaklaşık 350 km yüzey kırığı meydana gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1939 yılında Erzincan'da gerçekleşen 7.9 büyüklüğündeki depremde 32.962 kişi ölmüş ve 116.720 bina yıkılmıştır. Ülke tarihindeki en fazla can ve mal kaybına yol açan deprem 1939 Erzincan Depremi'dir. Bu depremin ardından gelen en yıkıcı deprem ise; 1999 yılında Kocaeli-Gölcük'te 7.4 büyüklüğünde gerçekleşen ve 17.127 kişinin ölümüyle birlikte 73.342 binanın yıkılmasına neden olan depremdir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Herhangi bir afet ve acil durum hakkında tüm resmi kurum tarafından İlk haberleşmede kullanılan form Mesaj Formu’dur. Mesajlar; haberci dahil, her türlü haberleşme araçları ile gönderilmek üzere Mesaj Formuna uygun olarak elle veya elektronik ortamda yazılır. Mesajın içerdiği bilgiye yetkisiz erişimi engellemek ve bu suretle ülkeye, kurum ve kuruluşlara verilmesi muhtemel zararı önlemek amacıyla gizlilik derecesi tespit edilir. Mesaja uygun gizlilik derecesinin belirlenmesi mesajı hazırlayan makama aittir.

Yanıt Açıklaması: Binanın planından kaynaklanan düzensizlik durumları: Burulma (A1) Düzensizliği Döşeme Süreksizlikleri (A2) Planda Çıkıntı (A3) Düzensizliği B, C, D ve E şıklarında verilenler düşey doğrultuda düzensizlik durumlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Afet Risk Azaltma Uluslararası Ofisi (UNISDR) dirençliliği “tehlikelere maruz kalmış bir sistemin, topluluğun veya toplumun, kendi temel yapılarını ve işlevlerini koruma ve onarma dahil, bir tehlikenin etkileri karşısında zamanında ve etkin bir şekilde direnme, soğurma, uyum geliştirme ve iyileştirme becerisi” olarak tanımlamaktadır. Manyena (2009) ise; afet direncini “afetler sonrası ilerleme” ve sürdürülebilir kalkınmanın devam ettirilebilme yeteneği olarak tanımlanmıştır. Harrison ve Williams, 2016’ya göre; dirençlilik; genel bir sistemin, akut veya kronik bir strese ters yönde tepki vermesiyle, yeni bir denge durumuna erişebilme yeteneğidir. Tainter ve Taylor (2014), dirençliliği, gerilemeden kurtulma yeteneği olarak tanımlamışlardır. Bu yüzden cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Depremde olay yeri yönetimi beş ana başlıkta toplanır: 1. Depremin yerinin ve zamanının tespit edilmesi. 2. İkincil tehlikelerin önlenmesi: Olayın stabil hale getirilebilmesi yani ortaya çıkan hasarlara müdahale etmek ve ek hasarların oluşmasını önlemek. 3. Mülkiyetin Korunması: Deprem bölgesindeki maddi ve manevi değer taşıyan varlıkların koruma altına alınması, raporlanması ve gerekli mercilere teslim edilmesi süreçleridir. 4. Mevcut Kaynakları Etkin Olarak Kullanabilmek: Personel ve malzemenin en etkin ve verimli şekilde kullanımının sağlanması. 5. Zararların Azaltılması ve Yönetilmesi: Etkili ve yerinde bir müdahale ile risklerin tespiti ve oluşması muhtemel zararların en aza indirilmesi ve yönetilebilir olması. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Dep. Yön. 2007’ye göre kolonlar, kirişlerden daha güçlü olmalıdır. Ancak, eski binaların çoğunda, kiriş­ler kolonlara nazaran daha büyük kesitli ve daha kuvvetli donatılmışlardır. Bu problem, kolonların büyük kesme kuvvetlerine maruz kalarak hasar görmesine ve binanın göçmesine neden olmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Batı Anadolu Deprem Bölgesi, doğu-batı yönünde uzanan normal faylardan oluşan horst-graben sistemlerinin egemen olduğu fay sistemleri tarafından kontrol edilir. En önemli graben sistemleri; • Büyük Menderes Grabeni, • Küçük Menderes Grabeni, • Gediz Grabeni, • Bakırçay Grabenidir. Bölgede Aletsel dönemde meydana gelen en önemli deprem, 28 Mart 1970’de olan 7.2 büyüklüğündeki Gediz Depremidir. Batı Anadolu Deprem Bölgesinde tarihsel dönemde de çok sayıda yıkıcı deprem olmuştur.