Deprem ve Deprem Güvenliği

Yanıt Açıklaması: Afet sonrasında altın saatler olarak isimlendirilen saat dilimi ilk 72 saattir.

Yanıt Açıklaması: Yapısal olmayan elemanlarda gerçekleşen hasarlar bina hasarının ilk aşamasını oluştururlar ve genelde hasarlar çatlakların oluşumu ile başlarlar. Bu nedenle hasar tespiti çalışmalarında çatlakların şekli, yönü ve çatlağın genişliği gibi parametreler çok önemlidir.

Yanıt Açıklaması: T.C. İçişleri Bakanlığı, Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı tarafından 2012 yılında yürürlüğe sokulan, Ulusal Deprem Stratejisi (UDSEP-2023) programı kapsamında en önemli hedefler; depremleri öğrenmek, deprem güvenli yerleşme ve yapılaşma, i lk 72 saat depremlerin etkileriyle baş edebilmektir. Deprem tehlike ve risklerinin belirlenmesi aynı hedefler kapsamına girmektedir. B seçeneğinde ilk 48 saat dendiği için cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: DASK, Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) satmaktadır. ZDS sadece belediye sınırları içindeki konutlar için yapısal hasarları kapsar. Olası bir depremde konutta depreme bağlı oluşacak yapısal hasar; deprem sonrası ikincil tehlike olarak oluşan infilağa bağlı yapısal hasar; yer kaymasına bağlı yapısal hasar; yangına bağlı yapısal hasar ve tsunamiye bağlı yapısal hasarlar teminat kapsamı altındadır. Bunun dışın­daki hiçbir kaybı DASK karşılamamaktadır. Örneğin yaralanmalar, kira kayıpları, evin içindeki mobilyala­rınızın hasarı, enkaz kaldırma, iş kaybı vb. kırsal bölgelerde yer alan yapılar için ZDS satın alınamamakta ancak başka tür sigorta çeşitlerine başvurulabilinmektedir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde en yaygın olarak bulunan yapı tipleri; betonarme, yığma, çelik ve ahşap yapılardır. Bununla birlikte mevcut bina stokunun büyük bir çoğunluğunu betonarme ve yığma binalar oluşturmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1992 yıkıcı Erzincan Depremi ve sonrasında 1995 Dinar, 1998 Ceyhan depremleri ile beraber oluşan ekonomik kayıpların devlet bütçesine getirdiği ağır yük sonrasında, depremlerin yol açtığı bu kayıpların sadece ‘Devlet Baba’ nasılsa herşeyi öder zihniyetinden çıkıp; riskin hasar meydana gelmeden yönetilmesini esasına dayalı bir finansal mekanizma oluşturulması ihtiyacı ortaya çıkmıştır. 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nin 45 saniyede yaklaşık 16-20 milyar dolar ekonomik kayıp oluşturması, bunun Gayri Safi Milli Hasıla’nın % 5-7 sine denk gelmesi korkunç rakamlardır (Başbuğ Erkan, 2018).

Yanıt Açıklaması: Genel anlamda afet yönetimi; afet safhalarında yapılması gereken faaliyetlerin koordine edilmesi, yönetilmesi şeklinde tanımlanabilir. Afet Yönetimi, her türlü tehlikeye karşı hazırlıklı olma, zarar azaltma, müdahale etme ve iyileştirme amacıyla ilgili kaynakları koordine eden analiz, planlama, karar verme ve değerlendirme süreçlerinin tümünü kapsamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Depremler açısından ele aldığımızda Kaliforniya Deprem Kurumu (California Earthquake AuthorityCEA) ülkedeki depremlerden oluşabilecek zararların azaltılması ve olası durumda hasarın karşılanması için uygulamada olan bir sigorta sistemidir. Türkiye’deki Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) kuruluş aşamasında CEA sistemini incelemiş olup, iyi yönlerini ülkemizdeki deprem sigortası sistemine adapte etmiştir. CEA 1996 yılında kurulmuştur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Artçı deprem ana şokun en fazla bir derece eksiği kadar büyüklüğe erişebilir. Yani 6-1= 5. Örnekte artçı en fazla 5 şiddetinde deprem üretebilir. Doğru yanıt 'B'.

Yanıt Açıklaması: Bulunduğunuz mekanlarda tehlikeli olabilecek ve güvenli olabilecek noktalar belirlenmelidir. Örneğin pencere önleri, ağır aydınlatma araçlarının alt kısımları, büyük ve ağır devrilebilir eşyaların yanları, ocak gibi yangına neden olabilecek eşyaların yanları tehlikelidir. Korunabilecek güvenli alanlar ise sağlam bir masanın altı, sağlam bir koltuk ya da divanın yanıbaşı,yatağınızın yanı, bir köşe dibi ya da iç duvarlardan birinin yanı güvenlidir.

Yanıt Açıklaması: Yaralı ve ölü toplama noktalarını kurmak

Yanıt Açıklaması: Depremden hemen sonra ulaşım ihtiyacı anormal derece artmaktadır. Depremi yaşayan insanların güvenli yerlere çekilme, kaçma isteği, arama kurtarma ve yardım ekipleri ile depremzede yakınlarının bölgeye hızlıca ulaşma isteğine, yukarda sayılan deprem hasarları da eklendiği zaman trafik karmaşası kaçınılmaz olmaktadır. Trafiği etkileyen sebepler aşağıda kısaca vurgulanmıştır. • Trafiği doğrudan etkileyen sebepler; • Yollardaki bozulma, • Sanat yapılarındaki hasarlar, • Yer kaymaları, • Zemin sıvılaşmaları.

Yanıt Açıklaması: 25 Eylül 2000 tarihinde 587 No’lu Kanun Hükmünde Kararname ile ‘Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK)’ yürürlüğe girmiştir. Buna göre doğru Cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Batı Anadolu Deprem Bölgesi, doğu-batı yönünde uzanan normal faylardan oluşan horst-graben sistemlerinin egemen olduğu fay sistemleri tarafından kontrol edilir. En önemli graben sistemleri; • Büyük Menderes Grabeni, • Küçük Menderes Grabeni, • Gediz Grabeni, • Bakırçay Grabenidir.

Yanıt Açıklaması: Betonarme binalar, düşey taşıyıcı sistem elemanları (kolonlar ve perdeler), yatay taşıyıcı sistem elemanları (kirişler ve döşemeler), temeller gibi taşıyıcı sistem elemanları ve bölme duvarları, parapetler (balkon ve çatı kenarlarına yapılan fazla yüksek olmayan koruyucu duvar), kaplamalar, bacalar gibi taşıyıcı olmayan elemanlardan oluşurlar.

Yanıt Açıklaması: Depremin konumunu ifade eden kavramlardan “Odak Noktası” (Hiposantr) yerin içinde depremin enerjisinin ortaya çıktığı noktadır.

Yanıt Açıklaması: Posta: Aynı binalardaki kolon kirişler gibi tahkimatın ana taşıyıcılarıdır.

Yanıt Açıklaması: Göçük altında arama kurtarma faaliyeti Hafif USAR ekibinin rolleri arasında değil, aksine Yüzeyde arama kurtarma faaliyeti yürütülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Resim 6.8'de görüldüğü gibi Eğilme+Kesme hasarı en sağdaki şekilde görülmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Çatlak genişliği, çatlak ölçer adı verilen basit bir milimetrik cetvel ile ölçülür.