Deprem ve Deprem Güvenliği

Yanıt Açıklaması: Yüzey faylanmaları; genellikle üç sınıfa ayrılır (Bonilla, 1970). Ana fay, ana faydan ayrılan kollar ve ikincil faylar .Yüzey faylanması tehlikesi değerlendirmesi, yapısal jeoloji/ tektonik, sedimantoloji ve jeomorfoloji ve benzeri jeolojik verilerin bütünleştirilmesini gerektiren bir yaklaşım olup bu tür değerlendirmeler Jeoloji Mühendislerinin yetki ve sorumluğunda yürütülmeli ve raporlanmalıdır. Cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İkinci açıklamada hasar gören evlerin boşaltılması ve dere yatağının değiştirilmesi B seçeneğindeki ikincil tehlikelerin önlenmesi husus ile örtüşmektedir zira bu sayede olayın stabil hale getirilebilmesi yani ortaya çıkan hasarlara müdahale etmek ve ek hasarların oluşmasını önlemek mümkün olur. Aynı şekilde E seçeneği de bu bağlamda etkili ve yerinde bir müdahale ile risklerin tespiti ve oluşması muhtemel zararların en aza indirilmesi ve yönetilebilir olmasını sağlar. C seçeneğinde deprem bölgesindeki maddi ve manevi değer taşıyan varlıkların koruma altına alınması, raporlanması ve gerekli mercilere teslim edilmesi süreçleri işlenmektedir zira görüyoruz ki köydeki sit alanında bir sayım ve raporlama yapılması sonucu 15 adet taşınabilir tarihi eser güvenli bir yere götürülmüştür. Bu da mülkiyetin korunması kapsamındadır. D seçeneğinde de personel ve malzemenin en etkin ve verimli şekilde kullanımı sağlanmıştır zira personel ihtiyaca göre verimli ve etkin olarak iş yapabilmesi için farklı gruplara ve farklı amaçlar için iş bölümündedir. Fakat A seçeneğinde belirtildiği gibi depremin lokasyonu ve zamanına ilişkin bir açıklama yapılmamıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Raporlama: Herhangi bir konu ya da sorun üzerine durum ve sonucu belirtmek üzere yazılan yazıdır. Mesleki Raporlama ise; Afet ve acil durumlara ilişkin olarak herhangi bir tatbikat, eğitim, görev sırasında veya sonrasında olaya ilişkin bütün bilgi ve verilerin istatistiksel olarak geri bildirimi sağlamak amacıyla düzenlenen düz yazı veya tablolar bütünüdür. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Spektral İvme, bina üzerine depremin yaratacağı en büyük ivmeyi gösteren ve yerçekimi katsayısı “g:[m/s2]” türünden ifade edilen bir büyüklüktür. İnşaat mühendisleri tarafından depreme güvenli yapı tasarımında kullanılan önemli bir mühendislik parametresidir. Deprem anında oluşan kuvvetli yer hareketi nede- niyle binaya etkiyecek deprem yüklerinin belirlenmesinde spektral ivme katsayısı kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Coğrafi Bilgi, yeryüzündeki herhangi bir nesnenin nerede olduğunu (konumunu) veya yeryüzünde herhangi bir konumda neler bulunduğunu belirten bir kavramdır. CBS, afet risklerinin azaltılması veya önlenmesi amacıyla, yerleşime uygunluk haritalarının hazırlanması diğer bir deyişle kentsel mikrobölgeleme haritalarının hazırlanmasında da etkin bir şekilde kullanılır. CBS tekniklerinin yardımcı yöntemler ile birlikte mekânsal problemlerin çözümünde büyük kolaylıklar sağladığı bilinmektedir

Yanıt Açıklaması: Orta Anadolu’da Başkent Ankara başta olmak üzere Afyon, Eskişehir, Kırıkkale, Kırşehir, Yozgat, Niğde, Nevşehir, Kayseri, Aksaray, Konya, Karaman gibi yerleşim alanlarını etkiyen faylar ve önemli tektonik hatların bazıları aşağıda verilmiştir. Eskişehir Fay Zonu, Kırıkkale-Erbaa Fay Zonu, Tuz Gölü Fayı, Akpınar Fayı, Akşehir-Simav Fay sistemi bu bölgede bulunmaktadır. Ecemiş fayı Güney Anadolu Deprem Bölgesinde bulunur.

Yanıt Açıklaması: Depremde olay yeri yönetimi beş ana başlıkta toplanır: 1. Depremin yerinin ve zamanının tespit edilmesi. 2. İkincil tehlikelerin önlenmesi: Olayın stabil hale getirilebilmesi yani ortaya çıkan hasarlara müdahale etmek ve ek hasarların oluşmasını önlemek. 3. Mülkiyetin Korunması: Deprem bölgesindeki maddi ve manevi değer taşıyan varlıkların koruma altına alınması, raporlanması ve gerekli mercilere teslim edilmesi süreçleridir. 4. Mevcut Kaynakları Etkin Olarak Kullanabilmek: Personel ve malzemenin en etkin ve verimli şekilde kullanımının sağlanması. 5. Zararların Azaltılması ve Yönetilmesi: Etkili ve yerinde bir müdahale ile risklerin tespiti ve oluşması muhtemel zararların en aza indirilmesi ve yönetilebilir olması. Depremin büyüklüğü değil,yerinin ve zamanının tespit edilmesi önemlidir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Spektral İvme Bina üzerine depremin yaratacağı en büyük ivmeyi gösteren ve yerçekimi katsayısı “g:[m/s2]” türünden ifade edilen bir büyüklüktür. İnşaat mühendisleri tarafından depreme güvenli yapı tasarımında kullanılan önemli bir mühendislik parametresidir. Deprem anında oluşan kuvvetli yer hareketi nedeniyle binaya etkiyecek deprem yüklerinin belirlenmesinde spektral ivme katsayısı kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Doğrultu atımlı faylarda kayma hareketi, fay düzleminin doğrultusu boyunca olmaktadır. Bu tür faylarda sağ ve sol yönlü olmak üzere isimler alırlar. Bloklardan biri üzerinde bulunan ve karşı bloka bakan bir kimseye göre, karşıda bulunan blok eğer sağa doğru kaymış ise faya doğrultu atımlı sağ yönlü, sola kaymış ise doğrultu atımlı sol yönlü fay adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Afet ve acil durum süreçlerinin elektronik ortamda takip edilmesi, yönetilmesi ve yöneticilere karar desteği sunulması amacıyla Afet Yönetim ve Karar Destek Sistemi (AYDES) geliştirilmiştir. Dolayısıyla A seçeneği doğrudur. AYDES, Coğrafi bilgi sistemleri üzerine inşa edilmiş, afet anında ulusal kaynakları etkin bir şekilde yönetebilen karar destek mekanizmalarına sahip bir sistemdir. Türkiye Afet Müdahale Planının (TAMP) bilişim altyapısını da oluşturmaktadır. Dolayısıyla B ve D seçenekleri de doğrudur. Afet süreçlerinin planlanması, iyileştirilmesi, daha hızlı ve etkin yönetilmesi için afet yönetiminde yer alan ilgili Bakanlıklara ve taşra teşkilatlarının kullanımına sunulmuştur. Bundan dolayı görüyoruz ki E seçeneği de doğrudur. Fakat C seçeneği yanlış bilgi vermektedir zira seçenekte belirtilenin aksine  AYDES, afetin planlama, müdahale ve iyileştirme süreçlerinin tümünü kapsayacak şekilde çalışmaktadır. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: A, B, D ve E şıklarında adı geçen gerilme tipleri verilmiş olup mıknatıslama bunlardan biri değildir. Doğru yanıt 'C'.

Yanıt Açıklaması: Orta Anadolu’da Sivas yöresinden başlayıp, Kayseri, Pozantı, Mersin üzerinden Taşucu yöresinde Akdeniz’e kadar uzanan boyu 700 km yi bulan Ecemiş Fay Zonu Orta Toroslar’la Doğu Toros Dağlarını birbirinden ayıran, Türkiye’nin en önemli tektonik hatlarından birini oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Depremlerin, yerleşim yerlerinde afete dönüşmesine neden olan başlıca faktör depreme dayanıklı olmayan binaların, yıkılarak can ve mal kayıplarına neden olmasıdır. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Afet Yönetiminin temel evreleri, afet öncesi ve afet sonrası olmak üzere 2 aşamada ifade edilmiştir. Afet öncesi, önleme, zarar azaltma ve hazırlıklı olma evreleriyle tanımlanırken afet sonrası, müdahale, iyileştirme ve yeniden yapılanma evreleriyle tanımlanmıştır

Yanıt Açıklaması: Jeolojik olarak paralel faylar ile çevrili çöken bloklara graben adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Mekansal Bilgi Sistemi’nin amacı; afet yönetiminde kullanılabilecek mekansal verilerin tüm kurum/kuruluşlardan toplanarak; afet ve acil durum mekansal veritabanı oluşturmaktır. Böylece afet yönetiminde, afet bölgesindeki veriye hızlı ve doğ- ru bir şekilde ulaşılması, veriden hızlı bir şekilde bilgi üretilmesi ve bu bilgi ile afet bölgesinde yapı- lacak uygulamalar ile ilgili hızlı karar verilebilmesi için gerekli olan mekânsal verilerin analizine imkan verecek bir sistem geliştirilmiştir

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde yaşanan afetler ve acil durumlar so­nucunda; Afet ve Acil Durumlara müdahalede ihti­yaç duyulacak tüm güç ve kaynakları yerel düzeyde planlamak, bu güç ve kaynakların olay bölgesine hızlı ve etkin bir şekilde ulaştırılmasını sağlamak, müdahale hizmetlerini ve bu hizmetlerin koordi­nasyonundan sorumlu ana ve destek çözüm ortak­larını ve yerel düzeyde sorumlu birimlerin görev ve sorumluluklarını planlama esaslarını belirlemek amacıyla; Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) 03 Ocak 2014 tarih, 28871 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Depremler üst merkezlerinin kayıt istasyonlarına olan uzaklıklarına göre dörde ayrılır: yerel deprem, yakın deprem, bölgesel depremler ve uzak depremler. Verilen diğer türler depremin oluşumuna, yani kökenine göre ayrılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yerkabuğu: Yeryuvarının en dışta yer alan kısmıdır. Değişik büyüklüklerde, soğuk ve hareketli levhalardan oluşur. Kalınlığı 6 ila 70 km arasında değişir. Kıtasal kabuk ve okyanusal kabuk olarak ikiye ayrılır. Kıtasal kabuğun kalınlığı 20-90 km arasındadır ve ortalama yoğunluğu 2,7 gr/cm3 tür. Silis ve alüminyum içeriği bakımından zengindir. Okyanusal kabuk ise kıtasal kabuğa göre daha incedir. Kalınlığı 5-10 km dir ve kıtasal kabuğa göre daha yoğundur. Koyu renkli bazik, ultrabazik mağmatik kayaçlardan oluşur.

Yanıt Açıklaması: İmar planları oy ve rant için değil deprem için değişmeli Yumuşak zeminler üzerine yüksekliği az olan yapılar, kaya formasyonlar üzerine çok katlı yapılar inşa edilmeli İnşaat sektöründe çalışan herkesten deprem eğitimi aldığına dair belge istenmeli, belgesi olmayanın çalışmasına izin verilmemelidir Yasa, yönetmelik, yönerge çıkarmakla yetinmeyip bunların doğru bir şekilde uygulanmasını sağlanmalı Altında aktif faylar bulunan alüvyal ovalar yapılaşmaya kapatılıp tarıma bırakılmalı soru kökünde verilen III ve V maddelerde yanlış bilgiler yer aldığından tedbir olarak sayılamaz.