Deprem ve Deprem Güvenliği

Yanıt Açıklaması: Tekil temel; binanın düşey taşıyıcı elemanlarının altında, bu elemanların kesitlerinden daha büyük bir betonarme pabuç yapılarak oluşturulan temel tipidir. Deprem kuvvetini aktarması için pabuçlar, bağ kirişleri ile bir ­birine bağlanmaktadır. Bu temel tipi sağlam ve oturma tehlikesi olmayan zeminlerde inşa edilecek az katlı binalarda tercih edilmektedir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye batıda Ege Denizi’nden başlayıp Van Gölü’ne kadar uzanan sağ yönlü doğrultu atımlı Kuzey Anadolu Fayı, güneyde Kızıldeniz’den başlayıp Hatay’a kadar uzanan Ölü Deniz fayı, Hatay’dan başlayıp Erzincan civarında Kuzey Anadolu Fayı ile kesişen Doğu Anadolu Fayı ve batıda Ege Graben Sistemini oluşturan fay sistemleri tarafından kontrol edilmekte, adı geçen fay sistemlerini oluşturan faylara bağlı büyük depremlere sahne olmaktadır. Ayrıca Niğde civarından başlayıp Mersine doğru uzanan Ecemiş Fayı yine Niğde’den başlayıp Ankara civarına kadar uzanan Tuz Gölü Fayı, kuzeyde Niksar-Erbaa Fayı, Keskin Fayı, Sultandağ Fayı, Eskişehir Fay Zonu gibi büyük deprem yaratacak potansiyelde pek çok aktif fay tarafından örümcek ağı gibi sarılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Depreme müdehale aşamasında ilk olarak yapılması gereken işlem olay yeri organizasyonudur. Bu kapsamda iyi yapılmış bir hazırlık daha sağlıklı ve hızlı karar alınmasını, olay yerinde karşılaşılabilecek farklı olumsuzluklara karşı etkin müdehale etme imkanı ve sonraki aşamaların aksamadan ilerlemesini sağlar

Yanıt Açıklaması: Depremler oluştukları sırada boşalan enerjinin bir ifadesi olan büyüklüklerine (magnitüd) göre altı grup altında isimlendirilmiştir. • Çok büyük depremler: M ? 8,0 • Büyük depremler: 7,0 ? M < 8,0 • Orta büyüklükte depremler: 5,0 ? M < 7,0 • Küçük depremler: 3,0 ? M < 5,0 • Mikro depremler: 1,0 ? M < 3,0 • Küçük mikro depremler: M < 1,0

Yanıt Açıklaması: Trafiği doğrudan etkileyen sebepler; Yollardaki bozulma, Sanat yapılarındaki hasarlar, Yer kaymaları, Zemin sıvılaşmaları. Trafiği etkileyen dolaylı sebepler; Yapı enkazlarının yolları kapatması, Gaz ve su borularının patlaması, Yangınlar, Trafik görevlilerinin güvenlik nedeniyleyolu kapatması, Trafik işaret ve levhalarının zarar görmesi, Trenlerin raydan çıkması, elektrik vb. direklerin yola devrilmesi, Depremde yaşanan travmanın etkisiyle psi- kolojisi bozulan sürücülerin hiçbir kurala uymadan araç kullanma isteği,

Yanıt Açıklaması: Orta Anadolu Deprem Bölgesi nde; • Eskişehir Fay Zonu, • Kırıkkale-Erbaa Fay Zonu, • Tuz Gölü Fayı, • Akpınar Fayı, • Akşehir-Simav Fay sistemi yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yerkabuğunu oluşturan levhaların yavaş hareketleri sonucu oluşan çekme, basınç, makaslama ve burulma gibi gerilmelerin etkisiyle kabuğun bazı bölümlerinde uzun yıllar boyunca enerji birikir. Yüzlerce yılı kapsayan geniş zaman aralıklarında bu şekilde biriken enerji, kayaların kırılma dirençlerinin en zayıf olduğu yerlerde meydana gelen kırılmalarla aniden boşalır ve dalgalar halinde yayılmaya başlar. Kayalardaki bu kırıklara Fay adı verilir. Yayılan çeşitli özellikteki dalgaların etkisiyle kabuğun o kesiminde meydana gelen hızlı hareketlere de Deprem denir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemiz açısından incelendiğinde en önemli, doğal afetlerden birinin deprem olduğu görülür. Türkiye, aktif fay zonları içerisinde bulunan ve her zaman büyük deprem tehlikesine maruz bir ülkedir. 1900-2003 yılları arasında, Türkiye’de önemli ölçüde can ve mal kayıplarına yol açan 50’nin üzerinde deprem olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Binalarda yatay olarak duran elemanlar kirişler ve döşemeler, düşey olarak duran elemanlar ise kolonlar, perdeler ve duvarlardır.

Yanıt Açıklaması: 12 Kasım 1999’da yaşanan Düzce depremi sonucunda Kaynaşlı’nın yakın doğusunda, E5 kara- yolu, fay tarafından kesilmiş, Kaynaşlı-Bolu Dağı bölümünde de deprem nedeniyle heyelanlar meydana gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Zarar azaltma, modern afet yönetimi anlayışının en önemli evresidir. C¸ünkü olası bir afet durumunda meydana gelebilecek can ve mal kayıplarının azaltılması veya tamamen önlenmesine yönelik faaliyetleri kapsar. Karşılaşılan afetlerin olumsuz etkilerini gidermek ve yeniden yapılanma çalışmalarını yürütebilmek için gereken maliyet miktarları gün geçtikçe artmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Afet Risk Azaltma Uluslararası Ofisi (UNISDR) dirençliliği “tehlikelere maruz kalmış bir sistemin, topluluğun veya toplumun, kendi temel yapılarını ve işlevlerini koruma ve onarma dahil, bir tehlikenin etkileri karşısında zamanında ve etkin bir şekilde direnme, soğurma, uyum geliştirme ve iyileştirme becerisi” olarak tanımlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Deprem, Yerkabuğu içindeki kırılmalar ne­deniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamla­rı ve yer yüzeyini sarsma olayına denir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Deprem tehlike analizlerinin yapılabilmesi için oluşturulacak CBS veri tabanı; jeolojik veri tabanı, sismolojik veri tabanı, jeodezik veri tabanı, coğrafik veri tabanı, mülkiyet veri tabanı, alt yapı veri tabanı bilgilerini içermelidir.

Yanıt Açıklaması: Deprem odak noktasının yeryüzündeki izdüşümünün enlem ve boylam cinsinden koordinatına üst merkez denir. Büyük bir depremin etkili olduğu alan, o yerleşim yerinin depremin üst merkezine olan uzaklığına göre değişmektedir.

Yanıt Açıklaması: Binanın zemine oturduğu alanı boydan boya kaplayan betonarme temellere “radye temel” adı verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: AYDES, AFAD tarafından hizmete alınmış, Olay Komuta Sistemi, Mekansal Bilgi Sistemi, İyileştirme Sistemi olmak üzere üç ana modülden oluşmaktadır. Olay Komuta Sistemi; AYDES’in önemli modüllerinden biri olan Olay Komuta Sistemi herhangi bir afet olduğunda Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) çerçevesinde tüm kaynakların ( personel, araç, mal, malzeme, ekipman ) ve hizmet gruplarının izlenip ihtiyaç ve taleplerinin yönetilebildiği bir komuta sistemidir. Sistem İle olayın komutasının sağlanmasının yanında kaynakların doğru ve hızlı bir şekilde ihtiyaç duyulan yerlere yönlendirilmesi ve takibinin sağlanması amaçlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Artçı depremlerin en büyüğü, ana şok dediğimiz asıl depremin büyüklüğünden 1 derece küçük olur. Yani ana şok büyüklüğü 8.2 ise en büyük artçı şok büyüklüğü 7.2'den büyük olmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Taşıyıcı sistemin düşey elemanları kolon ve perdelerdir. Bu elemanlar, binanın bacakları olarak değerlendirilebilir. Kolonun binadaki görevleri; kiriş ve döşemeleri taşıyarak bu elemanlardan gelen düşey yükleri temel sistemine aktarmak, kirişlerle birlikte düzenli çerçeveler oluşturularak yatay deprem kuvvetlerine direnmektir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Olay Akış Çizelgesi, olayın “Sıfırıncı Saat” inden itibaren başlanarak Ön Hasar Tespit ve Geçici İskan Hizmetleri Grubunun değil Hizmet Grup Başkanlıkları tarafından akışın dakika dakika kayıt altına alındığı tutanak veya rapordur. Ön Hasar Tespit ve Geçici İskan Hizmetleri Grubu Ön hasar tespiti formlarını düzenlettirir.