Özel Gereksinimli Bireyler İçin Afet ve Acil Durum Yönetimi

Yanıt Açıklaması: Kısıtlı ekonomik ve sosyal koşullar, hasarlı altyapı ve çevre temelli bazı tehlikeler gibi faktörler kimi ülkelerin bu sözleşmeye (Özel Gereksinimli Bireylerin İnsan Haklarına Dair Birleşmiş Milletler Sözleşmesi'ne) uymasını zorlaştıran koşullar olarak göze çarpsa da; sözleşmede imzası bulunan ülkeler özel gereksinimli bireylerin acil durum ve afet hallerinde rehabilitasyonu konusunda en üst düzeyde çabayı göstermekle yükümlüdürler. Sadece ilk üç madde geçerli olduğu için doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Hastalık ve veya izinde olma gibi beklenmedik nedenlerle destek ağındaki bireylere ulaşımın sekteye uğrayabileceği zamanların da göz önünde bulundurulması gerektiğinden, bireysel destek ağının sadece bir kişiye dayandırılmaması ve sıkça zaman geçirilen her meka^ndan en az üçer kişinin destek ağına da^hil edilmesi önerilir.

Yanıt Açıklaması: Alternatif ve destekleyici iletişim sistemlerinde nesneleri, eylemleri ve duyguları temsil etmek için çeşitli semboller kullanılır. Yüz ifadeleri, hareketler, çizimler, fotoğraflar, alfabedeki harfleri temsil eden semboller bunlardan yalnızca bir kaçıdır. E şıkkı doğru yanıttır.

Yanıt Açıklaması: Hem konuşma hem de görme yetersizliği olan bireylerde ise görsellerden yararlanmak mümkün olamamaktadır. Ancak görme yetersizliği olan bireylerle iletişim kurmak için Braille alfabesinden yararlanılabilir. Görme yetersizliği olan bireyler Braille alfabesi ile yazılmış¸ yazıları parmak uçları ile dokunarak okuyabilirler. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Konuşma üreten cihazlar; bir kelime ya da cümleciği temsil eden pek çok sembol (örneğin; fotoğraf, renkli ya da siyah-beyaz çizimler) içeren ve dijitalleştirilmiş (önceden kaydedilmiş başka birinin konuşması) ya da yapay (bilgisayar tarafından üretilen konuşma) sesli mesajlar sunabilen elektronik cihazlardır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 'Özel gereksinimli bireylerin toplumda bağımsız birer birey olarak yaşayabilmesi, güvenli bir yaşam sürdürebilmesi, bir işte çalışabilmesi ve toplumsal ortamlara katılabilmesi için gerekli olan beceriler' olarak tanımlanabilen kavram 'Güvenlik Becerileri'dir.

Yanıt Açıklaması: Resim Değiş-Tokuşuna Dayalı İletişim Sistemi (PECS) Andy Bondy ve Lori Frost tarafından geliştirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: BM bağlı olarak engelli bireylerle ilgili çalışan kuruluşlar sırasıyla şunlardır: Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ/WHO), BM Eğitim, Bilim ve Kültür Organizasyonu (UNESCO), BM Çocuk Fonu (UNICEF), Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), BM Sosyal Politika ve Kalkınma Birimi Engelliler Programı (UNDSPD).

Yanıt Açıklaması: Davranışsal öğretim paketlerini “rol-oyun, model olma, geri bildirim, fiziksel ipucu, sözel ipuçları, olumlu pekiştirme” gibi davranışçı yaklaşım ve uygulamalı davranış analizine dayalı öğretim uygulamalarının bir arada kullanıldığı öğretim paketleri olarak tanımlayabiliriz.

Yanıt Açıklaması: Tıbbi rehabilitasyon, travma ve yaralanmaların ardından bireylerin fiziksel ve işlevsel kapasite ve becerilerinin geri kazandırılmasına odaklı olarak sunulan tedavi ve bakım hizmetlerini kapsar. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Özel gereksinimli bireylerinde dahil olduğu afet öncesi planı beş stratejiden oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Dünya Sağlık Örgütüne (WHO) göre dünyada yalnızca bir yetersizliğe sahip birey sayısı yaklaşık bir milyardır (WHO, 2011). Rakamların büyüklüklerine rağmen, özel gereksinimli bireylere ilişkin nitelikli bilgi sorunu devam etmektedir. Elde olan örnekler ve yaşanan olaylar, afet risklerini azaltmak veya afet direnci oluşturmak için, özel gereksinimli bireylerin, planlama ve karar verme süreçlerinde önemli bir etkisinin olmadığını göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Özel Gereksinimli Bireylerin İnsan Haklarına Dair Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’nin 26. maddesi ile afet ve acil durum hallerine müdahalede; akut aşamadan başlanarak doktor ve psikiyatrist gibi sağlık hizmetleri personelinin arasına, özel gereksinimli bireylerin rehabilitasyonu konusunda eğitilmiş uzmanların da dâhil edilerek disiplinler arası bir ekip oluşturulmasının önemi üzerine odaklanıldı. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde faaliyet gösteren STK’ların var olan güçsüzlükleri altı başlık altında toplanmıştır. Bunlar: a. Türk halkının genel olarak STK’lara üyelik oranlarının çok düşük olması: Ülkemizde STK’ların sayısı hızla artmakta ancak vatandaşların katılımı oldukça düşük olmaktadır. Bireylerin %18’i bağış yapmakta, %7,8’inin bir derneğe üyeliği bulunmakta ve %1,5’i aktif olarak STK’lar için gönüllülük yapmaktadır. b. STK’ların kurumsal kapasitelerinin düşük olması: STK’ların içinde bulundukları kaynak sıkıntısı, nitelikli personel ve uzman kişilerden hizmet almalarını engellemekte, bu durum kapasite yetersizliğinde bir kısır döngü oluşmasına neden olmaktadır. c. STK’lar arası iletişim ve işbirliklerinin düşük seviyede olması: Araştırma bulguları STK’ların birbirleriyle olan işbirliği ve iletişimlerinin kaygı verecek düzeyde az olduğunu göstermektedir. d. STK’lara yönelik güven eksikliği: Ülkemizde geçmişte STK’lara ilişkin yaşanan bazı kötü örnekler nedeniyle vatandaşların STK’lara kuşkuyla yaklaştıkları görülmektedir. Bir başka ifadeyle ülkemizde geçmişte dernek adı altında bir takım siyasi faaliyetlerin yürütülmüş olması ve bazı STK’larda yaşanan yolsuzluk olayları toplumda STK’lara karşı bir güven eksikliği oluşmasına yol açmıştır. Türkiye’de Sivil Toplumun Gelişimi ve Sivil Toplum Kamu İşbirliğinin Güçlendirilmesi Projesinin yürüttüğü araştırmanın sonuçları da bu görüşü destekler niteliktedir. Bu araştırmanın sonuçlarına göre STK’ların sivil toplum üzerinde en çok anımsattığı kavramlar arasında %32,4 ile siyaset/politika, %20,2 ile de gösteri ve yürüyüş olduğu görülmektedir. Ancak geçmişte yaşanan tüm bu olumsuzluklara rağmen toplum yararına olan çalışmaların el birliği ile yapılmasına katkı sağlamak ve çözümün bir parçası olmak için STK’lara destek verilmelidir. e. Devlet-sivil toplum ilişkilerinin istenen seviyeye gelmemiş olmaması: Araştırma bulguları, devlet ve STK’lar arasındaki ilişkilerin çok iyi olmadığını ortaya koymuştur. f. STK’ların yönetim konusundaki yetersizlikleri: STK’ların özellikle iç ve dış şeffaflık ve hesap verebilirlik konularında yeterli olmadıkları görülmüştür.

Yanıt Açıklaması: Yardımcı teknoloji hizmetleri özel gereksinimli bireylere yardımcı teknoloji araçlarının seçimi, edinilmesi veya kullanımı için sunulan hizmetlerin bütününü kapsamaktadır. Özel gereksinimli bireylerde yardımcı teknolojilerin temel amacı, bireylerin ve yakınlarının yardımcı teknoloji cihazları ve yardımcı teknoloji hizmetleri aracılığıyla daha yüksek bir yaşam kalitesine ulaşmasını sağlamaktır. Doğru cevap B‘dir.

Yanıt Açıklaması: Bireysel destek ağı, acil durum ve afet hallerine hazırlık sürecinde gerekli kaynakları tespit ve tedarik etmesinde özel gereksinimli bireye destek olabilecek ve her hangi bir acil durum ve afet hali yaşandığında ise bireyin yardıma ihtiyacı olup olmadığını kontrol edebilecek kişilerden oluşan gruptur. Doğru yatın "E" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Acil durum ve afet hallerini takip eden ilk 4 ayın sonrasından itibaren başlayan yeniden yapılandırma aşaması şu müdahaleleri içerir: Uzun ve/veya kısa süreli işlevsel ve fiziksel yetersizlik yaşaması olası bireylerin belirlenmesi Özel gereksinimli bireylere yönelik ihtiyaç analizi yapılması ve belirlenen ihtiyaçların karşılanmasında kullanılabilecek mevcut kaynak ve imkânların değerlendirilmesi Özellikle psikolojik yardım ve yardımcı donanım ve cihazların sağlanabilmesine olanak veren tıbbi rehabilitasyon programlarının başlatılması için gerekli altyapının düzenlenmesi ve geliştirilmesi Özel gereksinimli bireylerin temel ihtiyaçlarını karşılayacak kaynaklara ulaşımları konusunda toplumun diğer üyeleri ile eşit haklara sahip olmaları ve toplumun eşit birer bireyi olarak algılanmaları için gerekli olan toplum temelli rehabilitasyon hizmetlerinin başlatılması Doğru cevap B'dir çünkü "Kamp ve geçici barınaklardaki özel gereksinimli bireylerin tespiti" afet ve acil durum hallerini takip eden ilk 6 ila 12 hafta içerisinde yapılan öncelikli müdahale kapsamındadır.

Yanıt Açıklaması: Kapıyı çalan yabancı kişilerden korunma için gereksinim duyulabilecek beceri basamakları şu şekilde sıralanabilir (Summers ve diğ., 2011): • Kapı zili çalındıktan sonra çocuğun kapıyı kapalı tutması, • Ev içerisinde aile üyelerinden birinin bulunduğu ortama gitmesi, • Aile üyelerinden birine kapıda yabancı bir kişinin olduğunu bildirmesi, • Evde herhangi bir aile üyesi yoksa kapıyı yabancı kişiye kapalı tutması

Yanıt Açıklaması: İşaret dilini en yaygın kullanan yetersizlik grubu İşitme yetersizliği olan bireylerdir.

Yanıt Açıklaması: İş yerlerinde olası tehlikelerin değerlendirilmesi sürecinde izlenmesi gereken adımlar şu şekilde sıralanabilir: 1. Çalışanlara zarar verebilecek olası tehlikelerin belirlenmesi. 2. Çalışanların olası iş kazalarında ne şekilde zarar görebileceklerinin belirlenmesi. 3. İş yerinin daha güvenli hale getirilmesi için gerekli düzenlemelerin yapılması. 4. Değişikliklerin takip edilmesi.