Afet Ekonomisi Ve Sigortacılığı

Yanıt Açıklaması: Özel sigorta: Gerçek ya da tüzel kişilerin sahip olduğu riskleri transfer etmek için isteğe bağlı ya da zorunlu olarak alınan sigortadır. Mal Sigortaları: Mal varlığı değerlerinin oluşturduğu sigortalardır. Bir kişi veya kuruluşun mal varlığını tehdit eden rizikoların sonuçlarına karşı yapılır. Can Sigortaları: İnsan hayatına yönelik rizikoları teminat altına alan sigortalara can sigortaları denir. Sorumluluk Sigortaları: Sigorta ettirenin sorumluluğu dahilindeki eylem ve fiillerden veya kazalardan dolayı üçüncü şahısların mallarında ve canlarında meydana gelen zararları tazmin eden sigortalardır. Dolayısıyla soruda verilen tanım "sosyal sigorta" kavramına aittir.

Yanıt Açıklaması: Sigortanın kişi, kurum ve toplum açısından faydaları arasında sigortanın riskleri tamamen ortadan kaldırdığı seçeneği yanlıştır. Sigorta risklere karşı alınan önlemleri içerirken riskleri tamamen ortadan kaldırması söz konusu değildir.

Yanıt Açıklaması: Doğal afetler ölümler, hastalıklar ve yaralanmalar nedeniyle çalışan işgücünün de verimliliğini azaltmaktadır, işletme maliyetlerini ise yükseltmektedir.

Yanıt Açıklaması: Doğal afetler sonrasında bütçe olanakları yetersiz kalan ülkeler finansman ihtiyaçlarını iç ve dış borçlanmaya giderek karşılayabilir. Devlet iç borçlanma yoluna gittiğinde piyasaya hazine bonosu ve tahvil ihraç eder. Dış borçlanma ise, genellikle ya uluslararası piyasaya tahvil ihraç ederek ya da uluslararası finans kuruluşlarıyla özel borçlanma anlaşmasına giderek gerçekleştirilir.

Yanıt Açıklaması: Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre sigorta şirketlerinin ayırdıkları muallak hasar ve tazminat karşılıkları, kazanılmamış prim karşılıkları ve dengeleme karşılıkları beyannameden düşülebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kanunen zorunlu teminatların en fazla olduğu ülkeler sırasıyla Fransa, İsviçre ve Belçika’dır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Özellikle az gelişmiş ülkeler doğal afet sonrasında yeterli kaynak bulamadıkları için afet yaralarını sararken uluslararası kuruluşlardan ve özellikle gelişmiş ülkelerden ayni ve nakdî yardım sağlamaya çalışırlar. Ayni yardımlar çok çeşitli olabilir. Hazır gıda ve mamalar, süt, süt tozu, konserve, çadır, battaniye, giysi, ısınma ve yemek pişirme araçları vb. gibi çok çeşitli yardımlar yapılabilmektedir. Nakdî yardımlar ise genellikle hibe şeklindedir ve çoğunlukla hükümet aracılığı ile ihtiyaç sahiplerine ulaştırılır.

Yanıt Açıklaması: Sigortanın tanımından hareketle sigortacılığın barındırdığı unsurları aşağıdaki başlıklar altında toplayabiliriz: • Cana veya mala kasteden riskler, • Bu risklerden kaçınmak, korunmak isteyen kişi, kurum ve kuruluşlar, • Bu riskleri üstlenen bu amaçla kurulmuş şirketler, • Riskleri üstlenme karşılığında talep edilen ücret (prim), • Risk gerçekleştiğinde riskleri belli bir prim karşılığında üstlenen şirketler tarafından ödenen tazminat. Dolayısıyla verilen bütün maddeler doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Risk yönetimi riskin belirlenmesi, risk analizi, risk değerlemesi ve risk kontrolü olmak üzere dört aşamada gerçekleştirilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Zorunlu Deprem Sigortası’nın süresi bir yıldır. Diğer seçeneklerde verilen bilgiler doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Tarım sigortası yaptırıp doğal afete maruz kalan üreticinin; Masraflarının ve emeğinin karşılığını alarak, yıllık geçimi için gerekli olan gelirini garanti altına alması ve üretimine devam edebilmesi mümkün olur. Gelir istikrarı dolayısıyla yapacağı tasarruf ile modern tarım için gerekli olan yatırımlara yönelerek üretiminde verimliliği ve böylece gelirini artırması sağlanır. Düzenli bir işi olması nedeniyle kente göç etmesine gerek kalmaz. Geliri ve yaşam standardı yükselir. Seçeneklerde yer alan tüm bilgiler tarım sigortası yaptırıp doğal afete maruz kalan üreticinin sağlayacağı yararlar arasında yer alır ve doğrudur. Buna göre doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Uzun yıllardan beri Türkiye’nin sistemli bir afet ekonomik yönetimi olmamıştır ve genellikle her afet sonrasında acele ve telaşla çıkarılan kanunlar, ek bütçeler, ek vergiler ve denetimsiz yardım kampanyaları gibi günü kurtarmaya ve olağanüstü kaynaklar yaratmaya yönelik tedbirlerle afet yaraları sarılmaya çalışılmıştır. Etkin çalışan bir sigorta sisteminin olmayışı doğal afetlere karşı en büyük zaafımız olmuş ve ülkemizi dış yardım ve kredilere muhtaç etmiştir. 1999 Marmara depremi de Türkiye’nin doğal afetlerle ilgili ne afet öncesinde ne de sonrasında ekonomik kaynaklarının ve bu kaynakların sistematik elde etme yöntemlerinin olmadığını göstermiştir. Bununla birlikte, 1999 Depremi sonrasında yetersiz olmakla birlikte oldukça başarılı çalışmalar yapılmıştır. Bunların başında AFAD’ın (T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı) 5902 sayılı Kanunla kurulması gelmektedir. AFAD, ihtiyacı olan kaynakları yatırım programı için tahsis edilen bütçeden ve cari bütçeden karşılayan ve esnek finansal yapıya sahip olan bir organizasyona sahiptir. Bunun dışında da çok sayıda uygulama vardır ki en önemli uygulamalardan biri de deprem bölgesinde yer alan ülkemizde zorunlu deprem sigortası uygulamasının getirilmesidir.

Yanıt Açıklaması: Sigortacılığın barındırdığı unsurları aşağıdaki başlıklar altında toplayabiliriz: • Cana veya mala kasteden riskler, • Bu risklerden kaçınmak, korunmak isteyen kişi, kurum ve kuruluşlar, • Bu riskleri üstlenen bu amaçla kurulmuş şirketler, • Riskleri üstlenme karşılığında talep edilen ücret (prim), • Risk gerçekleştiğinde riskleri belli bir prim karşılığında üstlenen şirketler tarafından ödenen tazminat.

Yanıt Açıklaması: Bir ülkedeki tüketim düzeyi ve mallara olan talep o ülkedeki birey ve hane halklarının gelir seviyelerine bağlıdır. Gelir seviyesi yükseldikçe harcama miktarı da artar. Bireyler ve hane halklarının gelirleri ise üretime bağlıdır. U¨retim olursa gelir, gelir olursa da harcama ortaya çıkar. Her harcama aslında bir başkasının gelirini oluşturur. Ekmeği satın aldığımızda fırıncının geliri ortaya çıkar. Fırıncı da bu geliri kasaba harcadığında kasabın gelir artar. Bu gelir ve harcama akımları ekonomik döngünün varlığı için şarttır. İşte bir doğal afet nedeniyle üretimin durması gelir meydana gelme mekanizmasını da bozar. U¨retim durunca üretim biriminin sahibinin geliri (ka^r) ile birlikte çalıştırdığı işçilerin gelirleri (ücret), kiraladığı binanın sahibinin kira (rant) geliri, kredi çektiği bankanın geliri (faiz) de azalır.

Yanıt Açıklaması: Kişiye Yönelik Riskler: Bu tür saf riskler, gelir kazanma özelliğinin kaybedilmesine bağlı olarak gelirin ya da mal varlığının azalma olasılığı ile ilgilidir. Örneğin; • Erken ya da zamansız ölüm riski • Emeklilikte yeterli gelire sahip olamama riski • Hastalanma ve/veya sakat kalma riski • İşsiz kalma riski

Yanıt Açıklaması: Risk sonucu oluşacak istenmeyen durumlarla karşılaşılmak istenmemesi riskten kaçınma olarak adlandırılır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Riskin gerçekleşmesi hâlinde ya parasal bir kayıp söz konusu olur ya da insan sağlığı olumsuz etkilenebilir hatta ölümlerle karşılaşılabilir. İnsan yaşamını ya da sağlığını etkileyen risklerin transfer edilmesi mümkün değildir ancak sonucu parasal kayıplara yol açan riskler transfer edilebilir. Riskin transfer edilebileceği en önemli kurumlar sigorta şirketleridir. Kaybın sıklığının düşük iken kaybın büyüklüğünün yüksek olduğu durumda uygun risk yönetim tekniği riski transfer etmek olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Risk yönetimi dört aşamada gerçekleştirilmektedir. Bunlar; riskin belirlenmesi, risk analizi, risk değerlemesi ve risk kontrolüdür. Soruda III. ve IV. maddede verilen riski tutmak ve riski transfer etmek ise risk yönetim teknikleri arasında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Harcamalar politikası; kamu harcamalarının miktarını veya yönünü değiştirmek suretiyle ekonomiyi etkileme politikasına denir. Borçlanma politikası; kamu borçlanmasını artırmak ya da azaltmak suretiyle ekonomiyi etkilemeyi amaçlayan politikaya denmektedir. Destekleme politikası; ekonomide üretilmekte olan bazı ürünlerin desteklenmesi için yapılan harcamalara denir. Teşvik politikası; belirli malların, belirli sektörlerin ya da teknolojilerin desteklenmesi yoluyla üretim kalitesinin ve rekabet seviyesinin artırılmasına denmektedir. Para politikası ise; bir ekonomideki para miktarını ya da diğer bir deyişle “para arzını” kontrol etmektir.

Yanıt Açıklaması: Tehditler/Tetikleyen Unsurlar - Doğal, teknolojik, sivil ve biyolojik Aşamalar/Fonksiyonel Alanlar - Temel olarak hazırlık ve müdahale Aktörler - Temel olarak kamu sektörü (kısmen acil durum yöneticileri ve ilk müdahale edenler) Değişkenler - Temel olarak fiziksel Disiplinler - Temel olarak sosyoloji ve kamu yönetimi (Detaylı bilgi için kitabınızın 128. sayfasında yer alan 6.1 numaralı "Afet Yönetimi Yaklaşımlarının Karşılaştırılması" tablosunu inceleyiniz.