Kamuda Afet ve Acil Durum Yönetimi

Yanıt Açıklaması: Acil durum müdahale organizasyonunun hedefleri; Acil durumdan etkilenenlerinin en yüksek sayıda, hayatta ve sağlıklı kalmalarını sağlamak, Etkilenen tüm toplumun temel ihtiyaçlarını en kısa sürede karşılamak ve mümkün olduğunca hızlı temel hizmetleri yeniden kurarak, kendi kendilerine yetmelerini sağlamak, Ekonomik faaliyetlerin yeniden canlanması için zarar gören altyapının tamiri veya değiştirilmesini sağlamak, Kamu, sivil ve uluslararası kuruluşların etkilenen nüfusa en iyi yardımı yapabilmeleri için çatışma ortamlarını ortadan kaldırmak, Nüfus mobilasyonlarını güvenli sağlayabilmek, Kalıcı çözümleri olabildiğince hızlı bulmaktır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Tıbbi ve Biyolojik Acil Durumlar: Büyük salgınlar-epidemik vak’alar (Grip, tifo, kolera, vs.), kitlesel yemek zehirlenmeleri, acil kan ihtiyacı, böcek istilaları bu durumlara örnek verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Türkçe’ye “Acil durum” olarak çevrilebilecek olan “Emergency” kavramı sözlükte “Ani olarak ortaya çıkan güç durum, yardım veya kurtarmayı gerektiren acil durum, beklenmeyen, öngörülemeyen olaylar kombinasyonu” olarak açıklanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sellerin meydana gelmesine yol açan faktörlerde dikkat çekici bir nokta, bu faktörlerden bir kısmının insan kaynaklı olmasıdır. Örneğin; ormanların yok edilmesi, akarsuların taşmasına karşı doğal setler görevini yerine getiren ağaçların ortadan kalkmasına yol açmıştır. Ayrıca, insanların atmosfere verdiği zararların bir sonucu olarak ortaya çıkan iklim değişiklikleri de -örneğin küresel ısınma- sellerin artmasına yol açmıştır (Arenz, 1997: 14). Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Acil durum yönetiminde müdahale aşamasının faaliyetleri aşağıdaki gibidir. • Uyarı, • Durum değerlendirmesi, • Acil eylem planının devreye sokulması, • Gerekli ise tahliye, • Arama ve kurtarma çalışmaları. Buna göre doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Levitt’e göre afetler; depremler, kasırgalar, hortumlar, uçak kazaları, patlamalar ve büyük çapta bombalamalar gibi, çok sayıda yaralanma ve ölümlerle beraber büyük çapta fiziksel tahriplerle sonuçlanan olaylardır (Levitt, 1997: 41). Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 3 madde de verilen hedeflerin hepsi  Acil durum hazırlık çalışmalarında belirlenmesi gereken hedefler arasındadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: “Afet anı ve hemen sonrası”nda gerçekleştirilecek faaliyetleri “İkincil koruma” olgusu kapsamında ele alan Keçeci’ye göre “İkincil koruma”, afet sırasında ve afetten hemen sonra alınan önlemleri içermektedir. Bu aşamada yapılacak çalışmaları Keçeci önem sırasına göre şu şekilde sıralamaktadır: Afete uğrayan bölgenin ve etkilenen nüfusun belirlenmesi; enkaz kaldırma, kurtarma ve yıkıntıların temizlenmesi; afetzedelerin beslenmesi; afetzedelerin barındırılması ve ısıtılması; ulaşım ve haberleşmenin sağlanması; güvenliğin sağlanması; koruyucu hekimlik ve çevre sağlığı hizmetleri; tıbbi bakım. Doğru cevap C’ dir.

Yanıt Açıklaması: Zarar azaltma çalışmalarının etkinliği toplumların gelişmişlik düzeyleri ile doğru orantılıdır. Zira toplumlar geliştikçe insan yaşamına verilen önem artmakta, dolayısıyla insan yaşamını tehlikeye atabilecek en yaygın olaylardan olan afetlerin önlenmesi ve zararlarının minimize edilmesi çalışmalarına verilen önem ve ayrılan mali kaynakların miktarı artmaktadır. Seçeneklerde verilen ülkelerden gelişmişlik düzeyi en yüksek olan İngiltere’ dir. Doğru cevap B’ dir.

Yanıt Açıklaması: Seviye 7 - Büyük Kaza: Kaza sonucu büyük miktarda radyoaktif madde salınımı oluşmuştur. Oluşan nükleer krizin yönetilmesi için geniş alanda planlı ve uzun süreli önlem alınması gereklidir. Kaza, insan sağlığı ve doğal çevre üzerine ciddi riskler oluşturur ve radyasyon kaynaklı ölümler gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: D şıkkında verilen özellik iyi bir acil durum yöneticisinin özelliğidir. Diğer şıklarda verilenler Acil durum eylem planlarının temel yapıları arasındadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Terör sözcüğü Türk Dil Kurumu Sözlüğünde “ yıldırı ”, terörizm ise “ yıldırıcılık ” şeklinde karşılık bulmakta, Oxford Dictionary of English Language’de Fransızca kökenli bu sözcüklerden terör (terror) “ aşırı korku; insanları yıldırmak amacıyla aşırı korku kullanılması " terörizm (terrorism) ise “ siyasi amaçlara ulaşmak için gayrı resmi ve izinsiz olarak şiddet ve tehdit unsurlarının kullanılması ” şeklinde tanımlanmaktadır. Terörizm, terör yöntemlerinin siyasi bir amaçla, örgütlü, sistemli ve sürekli bir biçimde kullanıldığı bir stratejidir ve terör kavramını da kapsamaktadır. Terör terimi, dehşet ve korkuyu belirtirken, terörizm, bu kavrama süreklilik ve siyasal içerik katmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kriz (Crisis) Kavramı Oxford Dictionary of English Language’e göre kriz, “aşırı tehlike ve güçlük zamanı; zor ve önemli bir kararın alınması gereken zaman”dır. Köken itibarı ile Ortaçağ İngilizcesi’ne dayandırılan sözcük, tıptaki “hastalığın dönüm noktası” anlamı itibarı ile Latince kökenli olup, ayrıca Yunanca “karar” anlamındaki “krisis” ve “karar vermek” anlamına gelen “krinein” sözcüklerinden türediği düşünülmektedir. “Karar anı, dönüm noktası” anlamındaki kullanımı ise 17. yüzyılın başlarına dayanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bölgede ki olağan dışı doz değerine patlama veya yangının eşlik etmesi ya da doz değerinin 10 dakikanın üzerinde 500 μSv/saat’den daha fazla olması durumunda ise acil durum ilan edilmelidir (TAEK, 2009). Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Meydana geliş sıklığı açısından afetler arasında ilk sırayı yangınlar almaktadır.

Yanıt Açıklaması: İyi bir acil durum yöneticisinin özellikleri; • İleriye dönük senaryoları görebilmeli, proaktif kararlar alabilmelidir. • Güçlü sezgilere sahip olmalıdır. • Çok yönlü olmalı, birden fazla alanla ilgili bilgi donanımına sahip olmalıdır. • Ek sorumluluklardan kaçmamalıdır. • Açık ve net düşünebilmeli, kararlar üzerinde yorumlar geliştirebilmelidir. • Kararlı olmalıdır. • Baskı altında sakin kalabilmeli, stresi yönetebilmelidir (Boisvert ve Moore, 2004: 7). Doğru cevap A'dır

Yanıt Açıklaması: Gigliotti ve Jason’a göre afetler, belirli bir bölgede meydana gelen, kontrol altına alınamayan ve meydana geldikleri bölgenin dışındaki bölgeler için de tehlike oluşturan olaylardır.

Yanıt Açıklaması: Çığların çarpma kuvveti ve potansiyel hasar arasındaki ilişki incelendiğinde şöyle bir tablo gözlemlenir; 0.1- camlar kırılır, 0.5- kapılar kırılır, 3-ağaçtan inşa edilen yapılar yıkılır, 10-büyük ağaçlar kökünden sökülür, 100-güçlendirilmiş betonarme yapılar yıkılır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: “Deprem”; “Yerkabuğu içindeki bir kaynaktan ani olarak çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yer yüzeyini sarsmaları ...” olarak tanımlanmıştır. Doğal afetler içinde insanları en beklenmedik zamanda, önceden nasıl, ne zaman, nerede meydana geleceğinin bilinmesi mümkün olmayan depremler vurmakta ve tahribatı büyük olmaktadır (Gür, 1996: 21). Depremler, aniden meydana gelmeleri ve yol açtıkları feci zararlar açısından günümüzde toplumların karşı karşıya bulundukları en önemli sorunlardan biridir. Çünkü deprem afeti sadece bir mühendislik olayı değildir. Sosyo-ekonomik boyutlarının, teknik boyutları kadar, hatta daha fazla ağır bastığı bir afettir. Depremlerin Genel Karakteristikleri Kestirilememe - Ne zaman meydana geleceği bilinmez Anilik - Ani ölüm, yaralanma ve tahriplere yol açar Kontrol edilememe - Şiddetli etkileri azaltılamaz Kuvvetlilik - Çok geniş bir alanda çok büyük tahribat yapar Anlaşılmazlık - Nedeni görülmez, sadece etkileri görülür Umulmadık devamlılık - Artçı şoklar bireyleri sürekli tetikte durmaya zorlar Topyekün kapsayıcılık - Bireylerin bütün duyularını kuşatır

Yanıt Açıklaması: Karaesmen,1996: 98 - 114.). Afet safhaları ile ilgili ayrım; “zarar azaltma (mitigation)”,  “önceden hazırlık (preparedness)”, “kurtarma ve ilk yardım(relief and first aid)”, “iyileştirme (rehabilitation)” ve “yeniden inşa (reconstruction)” safhaları şeklindeki 5’li ayrımdır (Ergünay, 1993: 16 - 26). Doğru cevap C'dir.