Kamuda Afet ve Acil Durum Yönetimi

Yanıt Açıklaması: Erken uyarı sistemi, radyasyon izleme sistemlerinden anormal doz verileri elde edildikten sonra, nükleer krize müdahalede yer alacak kurumların, bölgedeki halkın, merkezi yönetimin ve tehdidin sınırları aşma ihtimali durumunda, uluslararası kuruluşların anormal doz ile ilgili uyarılmasını kapsayan sistemdir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: “ En genel tanımla insanlar için fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar doğuran, normal yaşamı ve insan faaliyetlerini durdurarak veya kesintiye uğratarak toplulukları etkileyen doğal, teknolojik veya insan yapısı kökenli olaylara afet ... ” denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Nükleer kriz yönetimi ile ilgili planlamalar, üç basamakta değerlendirilmelidir. Öncelikle her nükleer tesisin bir eylem planı olmalı, bununla birlikte yerel ve ulusal eylem planları oluşturulmalıdır. Nükleer tesislerin eylem planları, radyasyon salınımın engellenmesi, kontrol altında tutulması, özellikle çevre ve halk üzerindeki zararın azaltılması, olağandışı durumların ilgili kurumlara bildirimi, tesis çalışanlarının korunması, kurtarma ve acil sağlık hizmetlerinin planlanmasını kapsar. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Deprem odağının derinliğine göre depremler sığ, orta derinlikli ve derin depremler olarak üç gruba ayrılmaktadır: Sığ depremler; 0-60 km. arası derinliklerde meydana gelen depremlerdir. Türkiye’de meydana gelen depremler bu deprem türüne girmektedir. Orta derinlikli depremler; 60-300 km. derinliklerde meydana gelen depremlerdir. Bu tür depremlere, Japonya ve Şili’de meydana gelen depremler örnek verilebilir. Derin depremler ise, 300-700 km. derinliklerde meydana gelen depremlerdir. Bu tür depremlerin meydana geldiği bölgelere örnek olarak, Büyük Okyanusun batı kenarında yer alan Japon Çukurluğu ve Guam Çukurluğu örnek verilebilir (Özey, 2000: 109-114).

Yanıt Açıklaması: Tehlike, zarar verme potansiyeli olan her şeydir. Türkçe’ye “tehlike” olarak çevrilen “hazard” kavramı, köken itibariyle Arapça olup, “ez - Zahr” kökünden türemiş olan “Hazer” kelimesinin Orta Dönem İngilizcesi’ne XIV. yüzyılda geçmiş halidir.

Yanıt Açıklaması: Acil durum yönetiminde müdahale aşamasının faaliyetleri aşağıda ki gibidir: Uyarı, Durum değerlendirmesi, Acil eylem planının devreye sokulması, Gerekli ise tahliye, Arama ve kurtarma çalışmaları, Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bu yönetim sistemi, uzaktan ya da masa başından uygulanamaz. OYS için tüm acil yardım ekipleri eğitilmiş olmalı, sorumluluk ve görevleri tanımlanmış olmalı, olayın çeşidi ve niteliğine göre komuta yapacak kişi ve kurumlar, yedeklenerek belirlenmiş olmalıdır. Eğitim başta olmak üzere yapılan tüm hazırlık çalışmaları, tatbikatlarla sınanmalıdır. OYS’deki tüm süreçler resmi olarak tanımlanmış olmalıdır. Bununla birlikte OYS, olayın büyüklüğüne göre yukarıdan aşağıya doğru genişleyebilen bir modüler yapı barındırır. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Nükleer kazalarda temizleme çalışmalarının aşamalarında ilk yapılması gereken etkilenen bölgenin özelliklerinin belirlenmesidir.

Yanıt Açıklaması: C şıkkında verilen bilgi yanlıştır çünkü Acil durum müdahale organizasyonunun belirtildiği gibi bir hedefi yoktur. Tatbikatlar, soyut planları somut eylemlere dönüştürmeye yardımcı olur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Acil durum eylem planlarının temel yapıları; • Planın amacı anlatılmalıdır, • Acil durum ve varsayımlar tanımlanmalıdır, • Sorumluluklar tanımlanmalıdır, • Müdahalede yapılacak olan organizasyonlar tanımlanmalıdır, • Plan dinamik olmalıdır; Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Olay yerinin güvenliğinin sağlanması, girişe yasak olan bölgelerin izolasyonunun sağlanması, trafik kontrolü ve adli nitelik taşıyabilecek delillerin toplanması, kitlesel olaylarda kolluk birimlerinin başlıca sorumluluklarındandır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Nükleer tesislerde radyasyonun kontrol dışına çıkması ya da atıklardaki radyoaktivitenin kontrol dışına çıkarak tesis çalışanlarına, halka ve çevreye zarar verecek oranda yayılması “nükleer kaza” olarak tanımlanır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Nükleer kazalar sonrası halkın rehabilitasyonunu hızlandırmak için yapılması gereken çalışmalar; Olağan dönemlerde halkın radyasyon ve güvenlik önlemleri açısından bilgilendirilmesi ve eğitilmesi Kriz durumunda yapılan müdahale eylemlerinden halkın farkında olması için iletişim araçlarının oluşturulması Kriz durumunda ve sonrasında halk ile çift yönlü bir iletişim sisteminin oluşturulması Kriz sonrası, etkin ve güvenilir bir radyasyon izleme sisteminin kurulması ve elde edilen verilerin şeffaf bir şekilde kamuoyu ile paylaşılması Radyasyonun sağlık üzerine etkilerinin gözetimi için kapsamlı bir takip sisteminin oluşturulması ve bu konuda halk ile işbirliği yapılması Gıda ve su güvenliği için etkin bir kontrol sisteminin oluşturulması Var olan kriz durumundan çıkış için okullar başta olmak üzere, halka doğrudan ulaşabilecek eğitim programlarının oluşturulması Kaza sonrası yaşanan travmalar için psikolojik rehabilitasyon olanaklarının oluşturulması Sağlık hizmetleri organize edilmelidir. Halktaki kaygı ve stresle başa çıkılabilmesi için farklı kategorilerdeki profesyonellere özel eğitimlerin verilmesi Bölgede yaşayanlara, sosyal ve ekonomik olanaklarda pozitif ayrımcılığın sağlanması ve yerel kalkınmanın sağlanması için eylem planlarının oluşturulması gerekir

Yanıt Açıklaması: Önemli nükleer riskler; Nükleer santrallerde meydana gelebilecek kazalar, Nükleer atıkların oluşturduğu riskler, Nükleer santrallere düzenlenebilecek saldırılar, Terör örgütleri tarafından nükleer atıkların kirli bomba olarak kullanılması.

Yanıt Açıklaması: 1930’lu yıllarda ABD’de Prof. C. Richter deprem sırasında açığa çıkan enerjinin ölçülebilmesi için kendi adıyla anılan bir ölçek geliştirmiştir. Bu ölçekte depremlerin aletsel ölçüsü olan ve medyada sürekli adı geçen “magnitüd” ölçüsü kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ervan'a göre,afetzedelerin yakın bölgelerdeki kamu binalarında geçici bir süre için barındırılmalarının sakıncaları şunlardır: • Başka amaç için yapılmış binalarda afetzedelerin barınma amacıyla yaşamaları güç olmaktadır; • Söz konusu binalar geçici iskân süresince asli fonksiyonlarını yerine getirmemektedir; • Afetzedeler bu binaları gelişigüzel kullanarak onlara zarar vermektedirler; Yukarıda değinilen ilk iki çözümün sakıncalı olacağını belirten Ervan, iyileştirme aşamasında her aileye bu dönem süresince kullanacakları birer barınak verilmesi yönteminin diğer iki yönteme kıyasla daha yararlı ve etkin bir yöntem olduğunu belirtmektedir.

Yanıt Açıklaması: Oxford Dictionary of English Language beklenmedik durum (contingency) sözcüğünü, “ gelecekteki mümkün olan ancak kesin bir şekilde öngörülemeyen olay ve durum ” şeklinde tanımlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Büyük olaylarda, acil sağlık hizmetleri sorumlusunun altında bazı sorumlulukların oluşturulması gerekir. Bunlar triyaj, hasta taşıma, ileri acil tıbbi bakım alanı ve ulaştırma ve haberleşme gruplarıdır. Bu gruplar içerisinde ileri acil tıbbi bakım alanı grubu; büyük olaylarda, sevk hastanelerine aşırı yüklenme ve kontrolsüz sevkin önüne geçilebilmesi için olay yerinde bir acil tıbbi bakım alanı oluşturulmasını sağlar. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Acil durumlara müdahale ekibi, günlük acillere müdahalede görev yapan, ambulans, itfaiye, güvenlik ve özel kurtarma ekipleri gibi ekiplerden oluşur.

Yanıt Açıklaması: Tatbikatlar; farkındalık, eğitim, masa başı, fonksiyonel ve tam ölçekli olmak üzere beş başlık altında toplanır. Bununla birlikte Fonksiyonel tatbikatlarda, acil duruma müdahalede görev yapacak bir birimin ya da organizasyonun işlerliği değerlendirilir. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.