Temel Afet Bilgisi

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de küresel iklim değişiminin ülkemizdeki su kaynaklarına olası kötü etkileri başlıklar halinde şu şekilde özetlenebilir: • Yağışta yazın büyük azalma olacak fakat buharlaşma artabilecek. • Yağışların mevsimsel dağılımı ve şiddeti değişecek. Ani sellerde artışlar beklenmekte. • 1987’den beri zaten ortalamanın altında gerçekleşen kar örtüsü daha da azalabilecek. • Akımları sadece miktarı azalmayacak aynı zamanda pik zamanları da değişecek. • Kuraklığın sıklığı ve şiddeti artabilecek. • “Su stresi” artacak. Şehir ve ülke sınırlarını aşan nehirlerin kullanımı dâhil birçok uluslararası, ulusal ve yerel su kaynağının paylaşımında problemler çıkabilecek. • Yüksek basınç kuşağının kuzeye kayması ile ülkemizde hâkim olabilecek tropikal iklime benzer bir kuru hava, daha sık, uzun süreli kuraklıklara, orman yangınlarına ve tropikal hastalıklarda artışlara neden olabilecek. • Kuş cenneti ve benzeri milli parklar tahrip olup, kuşların göç yolları ve konaklama yerleri değişecek. Doğru cevap "E" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik kayıpları bakımından Türkiye’de yaşanan en büyük afet 17 Ağustos 1999 İzmit Körfezi depremidir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Yer kabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yer yüzeyini sarsma olayına “DEPREM” denir. Büyük depremler olduktan sonra, bir süre devam eden küçük depremler ise Artçı Depremler'dir. Deprem Fırtınası ise sınırlı bir alan ve belli bir sürede çok sayıda depremin meydana gelmesidir.  Deprem sarsıntıları; deprem odağında oluşan gerilimler ve hareketler sonucunda oluşan dalga hareketlerinden meydana gelir. Yani deprem odağındaki potansiyel enerji kinetik enerjiye dönüşür. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İkincil afet, bir afetin etkisi veya tetiklemesi ile meydana gelen yangın, heyelan, baraj yıkılması, patlama, salgın hastalıklar ve endüstriyel kaza gibi yeni afetlere denir.

Yanıt Açıklaması: Teorik olarak P dalgalarının hızı 5-7 km/s, S dalgalarının hızı ise 3-4 km/s dir. Doğru cevap B' dir.

Yanıt Açıklaması: Deprem Erken Uyarı Sistemi, hasar yaratabilecek düzeyde bir deprem oluşumunu, kaynağına en yakın konumlarda tespit ederek oluşturulacak uyarı sinyalinin konuyla ilgili birimlere veya kurumlara otomatik olarak iletilmesiyle yüksek gerilim hatlarındaki akımın kesilmesi, kritik kimyasal üretim yapan fabrika, nükleer santral ve rafinerilerin tehlike yaratabilecek faaliyetlerinin durdurulması, tramvay, metro, hızlı tren ve banliyö trenleri gibi toplu taşıma araçlarının durdurulması, gökdelen ve alışveriş merkezlerindeki asansörlerin kat hizasında durdurulması ve tüm kapıların açılması, gerekli jeneratörlerinin çalıştırılması ve bunun gibi benzer birçok önemli teknik tedbirlerin alınmasını mümkün kılmaktadır. Endüstriyel tesislerin hasar durumlarının tahmin edilmesi Deprem Hasar Tahmin Sistemlerinin kullanım alanları içerisnde yer alan bir husustur. Deprem Hasar Tahmini Sistem’leri olası yıkıcı bir depremin hemen ardından deprem bölgesindeki hasar ve kayıp durumlarını tahmin edilmesini sağlayan sistemlerdir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye sınırları içinde en fazla can kaybına neden olan depremler Kuzey Anadolu Fay Zonu üzerinde olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Çölleşme; aşırı otlatma, ormansızlaştırma, yanlış tarım ve sulama uygulamaları ya da iklim değişikliği gibi nedenlerle kurak bölgelerde toprağın susuzlaşması ve çöl haline gelme sürecine verilen addır.

Yanıt Açıklaması: Önceden tahmin edilerek erken uyarılarının yapılabilmesi, Hidro-meteorolojik afetleri diğer afetlerden ayıran, farklı kılan tek ve en önemli özelliktir.

Yanıt Açıklaması: Erozyon, yeryüzündeki kayaçların ve diğer malzemenin su ve rüzgâr gibi dış etmenlerle dayanımlarını kaybederek parçalanıp, yerinden koparılmaları veya çözünmeleri ile fiziksel ve kimyasal ayrışmaya uğraması, bulundukları yerden akarsu, yağmur, buz, rüzgâr veya dalgalar ile doğal yollardan taşınmasını içeren olaylar zinciri olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Sismik dalga, Türkiye’nin diri fay haritası hazırlanırken kullanılan sınıflamalardan biri değildir.

Yanıt Açıklaması: P dalgaları (boyuna dalgalar), deprem sırasında en hızlı yayılan ve dolayısıyla deprem kayıt aletlerine ilk olarak ulaşan dalgalardır.

Yanıt Açıklaması: Jeoloji Mühendisliği depremlerin özellikle oluş nedenleri, aktif fayların araştırılmasında, zemin özellikleri açısından deprem tehlikesinin belirlenmesinde ve zarar azaltma faaliyetlerinde etkin rol almaktadır. Doğru cevap A' dır.

Yanıt Açıklaması: Küresel iklim değişiminde afet risklerini yönetebilmek için iklim değişikliğine uyarlama ve afet risk yönetimi yaklaşımlarında alınabilecek önlemler şunlardır: Maruziyeti Azalt,  Hazırlan, Müdahale Et ve Iyilestir, Degisen Risklere Karsı Direnci Artır, Riski Paylas ve Transfer Et, Savunmasızlıgı Azalt, Dönüştür.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de meydana gelen en ölümcül afetlere baktığımızda bunların hepsinin deprem nedeniyle meydana geldiği bilinmektedir. En ölümcül depremlerin ilk ikisi 27 Aralık 1939 tarihinde meydana gelen ve 7.9 büyüklüğünde olan Erzincan depremi ve 17 Ağustos 1999 tarihinde meydana gelen ve 7.4 büyüklüğünde olan İzmit Körfezi depremidir. Ekonomik kayıplar açısından Türkiye’de yaşanan en büyük on afette ilk sırayı ise İzmit Körfezi depremi almaktadır. doğru yanıt B

Yanıt Açıklaması: 4.6 milyar yıllık varoluş periyodunda dünyamızın iklim sisteminde, milyonlarca yıldan on yıllara kadar tüm zaman ölçeklerinde doğal etmenler ve süreçlerle birçok değişiklikler olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yukarıdaki şıklarda geçen rüzgâr fırtınalarından hiçbiri Türkiye’de oluşmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yüzey dalgaları, diğer dalgalara göre daha fazla yer hareketi yarattığı ve daha yavaş hareket ettiği için etkisi oldukça fazladır.

Yanıt Açıklaması: Hasar tahmin, afet risk yönetiminin temel unsurları arasında değildir.

Yanıt Açıklaması: Depremde enerjinin açığa çıktığı noktanın yeryüzünden en kısa uzaklığı, depremin odak derinliği denilmektedir.