Yangın ve Yangın Güvenliği

Yanıt Açıklaması: Acil durum aydınlatma sisteminin normal ay­dınlatma sistemi kesildikten sonra en az 60 dakika süreyle devrede olması zorunludur. Kullanıcı yükü­nün 200 kişiyi aştığı binalarda ise bu süre en az 120 dakika olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Havai fişek fabrikaları Yüksek tehlike 4 bina tehlike sınıfında yer alır

Yanıt Açıklaması: BYKHY’e göre aşağıdaki özellikleri taşıyan tüm binalarda otomatik yağmurlama sistemi kurulması zorunludur [1]: • Yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla olan konut haricindeki bütün binalar • Yapı yüksekliği 51.50 m’yi geçen konutlar • Alanlarının toplamı 600 m2’den büyük olan kapalı otoparklar ve 10’dan fazla aracın asansörle alındığı kapalı otoparklar • Birden fazla katlı bir bina içerisindeki yatılan oda sayısı 100’ü veya yatak sayısı 200’ü geçen oteller, yurtlar, pansiyonlar, misafirhaneler ve yapı yüksekliği 21.50 m’den fazla olan bütün yataklı tesisler • Toplam alanı 2000 m2’nin üzerinde olan katlı mağazalar, alışveriş, ticaret ve eğlence yerleri • Toplam alanı 1000 m2’den fazla olan, kolay alevlenici ve parlayıcı madde üretilen veya bulundurulan yapılar

Yanıt Açıklaması: Yağmurlama sistemlerinin tasarımında izlenmesi gereken adımlar aşağıdaki gibi sıralanabilir [12]: • Korunacak alanın tehlike sınıfının belirlenmesi • Tek bir yağmurlama zonu olarak korunabilecek en fazla kat alanının belirlenmesi • Bir yağmurlama başlığı tarafından korunacak en fazla alanın belirlenmesi • Sistem tipinin seçilmesi • Su ihtiyacının belirlenmesi • Yağmurlama başlıkları arasındaki mesafelerin belirlenmesi • Yağmurlama başlıklarının duvardan olan mesafelerin belirlenmesi • Düşey engeller ve yağmurlama başlıkları arasındaki mesafelerin belirlenmesi

Yanıt Açıklaması: Yangın söndürücüler ve kullanım amaçları ise aşağıdaki şekilde özetlenebilir: Su: Ateşi söndüren maddeler arasında en önemlisi sudur. Su özellikle A tipi yangınlar için kalıcı ve iyi bir söndürücüdür. Kum: Yanıcı maddelerin oksijenle ilişkisinin kesilerek söndürülmesinde kullanılmaktadır. Kullanım anında kumun yanıcı maddeyi tamamen örtmesi sağlanmalıdır. Karbondioksit Gazı (CO2): Yanan maddenin üzerini kaplayan karbondioksit gazı yanıcı maddeyi oksijensiz bırakarak yangını söndürür. Genellikle çelik tüpler içerisinde ve basınç altında sıvı hâlde tutulur. Bu gazla açık alanlarda ve hava akımının olduğu yerlerde yangının söndürülmesi oldukça zordur. Kuru Kimyasal Tozlar: Yangın söndürmede kullanılan etkin maddelerden birisi de kuru kimyasal tozlardır. Kimyasal tozlar türlerine göre A, B ve C sınıfı yangınları etkin bir şekilde söndürebilmektedir. Aşırı sıcaklıktan (tahta, kumaş, araba lastiği gibi maddelerde) oluşan yangınların, sıvıların (benzin ve türevleri) tutuşmasından çıkan yangınların ve basınç altındaki gazlardan (doğalgaz vb.) dolayı oluşan yangınların söndürülmesinde kullanılmaktadırlar. Köpük: Yanan yüzeyi tamamen kaplayarak hava ile teması keser ve ayrıca soğutma özelliğinin bulunması nedeniyle de yangın söndürücü olarak kullanılır. Holokarbonlu Yangın Söndürme Maddeleri: Sıvı veya gaz hâlinde bulunmaları, yanıcı madde ve oksijenin kimyasal reaksiyonunu bozmaları nedeniyle yangın söndürücü olarak kullanılırlar. Yangın söndürme anında araç ve donanıma zarar vermeyen ve artık bırakmayan maddelerdir. Ancak Kyoto Protokolü gereği ozon tabakasına verdiği zarar nedeniyle halonların kullanımına ilişkin esaslar değiştirilmiştir. Bu nedenle halon alternatifi gazlı sistemler geliştirilmiştir. Novec 1230 ve FM 200 bunlardan en yaygın olanlarıdır.

Yanıt Açıklaması: I. Yangın uyarı butonları, yerden en az 110 cm ve en fazla 130 cm yüksekliğe yerleştirilir. II. El ile yangın uyarısı, yangın uyarı butonları ile yapılır. IV. Tüm yangın uyarı butonlarının görülebilir ve kolayca erişilebilir olması gerekir. V. Bir kattaki herhangi bir noktadan yatay erişim uzaklığı en fazla 60 m olacak şekilde monte edilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Alüminyum: Özellikle cephe sistemlerinde kullanılan alüminyum 100 – 150 °C’de mukavemetini kaybetmektedir. Çekme mukavemeti 250 °C’de ilk mukavemetinin yarısına, 400 °C’de 1/20’ sine inmektedir. Alüminyum yangın karşısında çok zayıf bir yapı malzemesidir. 600 °C’de ise erimektedir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yangın güvenliğinde yapı malzemelerinin seçimi yapıdaki yangın riskinin büyüklüğü ile can ve mal kaybının kontrol altına alınması hususlarında büyük bir paya sahiptir. Bu nedenle malzemelerin yangın karşısındaki davranışlarının bilinmesi gerekmektedir. Yakıt görevini üstlenen malzemelerin yangın karşısındaki davranışı, tutuşma sıcaklıklarına, alevlenme sürelerine, ısıl genleşme özelliklerine, ısı ve sıcaklık iletme özelliklerine, kütle kayıplarına, açığa çıkardıkları ısı miktarına ve duman oluşumuna bağlı olarak değişmektedir.

Yanıt Açıklaması: Binalarda yangın güvenliğinin temel amacı olan can güvenliğinin sağlanabilmesi için yapı taşıyıcı sistem ve elemanlarının tahliye ve yangına müdahale süreçleri boyunca hem bütün olarak hem de teker teker yangına dayanım göstermesi gerekmektedir. TS 9935’e göre yangın dayanımları açısından yapılar dört gruba ayrılmıştır: Tip I – Yanmayan: Tip I-445 ve Tip I-332 olmak üzere iki tipi vardır. Tip II – Yangına Dayanıklı: Tip II-222 ve Tip II-111 olmak üzere iki tipi vardır. Tip III – Dış Yüzeyleri Korumalı: Tip III-211 ve Tip III-200 olmak üzere iki tipi vardır. Tip IV – Ahşap Karkas: Tip IV-111 ve Tip IV-000 olmak üzere iki tipi vardır.

Yanıt Açıklaması: Diğerleri yapı işleri için olması gereken gerekliliklerdir. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bu süreçteki ilk adım binadaki potansiyel yangın riskini-risk bölgelerini tanımlamaktır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Yangın korunumlu olması gereken merdiven yuvalarının yangına en az 120 dakika dayanım gösteren duvarlarla çevrili olması gerekmektedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yanıcılık sınıfını gösteren sınıflandırma düzeylerinin açık ifadeleri şu şekildedir: • A1: Hiçbir şekilde yangına katkıda bulunmayan malzeme • A2: Yangına aşırı derecede sınırlı boyutlarda katkıda bulunan malzeme • B: Yangına çok sınırlı boyutlarda katkıda bulunan malzeme • C: Yangına sınırlı boyutlarda katkıda bulunan malzeme • D: Yangına makul boyutlarda katkıda bulunan malzeme • E: Yangına karşı tepki performansı kabul edilebilir olan malzeme • F: Yangına karşı tepki performansı belirlenemeyen malzeme

Yanıt Açıklaması: Yalıtım malzemelerini genel olarak iki grupta ele almak mümkündür: • İnorganik yalıtım malzemeleri; cam yünü, taş yünü, perlit • Organik yalıtım malzemeleri; Polistre, poliüretan ve polietilen köpükler, çimentolu yonga levhalar vs.

Yanıt Açıklaması: Verilen özellikleri kapsayan bütün binaların gerekli görülen mahallerinde basınçlandırma sistemi kurulmak zorundadır: • Merdiven kovası yüksekliğinin 30.50 m’den fazla olduğu durumlarda, konutlar hariç bütün binaların kaçış merdivenleri • Yapı yüksekliği 51.50 m’den yüksek olan konutların kaçış merdivenleri • Bodrum kat sayısı dörtten fazla olan binalarda bodrum kata hizmet veren kaçış merdivenleri • Yangın anında acil durum asansör kuyularının yangın etkisi altında kalmaması için acil durum asansörü kuyuları • En az 0.1 m 2 olmak üzere kuyu alanının 0.025 katı kadar havalandırmanın yapılmadığı asansör kuyularında bulundurulması zorunludur. Bu nedenle yangın anında acil durum asansör kuyularının yangın etkisi altında kalmaması için acil durum asansörü kuyularına basınçlandırma sistemi kurulur.

Yanıt Açıklaması: Kütlesel yalıtım, çerçeveyi sarma ile yalıtım, kutuya alma, çelik bileşenlerde su dolaştırılarak soğutulması ile korunum, kolonların dışarıya alınması yöntemi ile korunum şeklinde çelik elemanların yetkin yöntemlerle yalıtılarak yangından korunması sağlanır.

Yanıt Açıklaması: EPS asmolen dolgu malzemesi kullanılan döşemelerin yangına dayanım sınıflarının BYKHY: Ek – 5/B verileri aşağıda verilmiştir: • İki katlı konutların ikinci katında REI30 • Bir dükkân ve üst katı arasında REI60 • Yüksekliği 21.5 metreye kadar olan binalarda REI60 Bodrum katı ile zemin katı arasında REI90 • Yüksekliği 30.5 metreye kadar olan binalarda REI90 • Yüksekliği 30.5 metreden yüksek olan binalarda ise REI120 şeklindedir.

Yanıt Açıklaması: Acil durum aydınlatmasının zorunlu olduğu yapı tipleri aşağıda verilmiştir: • Hastaneler, huzurevleri ve eğitim amaçlı binalar • Kullanıcı yükü 200’den fazla olan bütün binalar • Zemin seviyesinin altında 50 veya daha fazla kullanıcısı olan binalar • Penceresiz binalar • Otel, motel ve yatakhaneler • Yüksek tehlikeli yerler • Yüksek binalar

Yanıt Açıklaması: Duman engeli olarak kullanılacak olan duvar, taban ve tavanlardaki çatlaklar yangına en az 30 dakika dayanıklı malzeme ile kapatılmalıdır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Silolar kullanım alanı açısından farklıdır