Kentler, Planlama ve Afet Risk Yönetimi

Yanıt Açıklaması: Volkanik cam (obsidiyen) avlanma ve balıkçılık için kullanılan aletlerin yapımı için önemli bir kayaçtır.

Yanıt Açıklaması: Interval veri, sayısaldır ancak mutlak sıfır noktası yoktur ve orantı hesabı anlamlı değildir. Örnek olarak “doğum yılı” interval bir veridir. Sıfır yılı ise bir referans noktasıdır; o yılın bulunmadığı ya da yaşanmadığı anlamına gelmez. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: “Şehircilik” kavramı en genel anlamıyla bir kentte yaşayan kentlilerin o kentle olan etkileşimi anlamına gelmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Feodalizm olarak adlandırılan bu tarım temelli sistem Orta Çağ boyunca tarımsal üretimin artmasına da katkıda bulunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Planlama süreci içerdiği bilimsel ve teknik veriler ve yapım yöntemi açısından oldukça karmaşık bir teknik uğraştır. Bu uğraşın binaların kat adedini arttırma, yapıyı büyütme, nüfusu arttırma gibi kararlara indirgenmesi, planlamayı esasından uzaklaştırarak sağlıksız bir şehirleşme ortaya çıkmasına sebep olur. Bu sebeple, siyasi kararlar ile planlama süreci arasındaki dengenin çok iyi kurulması gerekmektedir. Buna göre doğru cevap E seçeneğinde verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: İmar planlarının sektörel ve tematik olarak farklı türleri olmakla birlikte, genel olarak uygulama boyutu düşünüldüğünde iki ayrı türünün olduğu görülmektedir. Bunlardan birincisi nazım imar planlarıdır. Nazım imar planları herhangi bir kentte kent bütünü imar planlarına uygun olarak yapılan, ana ulaşım ve arazi kullanım kararlarını gösteren, yapı adası ölçeğine kadar karar getiren 1/5000 ölçekli planlar olarak adlandırılabilirler. Bu planlar bir kentin alt parçalarındaki ana yapıyı oluştururlar. Bu bilgilere göre doğru cevap D seçeneğinde verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: 18. Madde uygulaması imar planına göre eski mülkiyet sınırlarının tamamen yeniden düzenlenerek dağıtımı işlemidir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bilginin elde edilmesi ve işlenerek kullanıma hazır hale getirilmesi kadar doğru, verimli ve etkin bir şekilde aktarılması da önemlidir. Bilgi aktarımında hitap edilen kitlenin bilişsel düzeyi gözetilmeli, buna göre düzenlemeler yapılmalıdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İlgili yasa maddesinde planlar arasında, kapsadıkları alan ve amaçları açısından; “bölge planları” ve “imar planları” olarak bir ayrım yapılmaktadır. Burada “bölge planları” bölge ölçeğine “imar planları” ise kentsel ölçeğe denk düşmektedir.

Yanıt Açıklaması: Uygarlık bir ülke veya toplumun, maddi ve manevi varlıklarının, düşünce, sanat, bilim, teknoloji ürünlerinin tamamını ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Verilen tanım mekana aittir. Mekanlar, daha çok fiziksel özellikleriyle öne çıkan ve tasarlanmak üzere ele alınan yerlerdir. Dolayısıyla doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ulaşım ana planı: Şehrin mekânsal, sosyal ve ekonomik özelliklerine göre ulaşım ihtiyaç ve talepleri ile sürdürülebilir gelişmeyi dikkate alarak; şehir ve yakın çevresinin ulaşım sistemini, ulaşım ağını, standart ve kapasiteleri ile ulaşımın türlere dağılımını, kara, deniz ve hava ulaşımı ve bu ulaşım türlerinin birbirleriyle entegrasyonu, bu türlere ait transfer noktalarını, depolama ve aktarma merkezlerini, ticari yük koridorlarını ve toplu taşıma güzergâhları ile gerektiğinde otopark, bisiklet ve yaya yolları, erişilebilirlik ve trafik konularında gereken ayrıntıları belirleyen, toplu taşımaya ağırlık veren ve öncelikli kılan, kısa ve uzun dönemde ulaşım türlerine ait sorunlara çözüm önerilerini ortaya koyan, gerektiğinde şehrin üst ve alt kademe planları ile eşgüdümlü olarak hazırlanabilen, plan paftası ve raporuyla bir bütün olan planlardır.

Yanıt Açıklaması: Bilginin elde edilmesi ve işlenerek kullanıma hazır hale getirilmesi kadar doğru, verimli ve etkin bir şekilde aktarılması da önemlidir. Bilginin görsel aktarımında tablo, grafik, akış şeması gibi farklı sunumlar kullanılabilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: 1/5000 Nazım İmar Planı, 1/1000 Uygulama İmar Planlarına esas teşkil eder. Yani, bir ilin bütününde arazi varlığının nasıl kullanılacağını belirleyen plan çevre düzeni planıdır. Bu planların yapımında 6360 Sayılı Büyükşehir Kanununa ve ilgili kanun hükmünde kararname- lere göre büyükşehir belediyeleri yetkili kılınmıştır. Herhangi bir yerleşimde öncelikle çevre düzeni planı yapılarak, o yerleşimin tüm arazi varlığının kullanım kararlarının belirlenmesi gerekmektedir. Bu planlar doğrudan uygulanmaz ama uygulamayı yönlendiren kararlar içerirler. Örneğin, plan sınırları ve plan temel kararları kökten değiştirilirse buna revizyon imar planı, plan bütününü etkilemeyen değişiklikler yapılıyorsa buna plan değişikliği, planın sınırlarına ek yeni bir plan yapılıyorsa da buna ilave imar planı adı verilmektedir. Yapılan ek planların eski planla bir sınır olmaması durumunda ise yapılan yeni plana mevzi imar planı adı verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Şematik gösterim, mekânsal bilgiyi çeşitli soyutlama düzeylerinde aktararak, daha çok ilişkiselliğe ve bağlantılara vurgu yapmak amaçlı kullanılır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Beck, riskleri temel olarak dışsal ve üretilmiş riskler olarak ikiye ayırmaktadır. Üretilmiş riskler çevresel riskleri tanımlayan, elde edilen bilginin dünya üzerindeki etkisinden kaynaklanan ve hakkında tarihsel bir deneyime sahip olunamayan risklerdir.

Yanıt Açıklaması: “Çevre düzeni planı” ülke ve bölge plan kararlarına uygun olarak konut, sanayi, tarım, turizm, ulaşım gibi yerleşme ve arazi kullanılması kararlarını belirleyen planlardır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Birincisi, vadiler, bölge ve alt bölgeler, havzaların, sanayi gelişim bölgelerinin, kalkınma bölgelerinin, yeni gelişme bölgeleri ile yeni kent gelişme bölgelerinin planlanmasını içerir. İkincisi, kentler ile büyük kentlerin ve çevrelerinin planlamasıdır. Sonuncusu ise kentlerin parçalarının ve bölümlerinin veya alt öğelerinin, küçük yerleşmelerin, kırsal yerleşmeler ile topluluk meka^nlarının, yeni kent planlamalarıdır. Sonuncusu aynı zamanda kendi içlerinde kamusal hizmet tesislerinin, ortak alanların yer seçimlerini, ulaşım sisteminin, yeşil alanların, eğitim, kültürel ve sağlık tesislerinin, alışveriş merkezlerinin ve planlamasını, yapılaşmanın biçiminin ve ölçülerinin belirlenmesini de içerir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 1/5.000 Nazım İmar Planları ile 1/1.000 Uygulama İmar Planlarında yapı yasaklı alanlar ile afete ve taşkına maruz alanlar özel bir gösterimle çerçevelenir, tarama ile doldurulur ve sembolle (afet alanları AMB, taşkın alanları TMB, heyelan alanları HA gibi) belirtilir. Yapı yasaklı alanlar renklendirilmezken afet ve taşkın riski taşıyan alanlar kırmızı rengin belli bir tonu ile renklendirilir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Nazım imar planları tanımı gereği kentsel ölçekte düzenleyici planlardır; uygulama imar planlarına esas oluşturacak ilke ve esasları belirlerler; bir başka deyişle bölge veya alt bölge ölçeğinde verilmiş olan kararların kentsel ölçekte gerçekleştirilecek planlama çalışmalarına taşınacak ana ilke ve hedeflerini değerlendirerek ilke ve kurallar geliştirirler. Yasanın ilgili maddesine göre nazım imar planı bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümünü gösteren ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen planlardır. Özetle nazım imar planlarının konusu i) genel kullanış biçimleri ile bölgelerinin ii) nüfusun kentte dağılımının iii) kentin gelişmesinin ne yönde ve ne büyüklükte olacağının, v) ulaşım sisteminin nasıl olacağının belirlenmesidir. Bu planlar genellikle 1/5000 ölçekli olup, 1/2000 ve kimi zaman 1/25000 ölçeğine varan örnekleri de bulunmaktadır.