Kentler, Planlama ve Afet Risk Yönetimi

Yanıt Açıklaması: Planlama, yapısal zorunluluğun yerini insanın özgür iradesinin alabileceğini, insanların yaşama müdahale edip ona egemen olabilecekleri anlayışını temsil eder. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B seçeneğidir, çünkü: Yerel yönetim birimleri her ülkede belli bir anayasal bütünün parçası olarak oluşmuş kamu kurumlarıdır. Yerel yönetim birimleri her kamu kurumu gibi kullanmaları gereken yetkileri, yapacakları görevleri ve yerine getirmeleri gereken sorumlulukları takip eden, gerçekleştiren birer bürokratik yapıya sahiptir. Bu bürokratik yapı çeşitli birimleri ve bu birimlerde görev yapan yöneticileri ve uzmanları içerir. Buna göre, planlama yetkisine sahip olan her bir yerel yönetim, planları yapan, yaptıran ve uygulama sürecini izleyen ve denetleyen birer imar birimine sahiptir. Türkiye’de yerel yönetimlerin imar birimleri genellikle planlama sürecini de yerine getirir.

Yanıt Açıklaması: İmar Yasasında tanımlanan başlıca uygulama araçları, imar programları, kamulaştırma ve 18. madde- ye göre yapılan arazi ve arsa düzenlemesi işlemidir. Kamulaştırma ihtiyaç duyulan kamusal alanların devlet tarafından bedeli ödenerek kamuya geçirilmesidir. 18. Madde uygulaması ise imar planına göre eski mülkiyet sınırlarının tamamen yeniden düzenlenerek dağıtımı işlemidir.

Yanıt Açıklaması: Pratikte şehir ve bölge planlama sürecinin aşamaları  araştırma, plan amaçlarını belirleme ve plan yapma, ve uygulama olmak üzere üç aşamada incelenebilir. Araştırma aşaması, plana ilişkin temel bilimsel araştırmaların yapımını, bu araştırma sonuçlarının sezgisel olarak ele alınmasıyla birlikte plan amaçlarının belirlenmesini içermektedir. Burada araştırma sonuçları ile plan amaçlarının bir arada ve eş zamanlı olarak yürütüldüğü söylenebilir. Çünkü, plana ilişkin amaçlar ancak eldeki bilimsel verilere dayalı olarak ortaya konabilmektedir. Plan kararlarının verilmesi ya da doğrudan plan yapma aşaması ise bir çok kurumsal ve bireysel etkileşimin gerçekleştiği bir aşama olarak görülebilir. Sonuçta araştırma, planlama ve uygulama bir sonraki planlama sürecinin araştırma aşamasına kadar devam eden bir döngü olarak görülebilir. Nitekim, yeni başlayan her planlama çalışmasında ilk olarak önceki planlama çalışmaları incelenerek işe başlanılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Üretim-tüketim dengesinin tekrar sağlanabilmesi için kitlesel üretim bir kenara bırakılarak özel ve talebe dayalı esnek bir üretim sistemi geliştirilmiştir. Fordist üretim sistemi yerini post-fordist ve neo-liberal sistemlere bırakmaya başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Günay (2017, 23) kent planlama ile şehircilik arasındaki farkı da ortaya koymaktadır. Ona göre şehircilik (urbanism) amaçtır, esasa ilişkindir; planlama ise araçlardan biridir; sürece ilişkindir, şehirciliğin aracıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Şematik gösterim, mekânsal bilgiyi çeşitli soyutlama düzeylerinde aktararak, daha çok ilişkiselliğe ve bağlantılara vurgu yapmak amaçlı kullanılır.

Yanıt Açıklaması: 20.yy’da ilk kez ortaya çıkan yörekentler, nüfusun artması, kent merkezlerinin kalabalıklaşması ve yaşam alanları için yetersiz kalmasıyla, zaman içinde artmış günümüze dek kentlerin daha da büyümesine yol açmıştır. Bu büyüme sonucunda yörekentler kırsal alanlarla birleşmeye başlamış ve buralarda konut ve ticaret bölgeleri ortaya çıkmıştır. Kentsel yayılma olarak tanımlayabileceğimiz bu süreçte konut alanlarının yanı sıra alışveriş merkezleri ve boş zaman etkinlikleri için planlanan rekreasyon alanları, parklar ve benzeri kullanımlar da kent merkezinin uzağında konumlanmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çok para harcanmak kent planlamalarının en temel kuralları arasında değildir.

Yanıt Açıklaması: Roma İmparatorluğu’nda kentler çok etkin çalışan bir yol ve köprü sistemiyle birbirine bağlanmış ve önemli kentlere su kemerleriyle temiz su taşınırken bazılarında da kanalizasyon sistemi ile kirli sular kent dışına taşınmıştır.

Yanıt Açıklaması: Ölçek, yerin ve mekanın farklı büyüklüklerinin şehir ve bölge planlama sürecinde anlamlı, anlaşılabilir ve kavranabilir bir şekle getirilmesinde kullanılan soyutlama düzeyi olarak ifade edilebilir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İstatistiksel olarak veriler, ölçme tekniklerine göre dört gruba ayrılır. Bunlar; nominal (sözde), ordinal (sıralı), interval (aralıklı) ve rasyo (oranlı) ölçüm seviyeleridir.

Yanıt Açıklaması: Mekânsal plan : 3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca hazırlanan, kapsadıkları alan ve amaçları açısından üst kademeden alt kademeye doğru sırasıyla; mekânsal strateji planı, çevre düzeni planı ve imar planını içeren planlardır.

Yanıt Açıklaması: Belediyelerin kamulaştırma yükü büyük ölçüde artması belediyeler açısından İmar Kanununun 18.maddesinin yararlarından biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Ulaşım ana planı : S¸ehrin mekânsal, sosyal ve ekonomik özelliklerine göre ulaşım ihtiyaç ve talepleri ile sürdürülebilir gelişmeyi dikkate alarak; şehir ve yakın çevresinin ulaşım sistemini, ulaşım ağını, standart ve kapasiteleri ile ulaşımın türlere dağılımını, kara, deniz ve hava ulaşımı ve bu ulaşım türlerinin birbirleriyle entegrasyonu, bu türlere ait transfer noktalarını, depolama ve aktarma merkezlerini, ticari yük koridorlarını ve toplu taşıma güzergâhları ile gerektiğinde otopark, bisiklet ve yaya yolları, erişilebilirlik ve trafik konularında gereken ayrıntıları belirleyen, toplu taşımaya ağırlık veren ve öncelikli kılan, kısa ve uzun dönemde ulaşım türlerine ait sorunlara çözüm önerilerini ortaya koyan, gerektiğinde şehrin üst ve alt kademe planları ile eşgüdümlü olarak hazırlanabilen, plan paftası ve raporuyla bir bütün olan planlardır.

Yanıt Açıklaması: Erken dönem Sümer kentleri olarak bilinen şehirlerin ilki Uruk’tur.

Yanıt Açıklaması: Şehir ve bölge planlama faaliyetlerine konu edilmemiş toprak parçalarına arazi adı verilmektedir. Dolayısıyla doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Şematik gösterim, mekânsal bilgiyi çeşitli soyutlama düzeylerinde aktararak, daha çok ilişkiselliğe ve bağlantılara vurgu yapmak amaçlı kullanılan yöntemdir.

Yanıt Açıklaması: Herhangi bir ölçekte tespit edilen bir alanın çerçevesi sınır kavramı ile belirlenmektedir. Sınır, şehir ve bölge planlamada planlama faaliyetinin, planla getirilen değişiklik ve düzenlemelerin, plan müdahalelerinin dış hatlarını belirleyen hatlara verilen addır. Planlama eylemi ile belirli bir ölçekteki alanların sınırları belirlenebilirken insan eliyle oluşturulan ve doğal yollarla oluşmuş sınırlar arasındaki çelişkiler planlamada temel sorun alanları arasında yer almaktadır. Ada, parsel, plan sınırları gibi insan eliyle belirlenen ve araziye uygulanmaya çalışılan sınırlarla akarsu, dağ, vadi gibi doğal sınırlar arasındaki belirsizlikler ve doğal sınırların zaman içerisinde değişme eğilimleri bu çelişkili durumlara ve dolayısıyla sorunlara yol açmaktadır. Ancak böyle olsa bile şehir ve bölge planlamanın belirli bir ölçekte tanımlanan alan ve sınırları yönetme ve yönlendirme faaliyeti olduğu söylenebilir.

Yanıt Açıklaması: Planlamada belirsizliklerin giderilmesi, yer seçimi ve bölgelemenin tek başlarına belirleyici olmaması, planlamanın toplumsal siyasa ile birlikte kurgulanması, kentsel dönüşümde parçacı yaklaşımlar yerine kapsamlı bütünleşik planlama yaklaşımları benimsenmesi, toplumsal bölünmeyi yaratan değil ona çözüm üreten olması. Doğru cevap E'dir.