Kentler, Planlama ve Afet Risk Yönetimi

Yanıt Açıklaması: Kent planlama alanında şu tür sorunlar ortaya çıkmaktadır: farklı planlama türleri ve ölçekleri arasında bütünleşmenin ve tutarlılığın olmaması, planlamanın toplumsal-meka^nsal bağlamının göz ardı edilmesi, toplumsal ve meka^nsal bölünme, kentsel saçılma, sosyo-meka^nsal dışlanma, kapılı ve kapalı kent meka^nlarının ortaya çıkışı, toplumsallaşma meka^nlarının göz ardı edilmesi, üretim yerine arsa spekülasyonu, bölgeleme gibi düzenlemelerden vazgeçilmesi, kapsamlı planlamalar yerine parçacı, kısmi planlamalar. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Taşkın, deprem, deprem dalgası gibi belirli bir tehlikenin gerçekleşme anında ortaya çıkabilecek potansiyel afetzedeler ile ekonomik kayıplar dikkate alınmaksızın bir alandaki mekânsal çevrenin o tehlikeli sürecin etkileri altına girme eğilimi ise hassasiyet olarak ifade edilir

Yanıt Açıklaması: Biyoçeşitliliğin çoğalması değil yok olması küresel bir çevre sorunudur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bu durumda zarargörebilirlik; bir topluluk, sistem ya da varlıkların bir tehlikenin zarar verici etkilerine hassas hale getiren vasıflar ve içinde bulunduğu koşullar olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Afetten zarar gören insanların yeni yerleşimlere aktarılması imar mevzuatına ilişkin bir uygulama değildir.

Yanıt Açıklaması: Dayanıklılık/dirençlilik kavramı tehlikelere maruz bir sistem, topluluk ya da toplumun; zamanında ve etkin bir biçimde, önemli temel yapılarının ve fonksiyonlarının korunması ve yeniden yapılanması yoluyla o tehlikelerin etkilerine direnç gösterme, o etkileri özümseme, o etkilerle uzlaşma ve o etkilerden sonra kendini toparlama yeteneği olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Posterler bilişsel olarak algıyı destekleyecek şekilde görsel ağırlıklı, metinlerin mümkün olduğunca kısa tutulduğu sunumlardır. Bu sunumlar, bilginin yoğun ve özet şekilde aktarılmasında, plan çalışmalarının gerekçelendirilmesinde, analizinde ve değerlendirilmesinde kullanılabilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Muğla I. derece deprem bölgesidir. İstanbul'un tamamı farklı bölgelerinde bulunmaktadır ve bunlar I, II, III ve IV. deprem bölgeleridir. Artvin ve Eskişehir tıpkı İstanbul gibi farklı kuşaklar içerisinde yer alıp bunlar II, III ve IV. bölgelerdir. Karaman ise V. bölgede yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Harita üretimi, harita bileşenlerinin tasarım ve özellikleri, basım-yayım teknikleri ve kullanım yöntemlerine yönelik çalışmalar ve araştırmalar yapan özel bir bilim alanı vardır ve bu alan kartografya olarak adlandırılır. Başlangıçta yalnızca haritacılık olarak algılanan kartografya, zaman içinde değişmiş ve gelişmiştir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Taşkın, deprem, deprem dalgası gibi belirli bir tehlikenin gerçekleşme anında ortaya çıkabilecek potansiyel afetzedeler ile ekonomik kayıplar dikkate alınmaksızın bir alandaki mekansal çevrenin o tehlikeli sürecin etkileri altına girme eğilimi ise hassasiyet olarak ifade edilir.

Yanıt Açıklaması: Dayanıklılık, herhangi bir sistemin karşı karşıya kaldığı beklenmedik durum ve şoklar karşısında ana işlevlerini sürdürecek şekilde kendisini hızla yenileyebilme kapasitesi olarak ifade edilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Düzenleyici hizmetler; taşkın kontrolü, hava kalitesinin iyileşmesi, su kaynakları ve toprağın temizlenmesi gibi insan yaşamı için koruyucu destek niteliğinde olan doğal süreçleri içermektedir.

Yanıt Açıklaması: 1972’de yürürlüğe girmiş ‘Deprem Fay Zonu Yasası’ gereği hazırlanan haritalar günümüze değin güncelenerek uygulanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Temel olarak yineleme periyodunun aralığı arttıkça (10, 20, 50, 100 ve 500 yılda bir meydana gelen taşkınlardan) etkilenecek alanın genişliği ve debi miktarı artmaktadır. Başka deyişle; yağış verilerine göre olma olasılıkları yüksek ve sıklıkla görülen görece düşük debi büyüklüğü akarsu yatağına daha yakın ve daha alçak alanları etkileyecektir.

Yanıt Açıklaması: Bu türden bir makro yapıya benzer bir anlayış biçimine örnek vermek gerekirse, Japon afet risk yönetim sisteminin Japon toplumunda nasıl içselleştirildiğine bakmak yerinde olacaktır. Bu anlayışın temelinde 3 temel etki alanının tekil olarak varolmaları ve birbirleriyle kurdukları ilişki yatmaktadır. Bu alanlardan ilki, bireysel farkındalık ve hazırlıklı olma sorumluluğu ‘kendi kendine yardım (self-help)’ olarak ifade edilmekte bireyler, kuruluşlar ve özel sektör firmaları bu kategoride sayılmaktadır. İkinci alan ise müşterek/ortak destek (mutual-assistance)’ olarak adlandırılmakta ve topluluk tabanlı paydaşların karşılıklı hazırlıklılık ve risk azaltma çabalarını içermektedir. Üçüncüsü ise; ‘kamusal yardım (public-help)’ ulusal/merkezi yönetimin ve yerel yönetimlerin risk azaltma ve hazırlıklılık bakımından tekil ve birlikte olan çabaları kastedilmektedir. Bu üç alan, birbirlerinden ayrı olarak afet risk yönetimi içinde kendi sorumluklarının farkında olarak hareket ederken birbirleriyle ilişkilerinde de işbirliğini herşeyin üstünde tutmaktadırlar (Cabinet Secretariat 2015).

Yanıt Açıklaması: 1992 yılında Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı’nda (diğer bilinen adıyla Rio Yeryüzü Zirvesi’nde), sürdürülebilir kalkınmanın hayata geçirilmesi için ülkelerin izlemesi gereken yol haritası, Gündem 21 (Agenda 21) adı altında tüm dünyaya duyurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Düşük karbonlu kent, yüksek enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygın kullanımı yoluyla, tükettiği enerji miktarını ve enerji kaynaklı sera gazı emisyonlarını ciddi düzeyde azaltmış kent olarak tanımlanabilir. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kentlerin, içerdikleri beton yapılaşma ve yapı yoğunluğu nedeniyle, çevrelerindeki kırsal alanlardan 5 ila 6°C kadar daha sıcak oldukları bilinmektedir. Kentsel Isı Adası Etkisi (Urban Heat Island Effect) olarak adlandırılan bu genel durum, sıcak iklim bölgelerinde özellikle yaz aylarında kentsel yaşam konforu ile kentlilerin sağlık durumları üzerinde pek çok olumsuz etki yapmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Özellikle, toplumun afet politikaları karşısındaki eğitim ve bilinç düzeyi ile afet risklerini algılama biçimi bu yönde önemli bir sorun alanı oluşturmaktadır. Toplumun genel yapısında gözlemlenen kaderci yaklaşım ve “devlet yardım eder” anlayışı toplumun afetlere karşı dirençli olması önündeki önemli bir engel olarak görülebilir. Bu durum sosyokültürel etkenlerin bir yansımasıdır.

Yanıt Açıklaması: Şehir ve bölge planlama faaliyetine konu olan yer ve mekanın mülkiyet ve toprak kullanımı açısından nitelikleri de önemlidir. Şehir ve bölge planlarının nihai olarak temel amacı kent içerisinde bulunan ya da kentin dışındaki toprak parçalarının kentsel kullanıma konu edilmesidir. Bu anlamda şehir ve bölge planlama faaliyetlerine konu edilmemiş toprak parçalarına arazi, planlama çalışmalarına konu edilmiş ve plan uygulamalarına dahil edilmiş toprak parçalarına da arsa denilmektedir. Örneğin kentin dışında, ekilip biçilen bir tarla şehir ve bölge planlama sürecinde imar görmesinin ardından kentsel arsa olarak adlandırılmaya başlanmıştır. Herhangi bir arazinin arsaya dönüşmesi temelde o arazinin yapılaşmaya açılma, kentsel işlevlere dönüşme ve mülkiyet koşullarının dönüşme potansiyelini arttırmaktadır. Doğru cevap C'dir.