Kentler, Planlama ve Afet Risk Yönetimi

Yanıt Açıklaması: Bir bütünü değerleri ölçeklendirerek iki değişkene göre konum ve kümelenme göstermek için kabarcık grafik gibi farklı sunumlar kullanılabilir.

Yanıt Açıklaması: Planlar şehir ve bölge plancıları tarafından gerekli katılımcı süreçler de dikkate alınarak hazırlandıktan sonra yetkili karar organlarına sunulurlar. Bu karar organları yerel yönetimlerde yerel meclisler olurken, merkezi hükümet kuruluşlarında ise yetkili organlar olarak ortaya çıkarlar. Örneğin, Türkiye’de imar planlarının sunulduğu merci belediyelerde belediye meclisleri, bakanlıklarda ise bakanlık makamıdır. Bu planlar yetkili organlara çoğunlukla belli bir raportörlük sistemiyle sunulurlar. Bu raportörlük meclislerde komisyonlar, merkezi hükümetlerde de benzeri organlardır. Daha sonra meclislere sunulan bu planlar meclislerde çeşitli karar sistemleriyle onaylanırlar. Burada oybirliği, oy çokluğu gibi çeşitli koşullar geçerli olabilir. Ancak, bu süreçte özellikle siyasi aktörlerin yapılan planlara teknik olmayan ve plan bütünlüğünü bozan müdahalelerde bulunmaları ya da doğrudan plan kararları almaları söz konusu olabilmektedir. Türkiye’de belediye meclis üyelerinin verdikleri önergeler yoluyla planları değiştirmeleri örnek olarak gösterilebilir. Buna göre doğru cevap C seçeneğinde verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Şehir ve bölge planlama sürecinde en zorlu aşama planı uygulama aşamasıdır.

Yanıt Açıklaması: Ordinal veride sıralama söz konusudur. Örneğin yine anketlerde sorulan bir soru “kesinlikle katılıyorum, katılıyorum, kısmen katılıyorum, katılmıyorum, kesinlikle katılmıyorum” gibi yanıtlarla ölçülüyorsa buradan ordinal veri elde ediliyor demektir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İmar planlarının uygulanmasında kullanılan yasal ve teknik yöntem, model ve yaklaşımlara “plan uygulama araçları” adı verilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Planlama, geleceğe yönelik bir amaca, bu amaca bağlı olarak belirlenen hedeflere ulaşılması için hangi araçların kullanılacağının, hangi yolların izleneceğinin belirlenmesi, bu çerçevede yapılacak işlerin ve etkinliklerin belirli bir düzene sokulması işi ve süreci olarak tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Avcı-toplayıcı yaşam şeklinden yerleşik düzene geçiş sürecinde su kaynağı, tarımsal üretime elverişli doğal yapılar, volkanik cam gibi önemli kayaçların bulunduğu kaynaklar, yerleşimler arasındaki ekonomik ilişkilerin kurulmuş olması ve savunma ihtiyacının varlığı önemli rol oynamıştır.

Yanıt Açıklaması: İki değişken arasındaki ilişkiyi ve bu ilişkinin kuvvetini göstermede korelasyon analizi kullanılır.Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kentsel yayılma bir taraftan da ormanlar, su kaynakları ve kentsel alanları çevreleyen alanlar üzerinde baskı oluşturmuştur. Kentsel yayılma sonucunda kentsel altyapı maliyetleri daha da yükselmiş, sosyal hayatı etkilemiş ve özellikle ulaşımda daha fazla enerji tüketimi ortaya çıkmıştır. Küresel ısınma da şiddetli kasırgalara ve sellere neden olarak kentleri etkilemektedir. İklim değişikliği sonucunda uzun süreli kuraklıklar ve çölleşmeler de ortaya çıkmaktadır. Endüstriyel üretimin etkisi ile doğal alanlar da dönüşmeye başlamış, teknolojik devrimle ve üretim sistemi farklı olsa da kitlesel tüketimin hızla artmasıyla çevre kirliliği de artmıştır.

Yanıt Açıklaması: Büyüme sonucunda yörekentler kırsal alanlarla birleşmeye başlamış ve buralarda konut ve ticaret bölgeleri ortaya çıkmıştır. Kentsel yayılma olarak tanımlayabileceğimiz bu süreçte konut alanlarının yanı sıra alışveriş merkezleri ve boş zaman etkinlikleri için  planlanan rekreasyon alanları, parklar ve benzeri kullanımlar da kent merkezinin uzağında konumlanmıştır. Kentsel yayılma bir taraftan da ormanlar, su kaynakları ve kentsel alanları çevreleyen alanlar üzerinde baskı oluşturmuştur. Kentsel yayılma sonucunda kentsel altyapı maliyetleri daha da yükselmiş, sosyal hayatı zayıflamış ve özellikle ulaşımda daha fazla enerji tüketimi ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Uzun devreli gelişme planı: Milli parklar, tabiat parkları, tabiatı koruma alanları, sulak alanlar gibi korunan alanın sahip olduğu özellik ve nitelikleri göz önünde tutarak kaynak değerlerinin korunması, geliştirilmesi ve uzun dönemde sürdürülebilirliğinin sağlanması için teknik, sosyal, ekonomik, eylem ve yönetim modellerinin belirlendiği, ilişkilerin kurulduğu, bölgelemeye dayalı ekosistem yaklaşımlı planlardır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme, ürünlerin, fikirlerin, kültürlerin ve dünya görüşlerinin alış verişinden doğan bir uluslararası bütünleşme sürecidir. Temelde ekonomik bir süreç olmakla beraber siyasal, teknolojik ve kültürel boyutları da bulunmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Rasyo veri sayısaldır, mutlak sıfır noktasını barındırır ve bu veride orantı hesapları anlamlıdır.

Yanıt Açıklaması: Veri, tek bir kaynaktan değil, pek çok farklı kaynaktan elde ediliyorsa ya da farklı zaman dilimlerini kapsıyorsa, veri tutarsızlıklarının önüne geçilmesi için uyumlandırılmaları gerekir.

Yanıt Açıklaması: Kral tek üretim kaynağı olan toprağın kullanım hakkını büyük oranda elinde bulundurmuş ve kimi zaman bu hakkını dini otoritelere ya da yarı askeri idarecilere kira karşılığı bırakmıştır. Feodalizm olarak adlandırılan bu sistem Orta Çağ boyunca tarımsal üretimin artmasına da katkıda bulunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Zamanla ilgili bir araştırma yapıyor ve depremlerin şiddetlendiği zaman dilimini ortaya çıkarmak istiyorsak, çizgi grafikten faydalanabiliriz. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Topluluklar ilk aşamada mağaralar ve korunaklı kayalıkları barınma için kullanmışlardır. Daha sonra ki aşamada daire tabanlı geçici barınaklar yapmaya başlamışlardır. Zaman içerisinde yabani bitki toplayıcılığı ve mevsimlerin gözlemlenmesi ile topluluklar Dagınık Geçici Kamplar kurmuşlardır. Bunun sonucunda da köy devletlerini oluşmuştur.

Yanıt Açıklaması: Kent planlama kararları verilirken birbirlerini desteklemesi ve birbirleriyle karşılıklı besleme ilişkisi içinde olması gereken üç temel ölçüt bulunmaktadır. Birinci ölçüt, planlama kademeleri arasındaki tutarlıktır. Her ölçekteki plan kendisine göre üst ölçekli olan plan ile tutarlı olmalıdır. Buna göre, üst ölçekli planlar alt ölçekli planların genel çerçevesini oluştururlar. İkinci ölçüt, her planın kendi içinde tutarlığının olmasıdır (işlevsel birliktelik). Bu her planın, kentin biçimine, kent içindeki arazi kullanımlarının düzeni ve dağılımına, ulaşım ağı ve diğer bölgelemelere ilişkin tutarlı kararlar, genel esas ve ilkeler geliştirmesi gerektiği anlamına gelmektedir. Sonuncu ölçüt ise, söz konusu kullanımların ayrıldıkları yerlere uygun olmasıdır. Zengin doğal niteliği olan bir yerin planda yapılaşmaya yönelik bir kullanıma ayrılması, kullanımın yere uygun olmaması durumuna örnek olarak verilebilir. Üst ölçekli planların ayrıntıları içermediği dikkate alındığında dile getirilen yere uygun olmama durumunun tespiti doğal olarak alt ölçekli planlamanın konusu olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Yüksek maliyetli riskler olarak tanımlanabilecek riskler beraberinde telafi edilemez hasarlar getiren risklerdir. Uzun vadede sonuçları bilinemediği ve değerlendirilemediği için bu riskler karşısında çözüm üretilmesi neredeyse imkânsızdır. Örnek vermek gerekirse 1986 yılında yaşanan Çernobil Nükleer felaketinin uzun vadeli sonuçları hala tam olarak hesaplanamamıştır. Benzer durumun İngiltere’deki deli dana hastalığı, II. Dünya savaşı sırasında Japonya’ya atılan atom bombası, küresel ısınma, kuş gribi ve benzeri olaylar için de geçerli olduğu söylenebilir.

Yanıt Açıklaması: İngiltere’de 1760-1850 yılları arasında yaşanan endüstri devrimi, diğer Avrupa ülkeleri ve ABD’de gecikmeyle gerçekleşmiştir.