Afet Senaryosu ve Tatbikatlar

Yanıt Açıklaması: Afet senaryosunun hazırlanma amaçları şunlardır: Afet anının genel durumunu afet olmadan önce öngörebilmek Hasar ve kayıp tahmini yapmak Afet anında oluşabilecek her türlü ihtiyacı önceden öngörebilmek Afet anında oluşabilecek her türlü olumsuzluğu önceden öngörebilmek Afet ve acil durum yönetiminin bütün aşamaları ile ilgili planların hazırlanmasına ışık tutmak Tehlikenin afete dönüşmemesi için karar vericilerin önceden, doğru ve çabuk yönetim kararları almalarını kolaylaştırmak, alınan kararları uygulayarak durumun kontrolden çıkmasını önlemeye yardımcı olmak Afet zararlarını azaltma, hazırlık, müdahale ve iyileştirme aşamalarının daha etkin bir sekilde yürütülmesine yardımcı olmak Makro ölçekte her türlü planlamaya (gelişim, kalkınma, yatırım vb.) altlık oluşturarak, karar vericilere yol göstermek Hepsi doğru olduğu için doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Yer ivmesinin 0.40 g ve daha büyük olması beklenen bölgeler I. derece, 0.30-0.40 g arasında olması beklenen bölgeler II. derece, 0.20-0.30 g arasında olması beklenen bölgeler III. derece, 0.10-0.20 g arasında olması beklenen bölgeler IV. derece ve 0.1 g’den küçük olması beklenen bölgeler V. derece deprem tehlikesi altında olan bölgeleri göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Afet senaryosu hazırlanırken tehlikenin ne tür ve büyüklükte olabileceği, nerelerin ne şekilde etkileneceği, meydana getirebileceği can ve mal kayıpları, afet sonrası fiziksel, sosyal, psikolojik ve ekonomik problemler ile ortaya çıkabilecek zincirleme ya da ikincil tehlikeler ile daha önce meydana gelmiş olan afetler sırasında karşılaşılan diğer problemler göz önünde bulundurulduğu için acil durum ve afet yönetimi ile ilgili hazırlanmak zorunda olan planlar için önemli bir başvuru belgesi olmaktadır. D şıkkı bu maddeler arasında bulunmadığı için doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Afet veya acil durum senaryoları birçok bilinmeyeni olan, önemli ölçüde tecrübi ve teorik bilgi ve yöntemlerin kullanılmasını gerektiren, yorum ve deneyime ihtiyaç duyan ve farklı meslek disiplinlerinden insanların bir araya gelerek yapması gereken çalışmalardır.

Yanıt Açıklaması: Bir toplumun, bir yapının veya hizmetin, tehlike oluştuğunda görebileceği hasar veya zararın olası ölçüsünün belirlenmesi amacıyla yapılan çalışmaya zarar görebilirlik analizi denilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Afetlerin meydana gelmesinden sonra vali ve kaymakamlar (Askerler ve hâkim sınıfından bulunanlar hariç olmak üzere) 18 - 65 yaş arasındaki bütün erkeklere görev vermeye, bedeli, ücreti veya kirası sonradan ödenmek üzere canlı, cansız, resmi ve özel her türlü taşıt araçlarına ve gerekli makina, alet ve edevatına el koymaya ve hiçbir kayda ve merasime tabi olmaksızın tedavi, kurtarma, yedirme, giydirme ve barındırma gibi işlerle bu gibi işlerin gerektirdiği acil satın almaları ve kiralamayı yapmaya, Devlete, mahalli idarelere, vakıflara, İktisadi DevletTeşekkülleri ile bunlara bağlı kurumlara ilişkin her türlü taşınmaz malları; yetmemesi halinde de diğer tüzel kişiler ile gerçek kişilere ait bina ve müştemilatı ile bahçe ve arsa gibi araziyi geçici olarak işgale yetkilidir. Bu yetkinin kullanma süresi, afetin sona ermesinden itibaren 15 gündür. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Risk, matematiksel olarak genel bir tanımla, tehlike, varlık ve varlığın tehlikeden etkilenme oranının yani zarar görebilirliğinin bir fonksiyonu olarak ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bilinçlendirme ve eğitim çalışmaları Risk yönetimi evresinde, risk belirleme ve zarar azaltma aşamasında yapılacak çalışmalardan biridir. Diğer seçenekler ise kriz yönetimi evresinde yapılacak çalışmalardır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Birleşmiş Milletler, 1990-1999 yılları arasını “Uluslararası Afet Zararlarının Azaltılması On Yılı” olarak ilan etmiş ve uluslararası toplumun doğal afetlerin en aza indirgenmesinde uluslararası işbirliğini teşvik etme ve uygulama konularına özel önem vermeye davet etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Zarar görebilirlik kavramı üçe ayrılır. Fiziksel zarar görebilirlik, Sosyal zarar görebilirlik, Ekonomik zarar görebilirlik,

Yanıt Açıklaması: Afet, doğa ya da teknoloji kaynaklı tehlikenin insan faaliyetiyle olumsuz etkileşimi ile ortaya çıkan veya doğrudan insan eliyle, yönetimlerin ya da toplulukların siyasi, ekonomik, sosyal karar ve tercihleriyle meydana getirilen durumların (karmaşık acil durumlar) sonucunda; tehlikeye maruz kalan varlıkların baş etme kapasitesinin yeterli olmadığı koşullarda; olağan yaşantının ve faaliyetlerin fiziksel, ekonomik, sosyal ve psikolojik bakımdan ağır kayıp ve zarara uğraması nedeniyle tamamen durması ya da ciddi biçimde kesintiye uğramasıdır. Afet bir olayın kendisi değil, doğurduğu sonuçtur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir yer için riskten bahsedebilmemiz için sorudan bahsedilen 3 unsurda var olmalıdır. Eğer bunlardan biri yoksa riskte yoktur.

Yanıt Açıklaması: Acil durum: Büyük, fakat genellikle yerel imkânlarla baş edilebilen çapta, ivedilik gerektiren tüm durum ve hâller şeklinde tanımlanır. 5902 sayılı kanunda ise, “Toplumun tamamının veya belli kesimlerinin normal hayat ve faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan ve acil müdahaleyi gerektiren olaylar ve bu olayların oluşturduğu kriz hâli” olarak tanımlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Tatbikatlar için hazırlanan senaryolar aşağıdaki başlıkları içerir. Amaç ve Kapsam Hedefler Olay türü seçimi (Tehlike analizi yapılarak belirlenmeli) Olay türüne ve çalışma yapılacak alanın büyüklüğüne/ölçeğine göre gerekli olabilecek verilerin elde edilmesi Senaryo parametrelerinin belirlenmesi (olası tehlikeler ve bunların olası büyüklükleri. O¨rneğin depremin büyüklüğü, derinliği, oluş yeri ve zamanı) Ana ve ayrıntılı olayların yazılması (Senaryoda “Ana Olaylar” ve bunlarla ilgili “Detaylandırılmış Olaylar” geçmişteki benzer olaylardan da yararlanarak ve onlara benzeştirilerek kurgulanır.) Farklı olası olayların enjekte edilmesi (yangın çıkması, patlama olması gibi) Olası müdahalelerin listelenmesi O¨nemli olaylar için görevlilerin belirlenmesi Mesajların hazırlanması Buna göre doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İnsan topluluklarını ve yerleşim birimlerini za­rar görebilir hale getiren ana faktörler aşağıdaki gi­bidir (Ergünay, 2002). Yoksulluk ve az gelişmişlik, Hızlı nüfus artışı, Hızlı ve denetimsiz kentleşme ve sanayileşme, Ormanların ve çevrenin tahribi, Bilgisizlik, bilinçsizlik ve eğitim eksikliği, Yaşam tarzında meydana gelen büyük deği­şimler, Savaşlar ve sivil kargaşalar

Yanıt Açıklaması: Tatbikatlar için hazırlanan senaryolar aşağıdaki başlıkları içerir. • Amaç ve Kapsam • Hedefler • Olay türü seçimi (Tehlike analizi yapılarak belirlenmeli) • Olay türüne ve çalışma yapılacak alanın büyüklüğüne/ölçeğine göre gerekli olabilecek verilerin elde edilmesi • Senaryo parametrelerinin belirlenmesi (olası tehlikeler ve bunların olası büyüklükleri. Örneğin depremin büyüklüğü, derinliği, oluş yeri ve zamanı) • Ana ve ayrıntılı olayların yazılması (Senaryoda “Ana Olaylar” ve bunlarla ilgili “Detaylandırılmış Olaylar” geçmişteki benzer olaylardan da yararlanarak ve onlara benzeştirilerek kurgulanır.) • Farklı olası olayların enjekte edilmesi (yangın çıkması, patlama olması gibi) • Olası müdahalelerin listelenmesi • Önemli olaylar için görevlilerin belirlenmesi • Mesajların hazırlanması

Yanıt Açıklaması: Acil durum veya afet senaryoları çok farklı amaçlar için hazırlanabilir. Amacınıza, ölçeğinize (aile, işyeri, mahalle, ilçe, il, bölge ve ülke gibi) ve tehlikenin türüne göre senaryo hazırlıklarında ve hazırlayacağınız senaryonun içeriğinde farklılıklar görülür. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal zarar görebilirliğin ölçülmesi güç, hatta imkânsızdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Acil durum veya afet senaryoları hazırlanma amaçlarına göre dört çeşide ayrılır. Acil Durum için Afet Yönetimi için Tatbikat için Eğitim için

Yanıt Açıklaması: Birçok acil durum çeşidi vardır. Önemli olan bulunduğunuz işyeri, hastane, okul, kamu kurum ve kuruluşu veya herhangi bir alan için olası yani olma ihtimali olan bir acil durum için senaryo hazırlanmasıdır. Olası acil durumun ne veya neler olduğu bilimsel kriterlere uygun bir şekilde yapılan tehlike analizi ile belirlenmesi gerekir.