Afet Yönetimi 1

Yanıt Açıklaması: Beklenmedik bir biçimde ortaya çıkan ve toplumun gündelik yaşamını bir çok anlamda olumsuz yönde etkileyen doğa ya da insan kaynaklı olaylara "Afet" adı verilir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Afet yönetiminin kabul görmüş 4 ana aşama Zarar Azaltma, Hazırlık, Müdahale ve İyileştirmeye aşamalarıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Afet Öncesinde: • Meydana gelebilecek afetlerden toplumun en az zarar ve fiziksel kayba uğraması için gereken tüm teknik, idari ve yasal önlemleri afet olmadan önce almalıdır. • Mümkün olan hallerde olayları önlemeli, mümkün olmayan hallerde ise arama, kurtarma, ilk yardım ve iyileştirme çalışmalarının en hızlı, verimli ve etkili bir şekilde yapılabilmesini sağlamak için planlar ve hazırlıklar yapmalıdır. • Afet zararlarının azaltılması çalışmalarını kalkınmanın her aşamasına dâhil etmeli ve böylelikle mevcut riskin artmasını önlemeli ve sürdürülebilir bir kalkınmayı sağlamalıdır. • Toplumun her kesiminin olayların etkilerinden en az zararla kurtulabilmesi için gerekli bilgilerle donatılmasını sağlayacak eğitim programlarını uygulamalı ve yeterli personeli yetiştirmelidir.

Yanıt Açıklaması: Acil durum; büyük, fakat genellikle yerel imkânlarla baş edilebilen çapta, ivedilik gerektiren tüm durum ve hâller şeklinde tanımlanır. 5902 sayılı kanunda ise, “Toplumun tamamının veya belli kesimlerinin normal hayat ve faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan ve acil müdahaleyi gerektiren olaylar ve bu olayların oluşturduğu kriz hâli” olarak tanımlanmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Eğer depremlerin yeniden meydana geleceği ve hangi bölgelerde olacağı bilinebiliyorsa insan yerleşimlerini ve toplulukları deprem etkileri karşısında dirençli kılabilecek yaklaşımlar da üretilmelidir. Dolayısıyla bizler aslında iki deprem arasındaki periyodda yani zaman diliminde yaşadığımız gerçeğini göz önünde bulundurmalıyız. Bu sebeple, söz konusu periyodu en iyi şekilde değerlendirmek ve olası deprem zararlarını azaltacak yaklaşımları geliştirerek uygulamak gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Afetlerin ikincil etkileri, radyoaktif veya kimyasal sızıntıların ve yangınların uzun vadede çevre, ekoloji ve insan yaşamı üzerinde etkileri (kanser vb. çeşitli hastalıkların artışı, bazı canlı türlerinin yok olması gibi), üretim ve işgücü kaybına bağlı olarak ekonomik kayıpların ortaya çıkması, ortaya çıkan büyük konut ihtiyacının kısa vadede karşılanamamasına bağlı olarak sağlıksız kentsel alanların illegal yaşam alanlarının ortaya çıkışı, sosyal ve politik huzursuzluklar, artan çeşitli suç olayları, çatışmalar, kitlesel göç olayları vb. olarak örneklenebilir.

Yanıt Açıklaması: Afetlerin etkisi sonucunda yapılar ve tesisler hasar görebilmekte ve bu hasarların boyutuna bağlı olarak can ve mal kayıpları oluşabilmektedir. Ancak bazı tesislerin ve yapıların kendi özelliklerine bağlı olarak diğer yapılardan ayıran önemli durumları olabilmektedir. Özellikle bu yapıların afet sırasında ve sonrasında işlevlerini kısmen veya bütünüyle yerine getirememeleri toplumun sosyal ve ekonomik hayatında önemli kesintilere neden olabilmekte, toplumsal düzenin ve kamu hizmetlerinin devamı mümkün olmayabilmektedir. Bu tip yapıların afet öncesi zarar azaltma aşamasında mutlaka güçlendirilmeleri ve afetlere dayanıklı hale getirilmeleri gerekmektedir. Aynı zamanda, bu yapıların afet olduktan sonra da fonksiyonlarını ya da işlevlerini sürdürebilmeleri gerekmektedir. Bu tip yapılara örnek olarak, sağlık yapıları (hastaneler vd.), itfaiye teşkilatına ait yapılar, eğitim yapıları, barajlar, enerji altyapıları (elektrik, gaz, su vb.) ve ulaşım yapıları (köprü, viyadük, demiryolları, hava limanları vd.) verilebilir. Bu yapılar, afet sırasında çok sayıda insanı barındırıyor olmaları ve afet olduktan sonra da müdahale ve iyileştirme aşamalarında önemli roller üstlenebilecek olmaları sebepleri ile kritik tesisler olarak sayılmaktadırlar. Kimi tesis ve yapılar afetlerin etkileri ile hasar görmeleri durumunda başka afetlere ya da ikincil afetlere neden olabilme tehlikesi taşımaları sebebi ile de kritik tesis olarak adlandırılabilmektedir. Bu tip yapılara örnek olarak, nükleer tesisler, kimyasal ve zehirli gaz üreten tesisler, yanıcı ve patlayıcı malzeme üreten tesisler vd. sayılabilir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Fiziksel dirençsizlik; Yapıların doğru ve sağlam şekilde tasarlanmaması ve inşa edilmemesi ile Kontrolsüz arazi kullanım planlaması vb. bileşenleri içermektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Hazırlık aşaması çalışmalarına örnek olarak; • Her kademede Afet ve Acil Durum Yönetimi ile ilgili planların hazırlanması ve bunların tatbik edilmesi, • İl düzeyinde hazırlanmış olan Afet ve Acil Durum Yönetimi planları ile ilgili görüş ve önerilerin hazırlanması ve varsa eksikliklerin giderilmesi, • Afet Senaryoları, • Eğitim ve Tatbikatlar, gibi çalışmalar verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Afet yönetimine ait faaliyetleri kesin çizgilerle birbirinden ayırmak zor olmakla birlikte kabul görmüş 4 ana aşama olan Zarar Azaltma, Hazırlık, Müdahale ve İyileştirmeye ait faaliyetler çakışabilir, ya da eş zamanlı olarak yürütülmeleri gerekebilir.

Yanıt Açıklaması: Hazırlık aşaması çalışmalarına örnek olarak; Her kademede Afet ve Acil Durum Yöneti- mi ile ilgili planların hazırlanması ve bunla- rın tatbik edilmesi, İl düzeyinde hazırlanmış olan Afet ve AcilDurum Yönetimi planları ile ilgili görüş ve önerilerin hazırlanması ve varsa eksiklikle- rin giderilmesi, Afet Senaryoları, Eğitim ve Tatbikatlar,gibi çalışmalar verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Afet planlaması ile bir afet meydana geldikten sonra en hızlı ve en etkili müdahaleyi gerçekleştirerek mümkün olan en fazla sayıda insana yardım ulaşmasını sağlayarak, can kayıplarının ve yaralıların sayısının azaltılması amaçlanır. Bu amacı gerçekleştirmek ve acil durumda en üstün performansı gerçekleştirmek için; gerek insan gerekse kurumsal kaynakların hazırlanması ve planlanması hazırlık aşamasının bir diğer önemli adımıdır. Bu planlar yerel ve bölgesel düzeyde hazırlanmalı aşağıda listelenen özellikleri taşımalıdır. • Fonksiyonel, esnek ve kolay uygulanabilir nitelikte olmalıdır, • Afet türlerine göre her aşamadaki faaliyetlerin detayları değişim gösterdiği için afet türleri planlar içerisinde ayrı ayrı ele alınmalıdır, • Planlar tatbikatlarla sınanmalı ve değişen şartlara bağlı olarak güncellenmelidir, • Planlamayı finanse edecek mali kaynaklar planlarda yer almalıdır, • Potansiyel afetler ile muhtemel afet bölgelerini ve bu bölgelerdeki oluşmuş çevreye ait detayları açıkça tanımlamalı ve zarar azaltma stratejilerini içermelidir, • Gerek afet öncesi, gerek afet sırasında alınacak önlemler ile yapılacak çalışmaların bir gerekliliği olan yönetim ve koordinasyonun sağlanmasına yönelik düzenlemeleri içermelidir. D şıkkı bu maddeler arasında yer almadığı için doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bu aşamada yapılan faaliyetlerin bir kısmı aşağıdaki gibidir. • Haber alma ve ulaşımın sağlanması, • İhtiyaçların belirlenmesi, • Arama ve kurtarma çalışmalarının koordineli bir şekilde yapılması, • İlk yardım, • Tedavi, • Tahliye, • Geçici iskân yerlerinin kurulması, • Yiyecek, içecek, giyecek, yakacak temini, • Güvenliğin sağlanması, • Hasar tespitinin başlatılarak ön hasar tespitinin yapılması, • Tehlikeli yıkıntıların kaldırılması, • Yangınlar, patlamalar, bulaşıcı hastalıklar vb. gibi ikincil afetlerin önlenmesi. Eğitim ve tatbikatler ise hazırlık aşamasında yapılması gereken çalışmalardan biridir

Yanıt Açıklaması: Yerel yönetimler, sorumluluğundaki bölge ve toplumun güvenliğini ve sürdürülebilirliğini sağlamak üzere riskleri belirlerler, bunlara göre yerel strateji ve planlar geliştirerek afet yönetimine ilişkin tüm süreçlerde aktif rol alırlar. Paydaşlarla yerel düzeyde işbirliği yaparlar. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Afetler meydana geldiklerinde toplumun bütün sosyo-ekonomik aktivitelerini kesintiye uğratarak kriz sürecini başlatır. Arama ve kurtarma çalışmaları, tıbbi yardım faaliyetleri, enkazların kaldırılması, afetten zarar gören bireylerin tahliyesi kriz anının öncelikli faaliyetlerindendir.

Yanıt Açıklaması: Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) 2000 yılında kurulmuştur. Dolayısıyla doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yer kabuğunun hareketleri neticesinde “fay” olarak nitelenen yüzey kırıklarında meydana gelen enerji boşalmasına deprem adı verilir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Afet Tehlikesi ve Riski Belirleme Çalışmaları afet yönetiminin zarar azaltma aşamasında yapılması gereken faaliyetlerden biridir. Diğer seçeneklerde verilen faaliyetler hazırlık aşamasında yapılacak faaliyetlerdendir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Afet yönetimi basamakları; Hazırlık Müdahale İyileştirme ve Zarar azaltma şeklinde sıralanmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Doğa ya da insan kaynaklı bir çok olayın afete dönüşmesinde özellikle hızla artan nüfus yoğunlukları,bu nüfusların riskli alanlarda kümelenmesi, kentsel alanların kontrolsüz olarak büyümesi ve hızla nüfusu artan kentsel alanların sahip olduğu alt ve üst yapı kapasitelerinin sağlıklı bir büyüme için yeterli olmaması önemli etkenlerdir.