Acil Durum Bilgisi ve Yönetimine Giriş

Yanıt Açıklaması: Dünyanın sağlık durumuna bir göz atılacak olursa, bugün itibarıyla özelikle son otuz yıllık dö­nemde gezegenimizin ve gezegenimizi oluşturan sistemlerin iyi anlaşılmadan, gezegenimize yapılan her türlü insan müdahalelerinin de etkisiyle yaşam destek sistemleri açısından giderek büyüyen sorun­larla karşı karşıya kalınmıştır. Çok kabaca Dünya­nın sağlık durumunu özetlemek gerekirse, Dünya ekosistem sağlığı son dönemde yak­laşık %30 oranında Verimli topraklar son dönemde %25 ora­nında azalma göstermiştir. Bu konuda azalma ve bozulmalara ilişkin tah­mini trendler önümüzdeki dönemde aynı ya da ar­tan oranda bir azalış olacağı yönündedir.

Yanıt Açıklaması: Yeniden mekânsal planlama çalışmaları Tamir ve güçlendirme çalışmaları Kentsel çevre planları Altyapı tesisleri Kalıcı konutların inşası Diğer sosyal hizmet tesisleri Ticari hayatın gelişmesi Normal yaşam koşullarının kurulması

Yanıt Açıklaması: Risk, bir tehlikenin oluşması halinde ortaya çıkan ölümler, yaralanmalar, yaşam kalitesindeki kayıplar, doğrudan ya dolaylı ekonomik kayıplar gibi tüm kayıpların toplamıdır.

Yanıt Açıklaması: Olası acil durum ve afet riskini oluşturan dört un­sur şunlardır : Tehlike: Gerçekleştiğinde toplumun her ke­simi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilme potansiyeli olan doğal veya yapay olgulardır. Maruz kalma: Tehlikeden kaynaklı toplu­mun varlıklarının (insan, mülkiyet, altyapı v.b.) gördüğü zararlardır. Savunmasızlık (Zarar Görebilirlik): Teh­likenin etkisiyle maddi varlıkların, sosyal sermayenin ve benzerlerinin zarara maruz kalma olasılığıdır. Sonuçlar: Tehlikenin, olaya maruz kalan bölgeye ve topluluğa anlık ve uzun dönemli etkileridir.   Yanıt D seçeneği olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Maruziyet; etkilenme olasılığı olan insan sayısı ve/veya maddi anlamda kayıpların yerine konul- masının maliyeti olarak ifade edilir.

Yanıt Açıklaması: Şekil 1.4 Afet Yönetim Sistemi

Yanıt Açıklaması: Büyük can kaybına ve geniş çaplı hasara neden olan 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi; dönemin çok başlılık gösteren afet yönetimi yapısının değiştirilmesi, afet ve acil durumlarda yetki ve koordinasyonun tek bir elde toplanması, kurumların afetlerle ilgili yetki ve sorumluluklarının yeniden tanımlanması zorunluluğunu doğurmuştur. Bu doğrultuda afetlerle ilgili görev yapan İçişleri Bakanlığı’na bağlı Sivil Savunma Genel Müdürlüğü, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’na bağlı Afet İşleri Genel Müdürlüğü ve Başbakanlığa bağlı Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü kapatılarak 2009 yılında çıkarılan 5902 sayılı yasa ile Başbakanlığa bağlı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) kurulmuş ve tüm yetki ve sorumluluklar tek bir çatı altında toplanmıştır. AFAD, dahan sonra Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile ilgili yapılan düzenlemeler kapsamında, 15 Temmuz 2018 tarihinde Resmî Gazete’de yayınlanan 4 No’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile İçişleri Bakanlığına bağlanmıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Teknolojik afetler; nükleer santral kazaları, kimyasal ve benzeri endüstriyel kazalar, uçak, demiryolu ve gemi kazaları, baraj yıkılması, geniş kentsel alanları etkileyen uzun süreli enerji kesintileri vb. şeklinde sıralanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Tahliye planları, Yangından korunma planları, İş güvenliği programları, Güvenlik prosedürleri, Sigorta politikaları, Tehlikeli maddeler planı, Tedarik planı Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kızılay, Doğal Afetler Sigortalar Kurumu, Sivil Toplum Kuruluşları diğer kuruluşlar olarak değerlendirilirlen, Afet ve Acil Durum Arama ve Kurtarma Birlik Müdürlükleri Taşra Teşkilatı olarak değerlendirilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Program; süreleri, faaliyetlerin ayrıntılarını, yerini, zamanını ve bunların kimler tarafından nasıl yapılacağını belirlemektir. Başka bir ifadeyle, bir olayın en ince ayrıntılarını yer, zaman, şahıs ve usul göstererek belirlemektir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: CBS’nin afet ve acil durum yönetim sistemi ile ilgili çalışmalarda kullanılmasının çok büyük faydaları bulunmaktadır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz (Arca, 2012): - Etkin bir veri paylaşım aracı olması, - Güncellenebilmesi, - Hızlı veri analizleri yapabilmesi ve kolay çözümler sunabilmesi, - Çok yönlü görselleştirme imkânı sunması.

Yanıt Açıklaması: Jeolojik Afetler: Jeolojik kökenli afetlerdoğrudan doğruya kaynağını yerkabuğu ya da yerin derinliklerinden alan doğal afetlerdir. Deprem, heyelan, kaya düşmesi, volkanik patlamalar, tsunami gibi doğa olaylarını jeolojik afetlere örnek olarak verebiliriz. Deprem, yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yer yüzeyini sarsma olayıdır. Heyelan (toprak kayması), zemini kaya veya yapay dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yerçekimi, eğim, su ve benzeri diğer kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve dışa doğru hareketidir. Kaya düşmesi, fiziksel veya kimyasal etkilerle bozulmuş veya parçalanmış, değişik boy ve çeşitteki kaya veya zemin parçalarının, kendiliğinden ya da depremler, aşırı yağışlar gibi harici etkilerle meyil aşağı hızla hareket etmesi olayıdır (AFAD, 2018). Volkanik patlamalar, magmanın yüksek basınç ve yüksek sıcaklıkta ergimiş halinin yanardağ adı verilen coğrafi oluşumlar kanalıyla yerin içinden yüzeye püskürerek çıkmasıdır. Tsunami ise, deniz altında meydana gelen deprem, volkanik patlama veya kütle hareketi sonucu oluşan dev dalgalardır.

Yanıt Açıklaması: Bunun için afet ve acil durum­lara yönelik önceden tanımlanmış amaç ve görev­ler doğrultusunda hiyerarşik, modüler ve esnek bir yapı oluşturulması gerekir. “Bütünleşik Afet Yönetim Modelinin” çekirdeğini oluşturan bu organizasyonun amacı, nitelikli afet yönetim eğitimi almış profesyonel ya da gönüllü kişilerin afetlere müdahale performansının arttırılması ve hazırlık evresinde diğer sistemlerle uyumlu bir eşgüdüm ortamının sağlanmasıdır (Kadıoğlu, 2008). OKS organizasyonunun en önemli avantajı her bir acil durum için gerekli olan genişleme ya da kü­çülme kabiliyetine sahip olmasıdır. OKS olağan operasyonlar için kullanılan küçük bir organizasyondan birçok kente yayılmış çok büyük eylemlere cevap verebilecek bir organizasyona kadar genişleyebilir Olay Komutanı ihtiyaç duyulabilecek diğer fonksiyonları yerine getirir. Daha geniş ölçekli veya karmaşık bir olayda, Olay Komutanı işgücünü ihtiyaç duyulduğu üzere görevlendirerek diğer fonksiyonları harekete geçirir. (İTÜ, 2005) Her OKS organizasyonu genişleme ve daralma kapasitesine sahip olmalıdır. Ancak her olay boyutuna ve karmaşasına ba­kılmaksızın tek bir Olay Komutanı tarafından yönetil­melidir Her OKS organizasyonu genişleme ve daralma kapasitesine sahip olmalıdır. Ancak her olay boyutuna ve karmaşasına ba­kılmaksızın tek bir Olay Komutanı tarafından yönetil­melidir Yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Lojistik Bölümü: Olayda görev alan personel tarafından ihtiyaç duyulacak tüm donanım, materyal, hizmet ve tesisleri sağlamakla sorumludur.

Yanıt Açıklaması: İnsani varlıklar: - Sosyal Demografikler - Kentsel ve Kırsal Kültür - Komşuluk - Eğitim ve Sağlık

Yanıt Açıklaması: bütünleşik modern afet yönetimi sistemi aşağıdaki şekilde bölümlendirilir: 1. Zarar Azaltma 2. Hazırlık • Tahmin ve Erken Uyarı • Afet 3. Müdahale • Etki Analizi 4. İyileştirme • Yeniden Yapılandırma

Yanıt Açıklaması: Acil durum yönetimi olayın meydana gelmesinden hemen sonra başlayarak, etkilenen toplulukların tüm ihtiyaçlarının zamanında, hızlı ve etkili olarak yerine getirilmesini sağlayan bir yönetim sürecidir.

Yanıt Açıklaması: Teknolojik Afetler: İnsanın yeryüzündeki faaliyetlerinden ve teknolojik gelişimin yanlış uygulamalarından kaynaklanan afetlerdir. Nükleer santral kazaları, maden kazaları, biyolojik-nükleer-kimyasal silahların yol açtığı durumlar ve kazalar, endüstriyel kazalar, ulaşım kazaları bu grup içinde yer almaktadır. Teknolojik afetler kendi kendine gerçekleşebileceği gibi doğal bir afet veya bir insan tarafından da tetiklenebilir.

Yanıt Açıklaması: Yapılacak izleme ve erken uyarılarla zararlarının en aza indirilebileceği doğal afet türü Klimatik afetlerdir.