Acil Durum Bilgisi ve Yönetimine Giriş

Yanıt Açıklaması: Artan nüfus ve değişken ekonomik koşullara yeteri kadar uyum sağlanamaması, doğal tehlikelere karşı yeterince çabuk tepki verilememesi, aktif fay zonları boyunca yapılaşma ve sanayileşme, heyelan alanları, taşkın ovaları, aktif volkan bölgeleri gibi duyarlı alanlardaki şehirleşme gibi nedenlerle doğal tehlikeler doğal afete dönüşmekte ve bunun sonucunda ekonomik kayıplar artarak devam etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Afet ve acil durum yönetimi; zarar azaltma, hazırlık, müdahale ve iyileştirme gibi dört ana aşamadan oluşur. Afet ve acil durum yönetiminin "önleme" adında bir aşaması bulunmamaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sayısal değerleri bilinen tehlikelere ait olabilir­lik ve sonuç bileşenlerinin sınıflama değişkenleri yardımıyla oluşturulmuş grafikler veya çizelgeler yardımıyla yapılan sıralamalar ve tehlikelere ait risklerin sınıflama değişkenleri kullanılarak oluş­turulan abaklar vasıtasıyla gerçekleştirilen ayrış­tırmalar sonrasında elde edilen sonuçların matris halinde sunulmasıyla olabilirlik-sonuç matrisi elde edilmektedir. Tablo 4.5’te riskin olabilirlik bileşe­nini tanımlamak için kullanılan abak aşağıda su­nulmaktadır (Pine, 2015). Olağan: Sık sık meydana gelir, sürekli ola­rak karşılaşılmaktadır. Olası: Birçok kez meydana gelir. Mümkün: Düzensiz bir şekilde meydana gelir. Nadir: Neredeyse imkânsız, fakat zaman za­man meydana gelebilir. İmkânsız: Hiçbir zaman meydana gelmeye­ceği kabul edilir. Yanıt E seçeneğidir

Yanıt Açıklaması: Haber alma ve ulaşım olanaklarını tekrar sağlamak, - Arama-kurtarma ve ilk yardım çalışmalarını başlatmak, - Her türlü boşaltma ve tahliye işlerinin yapılması, insanların hasarlı konutlardan uzaklaştırılması ve bu konutların insanlara daha fazla zarar vermesini önlemek, - Geçici iskân alanları oluşturarak insanların yiyecek, içecek, giyecek, yakacak teminini sağlamak, - Her türlü güvenlik önlemini almak, - Çevre sağlığı ile ilgili önlemler almak, - Hasar tespiti çalışmalarını başlatmak, - Yangınlar, patlamalar, bulaşıcı hastalıklar vb. ikincil afetleri önlemek.

Yanıt Açıklaması: Acil durum planlama sürecinin farklı birimler­den oluşturulmuş takım tarafından yürütülmesi bir­çok açıdan planın etkinliğine fayda sağlamaktadır. Öncelikle sürecin takım tarafından yürütülmesi bi­reylerin sürece ilgilerini ve katılımlarını arttırmakta­dır. Diğer yandan takımı oluşturan bireylerin farklı deneyimleri ve uzmanlıkları sürecin daha geniş bir bakış açısıyla ele alınmasını sağlamaktadır. Son ola­rak takım çalışması sürecin zaman ve enerji verimli olmasına fayda sağlamaktadır. Yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Acil durum, yıkıcı olmakla beraber, yerel ölçekte baş edilebilecek boyuttaki tehlikeli olaylar iken afet ise acil durumdan daha büyük ölçekte yardım gerektiren, büyük ekonomik ve insan kaybına neden olan, bazen de kriz durumu ilan edilmesini gerektiren olaylardır. Afet ve acil durum kavram olarak birbirinden farklı olmasına karşın her ikisi de beklenmeyen, ani olarak gelişen ve yardım gerektiren bir durumu içermektedir. Her ikisi de yıkıcı, can ve mal kaybına yol açıcı, tahrip edici sonuçlar doğurabilmektedir. Bu durum, afetlerin ve acil durumların kapsamlı ve sistemli bir şekilde yönetilmesini gerektirmektedir.

Yanıt Açıklaması: Acil durum yönetimi ise; olayın meydana gelmesinden hemen sonra başlayarak, etkilenen toplulukların tüm ihtiyaçlarının (ulaştırma, arama ve kurtarma, ilk yardım, tahliye, temel ihtiyaç malzemelerinin temini, geçici barınma, kargaşa ve düzensizliğe karşı güvenliğin sağlanmasına yardımcı olma, idari ve teknik hizmet desteği sağlama, vb.) zamanında, hızlı ve etkili olarak yerine getirilmesini sağlayan bir yönetim sürecidir. Diğer bir deyişle acil durum yönetimi; olumsuz bir olayın etkilerini azaltma, müdahale etme ve etkilerini giderme sürecidir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Afet ve acil durum yönetimi bu iki kısım içinde; zarar azaltma, hazırlık, müdahale ve iyileştirme olmak üzere 4 temel aşamadan oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İnsanların yaptığı en önemli yanlış kendini barındıran evrene ve gezegene hâkim olma kibridir. Bu kibir, gezegenimizi bugün her alanda içinden çıkılmaz bir sorun yumağı haline getirmiştir. Oysa ki insanların sahip olduğu akıl ve irade onlara evrene, gezegene ve onları oluşturan sistemlere uyum içinde nasıl yaşayabilecekleri, sınırlı olan kaynaklarla, sınırsız olan ihtiyaçlarını nasıl karşılayabilecekleri ve gezegenimizi nasıl doğru şekilde yönetebilecekleri ve afetlerin etkilerini nasıl minimize edebilecekleri konusunda yol göstermektedir. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Afet ve acil durumların organizasyonunda değişik seviyelerdeki birimler arasında hiyerarşi ve koordinasyonun düzenlenmesi, kurumlar arası koordinasyonun sağlanması ve değişik idari birimler arasında kaynakların doğru ve etkin paylaşımı zorunludur. Bütün eylemlerde etkili müdahale ve kaynakların verimli ve güvenli kullanımını sağlamak için koordine edilmiş bir çalışmaya ihtiyaç vardır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal Afetler: Sosyal afetler, insanın yiyecek, içecek, barınma, konaklama gibi doğrudan günlük yaşamıyla bağlantılı durumlardır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Afete hazırlık konusunda hangisi toplumun yapabileceği faaliyetler: Bilgi toplama ve planlama (O¨rneğin, aile afet planı yapma, acil durumda yapılacakları öğrenme), Başkalarına yardım becerileri edinme (İlkyardım vb.), Afet anı için hazırlıklar yap- ma (Deprem çantası için malzeme derleme vb.), Evde yapısal olmayan ön- lemler alma, Binanın yapısal incelemesi- ni yaptırma ve gereken dü- zeltmeleri yapma, Mahallenin hazırlanması için sorumluluk alma.Doru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İç Kaynakların Belirlenmesi Kaynakların analizi sürecinde, acil durum mü- dahale kabiliyetini belirleyen plan ve prosedürlerin analiz edilmesi ve ihtiyaç doğrultusunda geliştiril- mesi gerekmektedir. Analiz edilmesi gereken plan ve prosedürler aşağıda sıralanmıştır (Mannan, 2012): • Tahliye planları, • Yangından korunma planları, • İş güvenliği programları, • Güvenlik prosedürleri, • Sigorta politikaları, • Tehlikeli maddeler planı, • Tedarik planı.

Yanıt Açıklaması: Çeşitli fiziksel, sosyal, ekonomik ve çevresel faktörlerden kaynaklanan hassasiyetin farklı yönleri bulunmaktadır. Bunlar; yapıların ve binaların kötü tasarlanması ve inşaatı, varlıkların yetersiz korunması, halkın doğal tehlikeler hakkındaki bilgisizliği ve habersiz olması, resmi makamlarca tehlikelerin yeterince dikkate alınmaması ve hazırlık önlemlerinin eksikliği, doğru çevre planlaması ve yönetiminin göz ardı edilmesidir. Doğru yanıt bu nedenle A olur.

Yanıt Açıklaması: Her düzeyde yaşanabilecek acil durum ve afetlere müdahale için oluşturulmuş modüler bir “saha acil yönetim sistemi” olan Olay Komuta Sistemi (OKS) geliştirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Strateji, bir örgütün önceden belirlemiş olduğu hedefe ulaşmak üzere aldığı tedbirlerin ve kullandığı araçların bütünü olarak ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Dinamik modeller gerçek zamanlı veriler kullanarak (rüzgâr yönü ve hızı, sıcaklık, basınç, nem, vb.) meteorolojik olayların tahmininde kullanılmaktadır. Bu tip modellerin kullanılabilmesi için oldukça fazla miktarda veriyi gerçek zamanlı olarak bir veri alım altyapısına, ilgili verilerin işlenebilmesi için güçlü bilgisayarların bulunduğu veri işleme ekipmanlarına sahip olunması gerekmektedir (Pine, 2015).

Yanıt Açıklaması: En önemli teknolojik tehlikeler; yanıcı malzemeler, patlayıcılar, kimyasal toksinler, radyoaktif materyaller ve biyolojik tehlikelerdir.

Yanıt Açıklaması: Hassasiyet, bir toplumun, sistemin veya elemanın bir tehlikenin zarar verici etkilerine karşı duyarlı hale gelmesine neden olan özelliklerini ve koşullarını tanımlar. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Her üç seçenekte müdahale aşamasında yürütülmesi gereken faaliyetler arasında yer almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.